W 106 roku n.e. ziemie obecnej Rumunii, zamieszkane m.in. przez Daków, włączone zostały w obręb Imperium rzymskiego przez cesarza Trajana po tzw. wojnach dackich (101–106). W 273 roku, ze względu na napór plemion koczowniczych z północy, garnizony rzymskie i mieszkańcy Dacji zostali ewakuowani za Dunaj (czyli do dzisiejszej Bułgarii i Serbii). W średniowieczu w wyniku działalności Cyryla i Metodego zostało tu zaszczepione chrześcijaństwo w obrządku wschodnim. W X wieku Siedmiogród został przyłączony do węgierskiego królestwa Stefana I Świętego. Węgrzy sprowadzali tam od XIII w. niemieckich osadników z rejonu Nadrenii w celu zabezpieczenia granicy oraz zapewnienia krajowi rozwoju gospodarczego.

 

Basarab I, pierwszy hospodar wołoski

W XIV wieku powstały Hospodarstwo Wołoskie i Hospodarstwo Mołdawskie, z których połączenia powstała ponad pięć wieków później Rumunia. Ścierały się tu wpływy silniejszych sąsiadów: Węgier, Polski i Imperium Osmańskiego. Już w XIV w. w ówczesnej mołdawskiej stolicy Suczawie osiedlali się Polacy, zapoczątkowując historię Polonii rumuńskiej. Z czasem oba kraje stały się zależne od Imperium Osmańskiego: Wołoszczyzna w XV w., a Mołdawia w XVI w.

W międzyczasie w 1541, w wyniku rozbioru Węgier, Siedmiogród został niezależnym księstwem pod zwierzchnictwem osmańskim, rządzonym przez węgierskich książąt. To stąd wywodził się król Polski Stefan Batory. W latach 1668–1918 Siedmiogród wrócił do Węgier jako jedna z części imperium Habsburgów, od 1867 część Krajów Korony Świętego Stefana.

 

Tzw. „Wielka Rumunia” w 1926

W 1859 Aleksander Jan Cuza został wybrany jednocześnie księciem wołoskim i mołdawskim, co doprowadziło do unii personalnej, która trzy lata później przyjęła nazwę Zjednoczonych Księstw Rumunii, a po przyjęciu konstytucji w 1866 Rumunii. W 1864 książę przeprowadził niekorzystną dla warstw posiadających reformę agrarną, co było przyczyną buntu i wygnania księcia 22 lutego 1867. Nowym władcą został Karol I Hohenzollern-Sigmaringen[1]. Po wojnie rosyjsko-tureckiej 1877–1878 Rumunia wydostała się ze strefy wpływów Turcji. W 1881 została ogłoszona królestwem, a Karol I został 10 maja 1881 koronowany na pierwszego króla Rumunii. Rumunia pozostawała w bliskich związkach z Rosją, decydując się jednak na zamianę cyrylicy na alfabet łaciński. Z powodu tego przymierza stanęła w 1916 w I wojnie światowej po stronie ententy. 1 grudnia 1918 proklamowano powstanie tzw. Wielkiej Rumunii, która przejęła z rąk węgierskich Siedmiogród, Banat, a z austriackich Bukowinę, co zostało następnie usankcjonowane traktatem w Trianon. Ponadto korzystając z porewolucyjnego chaosu, Rumunia zaanektowała Besarabię, którą Hospodarstwo Mołdawskie utraciło w 1812 na rzecz Rosji[2]. Z tego też powodu nie nawiązała stosunków dyplomatycznych z ZSRR. W okresie międzywojennym Rumunię łączył od 1921 roku sojusz obronny z Rzecząpospolitą Polską. Ze względów kulturowych Rumunia pozostawała też w bliskich związkach z Francją. Działała także w tzw. Małej Entencie wraz z Czechosłowacją i Jugosławią. W 1929 ratyfikowała protokół Litwinowa, w 1934 przyłączyła się do tzw. Ententy Bałkańskiej.

 

Rumunia w 1942 r.

W 1939 po agresji niemieckiej na Polskę Rumunia ogłosiła neutralność. Wkrótce ZSRR (w zgodzie z paktem Ribbentrop-Mołotow) wymusił na Rumunii zrzeczenie się północnej Bukowiny i Besarabii. Podobnie próbowali postąpić Węgrzy, jednak Niemcy nie zgodziły się na oddanie im całego Siedmiogrodu. Nastąpił tzw. II arbitraż wiedeński. W 1940 z inspiracji Niemiec w Rumunii do dyktatorskiej władzy doszedł faszystowski przywódca gen. Ion Antonescu, który był częściowo popierany przez Żelazną Gwardię. Antonescu zezwolił wojskom niemieckim na wkroczenie do kraju. Król Michał I pozostał na tronie, tracąc jednak realną władzę. Rumunia wzięła udział w wojnie Niemiec z ZSRR, dzięki czemu odzyskała Besarabię i Bukowinę, ustanawiając ponadto swoją strefę okupacyjną sięgającą Bohu (tzw. Transnistria). Okupacja rumuńska na Ukrainie okazała się okrutniejsza od niemieckiej. Żołnierze rumuńscy walczyli m.in. w tzw. kotle stalingradzkim[3]. Rumuński reżim wziął udział w holokauście, a w okresie rządów Antonescu w Rumunii zginęło od 280 tysięcy do 380 tysięcy Żydów[4]. W 1944 Antonescu został obalony przez króla Michała I, który przyłączył Rumunię do aliantów i zezwolił Armii Czerwonej na przejście przez terytorium kraju w celu dalszej walki z Niemcami.

W traktacie paryskim z 1947 ustalone zostały współczesne granice Rumunii. Poza Besarabią i północną Bukowiną włączoną do ZSRR straciła ona (oddaną już wcześniej) na rzecz Bułgarii południową Dobrudżę, zachowując jednak zabrany Węgrom Siedmiogród. Wzrastające wpływy radzieckie doprowadziły w 1947 roku do detronizacji Michała I (zmuszono go do abdykacji) oraz powołania Rumuńskiej Republiki Ludowej z Georghe Georghiu-Dej na czele. W 1965 do władzy doszedł Nicolae Ceaușescu (po śmierci G. Gheorghiu-Deja), który niemal natychmiast ogłosił, że w Rumunii socjalizm został już zbudowany i kraj wchodzi na nowy etap – budowy komunizmu, pod nową nazwą – Socjalistyczna Republika Rumunii. Ceaușescu uniezależnił kraj od ZSRR, a w 1968, mimo nacisków ze strony ZSRR, Rumunia nie wzięła udziału w interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji i otwarcie potępiła interwencję (wkrótce zaś Ceaușescu faktycznie zawiesił udział kraju w strukturach wojskowych Układu), co wpłynęło korzystnie na ogląd Rumunii przez kraje zachodnie[5]. Ceaușescu wprowadził nową ideologię państwową tzw. narodowy komunizm[6] i zrehabilitował część dawnych działaczy prawicowych i ofiary stalinizmu, a także potępił Gheorghiu-Deja[7].

Licząc na to, że kraj ten zmierzać będzie w kierunku przynajmniej zbliżonym do tego, którym szedł Tito w sąsiedniej Jugosławii, przyjęto Rumunię do Banku Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego[8]. Rumunii udzielono w tym czasie licznych kredytów i funduszy pomocowych, część z nich jako formę rekompensaty za emigrujących z Rumunii do Izraela Żydów oraz wyjeżdżających do Niemiec Sasów Siedmiogrodzkich. Pojawiły się także inwestycje, w tym z bliskiej Rumunom z racji pokrewieństwa językowego Francji (np. Renault zbudował w 1968 w Colibași koło Pitești fabrykę Dacia). Rumunia była pierwszym i jedynym krajem bloku wschodniego, który nawiązał oficjalne umowy handlowe ze Wspólnotą Europejską[9].

W grudniu 1989 Ceaușescu został obalony w wyniku krwawej rewolucji i – po krótkiej „rozprawie”, z wyroku samozwańczego marionetkowego sądu wojskowego, skleconego naprędce z oficerów, którzy wypowiedzieli lojalność jego reżimowi – rozstrzelany wraz z żoną. Do władzy doszli przedstawiciele umiarkowanego skrzydła partii komunistycznej, a w 1996 – dotychczasowa opozycja. W 2004 Rumunia wstąpiła do NATO, natomiast w 2007 do Unii Europejskiej. Rząd rumuński czyni starania, by wejść do strefy Schengen[10].

W styczniu 2019 wznowiono nadawanie audycji przygotowywanych przez sekcję rumuńską Radia Wolna Europa (Radio Europa Libera), co uzasadniano ograniczeniem wolności mediów w Rumunii oraz okolicznością, iż „wiele środków masowego przekazu znajduje się pod kontrolą rządu lub miejscowych oligarchów”[11].