Αρχαία και Μεσαιωνική Περίοδος

Η Ελληνική παρουσία στη σημερινή Ρουμανία χρονολογείται από τις αποικίες και τα εμπόρεια (εμπορικούς σταθμούς) που ιδρύθηκαν στη Δοβρουτσά και τη γύρω περιοχή (δες Δεύτερος ελληνικός αποικισμός και Πόντιοι), αρχίζοντας τον 7ο αιώνα π.Χ. Ξεκινώντας με την αποικία της Μιλήτου στην Ιστρίη, η διαδικασία αυτή κορυφώθηκε με την ίδρυση της πόλης Τόμις τον 5ο αιώνα π.Χ. Αν και πάντα υποκείμενες στις παρεμβάσεις των Δακών και εύκολα διαταρασσόμενες από τις πολιτικές μεταβολές των γειτονικών φυλάρχων, οι αποικίες ευημερούσαν μέχρις ότου υποτάχθηκαν για λίγο υπό διάφορες μορφές στον Βασιλιά Βυρεβίστα (1ος αιώνας π.Χ.). Αμέσως μετά, και για τους επόμενους αιώνες, αποστερήθηκαν των προνομίων τους από τους νέους Ρωμαίους κυρίους τους και ακολούθησαν την Αυτοκρατορία στις διάφορες κρίσεις της.

Τον μεσαίωνα η Ελληνόφωνη Βυζαντινή Αυτοκρατορία αποτελούσε μια ζωντανή παρουσία βόρεια του Δούναβη διατηρώντας επί των χωρών την πολιτιστική ηγεμονία ουσιαστικά μέχρι την κατάλυσή της και για μακρές περιόδους ασκούσε πραγματική πολιτική κυριαρχία στην περιοχή της σημερινής Δοβρουτσάς (γνωστής στους Βυζαντινούς ως Μικρά Σκυθία.

Αρχές των Νεότερων Χρόνων

Μετά την κατάλυση της Βυζαντινής από την Οθωμανική Αυτοκρατορία οι Οσποδάροι της Μολδαβίας και της Βλαχίας (των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών) αναλάμβαναν συχνά την προστασία πολλών Ελληνόκτητων πολιτιστικών ιδρυμάτων, όπως αρκετά μοναστήρια στο Άγιο Όρος, κινήσεις που εγγυούνταν την εξασφάλιση κύρους στο πλαίσιο της Ελληνικής Ορθοδοξίας. Σε αυτό προστέθηκε η φυγή Βυζαντινών αξιωματούχων και κοινών πολιτών στις δύο αυτές χώρες, που την εποχή εκείνη βρίσκονταν υπό μάλλον χαλαρή Οθωμανική κηδεμονία. Βρήκαν την ευκαιρία να αναρριχηθούν σε αξιώματα και από νωρίς συμπεριλήφθηκαν στο στενό κύκλο της εξουσίας. Αυτό δεν σήμαινε μόνο την εξάρτηση των πριγκίπων από μια νέα ελίτ (κυρίως για να τους παρέχει τα κεφάλαια που απαιτούσε η διακυβέρνηση) αλλά τη σταδιακή άνοδο των Ελλήνων στον ίδιο τον θρόνο.

Οι γρήγορες αλλαγές προκάλεσαν την εχθρότητα προς αυτούς των παραδοσιακών βογιάρων. Γαιοκτήμονες σε μια στοιχειώδη οικονομία, συνηθισμένοι να έχουν σημαντικό λόγο στις πολιτικές εξελίξεις, βρέθηκαν απογυμνωμένοι από εξουσία στη νέα δομή και έγιναν ιδιαίτερα εχθρικοί προς τους μετανάστες. Ωστόσο σημαντική τάση δεν ήταν μόνο αυτή. Υπήρχαν πολλές περιπτώσεις επιγαμίας στην κορυφή της κοινωνικής κλίμακας (και όχι μόνο), αναμφισβήτητα διασημότερες εκείνες στην πανίσχυρη Οικογένεια των Καντακουζηνών.

Η περίοδος των Φαναριωτών  Μάχες μεταξύ της Φιλικής Εταιρείας και Οθωμανών στο Βουκουρέστι, 1821

Με την εμφάνιση, στις αρχές του 18ου αιώνα, της εξουσίας των Φαναριωτών στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, Η Ελληνική κουλτούρα έγινε κανόνας. Αυτό αφ' ενός σήμαινε σημαντική παραμέληση των ιδρυμάτων μέσα στη χώρα και αφ' ετέρου τη διοχέτευση της ενεργητικότητας των πριγκίπων προς τη χειραφέτηση από την Οθωμανική εξουσία, μέσω σχεδίων που αποσκοπούσαν στην εξάλειψη των εσωτερικών συνόρων της αυτοκρατορίας, με στόχο τη δημιουργία ενός πανβαλακανικού, νεοβυζαντινού κράτους (θεωρούμενου ως διευρυμένης ταυτότητας του Ελληνισμού). Σε αυτό προστέθηκε η πανταχού παρουσία και παντοδυναμία των Ελληνικής εθνικότητας κληρικών σε όλα τα επίπεδα της θρησκευτικής ιεραρχίας, με πολλά μοναστήρια να υπάγονται απ' ευθείας σε παρόμοια ιδρύματα της Ελλάδας, αφού με την πάροδο του χρόνου είχαν αναγνωρισθεί από διαδοχικούς πρίγκιπες.

Έτσι η εμφάνιση του Ελληνικού εθνικισμού οδήγησε στην επανάσταση στις δυο χώρες, καθώς ήταν οι κύριοι πόλοι πολιτικής εξουσίας που διέθετε εκείνη την εποχή και συνόρευαν με τον προσδοκώμενο υποστηρικτή της υπόθεσης - τη Ρωσική Αυτοκρατορία. Η Παραδουνάβια φάση της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 αναλώθηκε σε μια σύγκρουση μεταξύ της αρχικά υποστηρικτικής Αντιοθωμανικής Επανάστασης υπό τον Τούντορ Βλαντιμιρέσκου και της Φιλικής Εταιρείας, ενώ η Μολδαβία παρέμεινε, για περιορισμένο διάστημα, υπό Ελληνική κατοχή. Μοναδικό αποτέλεσμα ήταν η εχθρότητα των ντόπιων και οι Οθωμανοί, αποδεχόμενοι τις απαιτήσεις τους, έθεσαν τέρμα στην εξουσία των Φαναριωτών το 1822.

 Έλληνας πωλητής πίτας και Εβραίος πελάτης του στο Βουκουρέστι, 188019ος και 20ός αιώνας

Με τον καιρό οι περισσότεροι Έλληνες έχασαν την ιδιαιτερότητά τους και ενσωματώθηκαν πλήρως, όπως για παράδειγμα σημαντικό τμήμα των οικογενειών ευγενών που θεωρούντο «Φαναριώτες» συνέβαλαν στην κουλτούρα που υιοθετήθηκε περισσότερο από τους γηγενείς.

Με τις νέες μεταναστευτικές τάσεις η Ρουμανία έγινε λιγότερο σημαντικός προορισμός για τους εξόριστους Έλληνες και ως τέτοιος περιορίστηκε σε ανθρώπους χαμηλότερης κοινωνικής θέσης - με τους Έλληνες ομογενείς να είναι κυρίως επιχειρηματίες, μεταπράτες-έμποροι και ιδιαίτερα ναυτικοί (τόσο στον Δούναβη όσο και στη Μαύρη Θάλασσα - στην τελευταία μετά την ενσωμάτωση της Δοβρουτσάς το 1878, που επίσης πρόσθεσε στη Ρουμανία νέο Ελληνικό πληθυσμό, που ήταν ήδη εκεί).

Οι κοινότητες ευημερούσαν πολύ και διατηρούσαν ιδιαίτερα πολιτιστικά ιδρύματα. Στην Κομμουνιστική Ρουμανία, οι περιουσίες των περισσότερων ιδρυμάτων και πολλών ιδιωτών κατασχέθηκαν και εκατοντάδες Έλληνες ομογενείς φυλακίστηκαν σε μέρη όπως το Κανάλι Δούναβη-Μαύρης Θάλασσας (στρατόπεδα εργασίας).

Μετά τη λήξη του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου το 1949 κατέφυγαν στη Ρουμανία ως πολιτικοί πρόσφυγες περίπου 15.000 Έλληνες άνδρες και γυναίκες του Δημοκρατικού Στρατού καθώς και πολλοί διωκόμενοι Έλληνες Κομμουνιστές διανοούμενοι όπως η Φούλα Χατζιδάκη και ο Μενέλαος Λουντέμης. Εκεί θα σπουδάσουν, θα εργαστούν και θα κάνουν οικογένειες, ορισμένοι δε από αυτούς με μικτούς γάμους μεταξύ Ελλήνων και Ρουμάνων. Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, το 1974, αλλά κυρίως μετά το 1981, το μεγαλύτερο μέρος τους επαναπατρίσθηκε.[1][2][3]