ประเทศไทย

Tajlandia

Context of Tajlandia

Tajlandia, Królestwo Tajlandii (taj. ราชอาณาจักรไทย Prathet Thai, potocznie เมืองไทย Muang Thai) – państwo w południowo-wschodniej Azji, graniczące z Laosem i Kambodżą na wschodzie, z Malezją na południu oraz z Mjanmą (Birmą) na zachodzie i północnym zachodzie. Dawniej państwo nosiło nazwę Syjam jako oficjalną do 11 maja 1949. Określenie „Thai” (ไทย) znaczy po tajsku „wolny”.

Tajlandia, Królestwo Tajlandii (taj. ราชอาณาจักรไทย Prathet Thai, potocznie เมืองไทย Muang Thai) – państwo w południowo-wschodniej Azji, graniczące z Laosem i Kambodżą na wschodzie, z Malezją na południu oraz z Mjanmą (Birmą) na zachodzie i północnym zachodzie. Dawniej państwo nosiło nazwę Syjam jako oficjalną do 11 maja 1949. Określenie „Thai” (ไทย) znaczy po tajsku „wolny”.

More about Tajlandia

Basic information
  • Currency Bat (waluta)
  • Native name ประเทศไทย
  • Calling code +66
  • Internet domain .th
  • Mains voltage 220V/50Hz
  • Democracy index 6.04
Population, Area & Driving side
  • Population 66188503
  • Obszar 513119
  • Driving side left
Historia
  • Osobny artykuł: historia Tajlandii.

    Pierwsze ślady bytności Homo sapiens na terenach Tajlandii pochodzą sprzed 30 tysięcy lat. Najstarsze znaleziska łupin nasion i plew pochodzą z IX tysiąclecia p.n.e. i znaleziono je w jaskiniach północnej Tajlandii – Jaskini Ducha (Tam Phii) położonej na północ od Mae Hong Son oraz jaskini w dolinie Banjan. Początek historii Tajlandii wiąże się z migracją Tajów z południowo-zachodniej części Chin. Ludność ta dotarła na terytorium obecnego państwa w X–XII wieku. Tajowie opanowali dorzecze Menamu, zasymilowali żyjących tu Khmerów, ulegając jednocześnie wpływom ich kultury i ich religii – buddyzmu. W 1350 założono w dolinie Menamu Ajutthaję, stolicę królestwa. Państwo ze stolicą w Ajutthaji objęło prawie cały Półwysep Indochiński. Okres rozkwitu nastąpił w XV wieku, a osłabienie w XVI wieku. W XVI i XVII w. rozpoczęły się kontakty z Europejczykami, m.in. Portugalczykami, Hiszpanami, Holendrami i Anglikami. W 1767 Birma splądrowała i zniszczyła Ajutthaję przesiedlając tysiące mieszkańców na swoje tereny. Przeciwstawił im się jeden z dygnitarzy pokonanego królestwa, Phya Tak, który wyparł najeźdźców[1].

    W 1782 wódz Czakri ogłosił się królem i założył nową dynastię nazwaną jego imieniem. Państwo stale umacniało się, ale próby powiększenia terytorium zostały zahamowane przez rosnące w tym regionie wpływy brytyjskie i francuskie; w latach 60. XIX wieku tajskie państwo było formalnie niepodległe, ale realnie uzależnione od państw kolonialnych. Europejczycy odebrali krajowi zwierzchnictwo nad Kambodżą (1867) i Laosem (1893) traktowanymi jako Indochiny Francuskie. W początkach XX wieku przeprowadzono reformę; władcy zachowali ustrój absolutystyczny. W 1932 nastąpił wojskowo-cywilny zamach stanu, który doprowadził do ustanowienia monarchii konstytucyjnej, a w 1938 władzę objęło wojsko. Rząd Tajlandii w 1940 zawarł pakt o nieagresji z Japonią, a później sojusz wojskowy i polityczny. Tajlandia uczestniczyła w wojnie z aliantami (tylko teoretycznie). W 1944 odsunięto od władzy rząd popierający Japonię, by uniknąć odpowiedzialności za udział w wojnie po stronie państw Osi.

    ...Czytaj dalej
    Osobny artykuł: historia Tajlandii.

    Pierwsze ślady bytności Homo sapiens na terenach Tajlandii pochodzą sprzed 30 tysięcy lat. Najstarsze znaleziska łupin nasion i plew pochodzą z IX tysiąclecia p.n.e. i znaleziono je w jaskiniach północnej Tajlandii – Jaskini Ducha (Tam Phii) położonej na północ od Mae Hong Son oraz jaskini w dolinie Banjan. Początek historii Tajlandii wiąże się z migracją Tajów z południowo-zachodniej części Chin. Ludność ta dotarła na terytorium obecnego państwa w X–XII wieku. Tajowie opanowali dorzecze Menamu, zasymilowali żyjących tu Khmerów, ulegając jednocześnie wpływom ich kultury i ich religii – buddyzmu. W 1350 założono w dolinie Menamu Ajutthaję, stolicę królestwa. Państwo ze stolicą w Ajutthaji objęło prawie cały Półwysep Indochiński. Okres rozkwitu nastąpił w XV wieku, a osłabienie w XVI wieku. W XVI i XVII w. rozpoczęły się kontakty z Europejczykami, m.in. Portugalczykami, Hiszpanami, Holendrami i Anglikami. W 1767 Birma splądrowała i zniszczyła Ajutthaję przesiedlając tysiące mieszkańców na swoje tereny. Przeciwstawił im się jeden z dygnitarzy pokonanego królestwa, Phya Tak, który wyparł najeźdźców[1].

    W 1782 wódz Czakri ogłosił się królem i założył nową dynastię nazwaną jego imieniem. Państwo stale umacniało się, ale próby powiększenia terytorium zostały zahamowane przez rosnące w tym regionie wpływy brytyjskie i francuskie; w latach 60. XIX wieku tajskie państwo było formalnie niepodległe, ale realnie uzależnione od państw kolonialnych. Europejczycy odebrali krajowi zwierzchnictwo nad Kambodżą (1867) i Laosem (1893) traktowanymi jako Indochiny Francuskie. W początkach XX wieku przeprowadzono reformę; władcy zachowali ustrój absolutystyczny. W 1932 nastąpił wojskowo-cywilny zamach stanu, który doprowadził do ustanowienia monarchii konstytucyjnej, a w 1938 władzę objęło wojsko. Rząd Tajlandii w 1940 zawarł pakt o nieagresji z Japonią, a później sojusz wojskowy i polityczny. Tajlandia uczestniczyła w wojnie z aliantami (tylko teoretycznie). W 1944 odsunięto od władzy rząd popierający Japonię, by uniknąć odpowiedzialności za udział w wojnie po stronie państw Osi.

    Po wojnie Tajlandia utrzymywała przyjazne stosunki z USA, m.in. wysyłając do Wietnamu oddziały wspomagające wojska amerykańskie. Polityka ta doprowadziła w 1965 roku do wybuchu w kraju powstania zorganizowanego przez lewicujący Zjednoczony Front Patriotyczny Tajów trwające do 1983 roku. Powstańcy wsparci zostali przez Wietnam, Laos i Chiny[2]. W latach 60. i 70. Tajlandia uczestniczyła w tłumieniu drugiego powstania malajskiego, które zagrażało tajskiemu rządowi ze względu na liczny udział Tajów w partyzantce malajskiej oraz obecność wojskową partyzantów na obszarach granicznych. Swe stanowisko wobec powstania Tajlandia zmieniła w latach 80., a w 1989 roku z jej pomocą wynegocjowano porozumienie pokojowe kończące długoletni konflikt[3].

    W 1974 Zgromadzenie Narodowe uchwaliło konstytucję, ustanawiającą w Tajlandii demokrację parlamentarną. Mimo stopniowej demokratyzacji, w 1976 roku doszło do masakry na Uniwersytecie Thammasat, gdzie do protestujących studentów otworzono ogień zabijając około 100 osób[4][5]. Konstytucję anulowano w 1977 po kolejnym przewrocie wojskowym; nową konstytucję Zgromadzenie uchwaliło w 1978. Kiedy w 1979 roku Wietnam obalił reżim Demokratycznej Kampuczy, Tajlandia wsparła partyzantkę Czerwonych Khmerów, co poskutkowało incydentami granicznymi i starciami z wojskiem wietnamskim na granicy Tajlandii i Kambodży[6].

    Historia najnowsza

    Na czele rządu w latach 2001–2006 stał premier Thaksin Shinawatra, wcześniej biznesmen i potentat telekomunikacyjny. W czasie swoich rządów zyskał poparcie biedniejszej ludności wiejskiej z północnej i północno-wschodniej części kraju dzięki znacznemu rozwinięciu polityki socjalnej, obejmującej darmowy dostęp do służby zdrowia i edukacji. Krytycy premiera, wywodzący się z kręgów wielkomiejskich, klasy średniej i monarchistów, zarzucali mu populizm i niedostateczne okazywanie szacunku monarsze. Utworzyli oni ruch społeczny skierowany przeciw jego władzy, pod nazwą Ludowy Sojusz na rzecz Demokracji i wybrali „żółte koszule” na znak solidarności z monarchią (kolor żółty był symbolem króla). Domagając się ustąpienia Shinawatry, w 2006 rozpoczęli w kraju protesty, które sparaliżowały funkcjonowanie i zarządzanie krajem[7][8].

     
    Samochód z „czerwonymi koszulami”, kwiecień 2010
    Osobne artykuły: zamach stanu w Tajlandii (2006) i kryzys polityczny w Tajlandii (2008–2009).

    W sytuacji nasilającego się kryzysu wewnętrznego, we wrześniu 2006 władzę przejęło wojsko, które dokonało zamachu stanu. Przewrót został przeprowadzony podczas pobytu premiera Shinawatry na sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku. Nie powrócił on już do kraju, gdzie wszczęto przeciw niemu postępowanie pod zarzutem korupcji. Na czele państwa stanęła junta wojskowa, która w grudniu 2007 przeprowadziła demokratyczne wybory parlamentarne. W ich wyniku najwięcej mandatów zdobyli dawni współpracownicy i zwolennicy Shinawatry, cieszącego się nadal niesłabnącym poparciem mniej zamożnych obywateli. Przed wyborami utworzyli nową partię polityczną – Partię Władzy Ludu. Na czele nowego rządu stanął jej lider, Samak Sundaravej.

    W maju 2008 „żółte koszule” ponownie rozpoczęły w kraju serię protestów, oskarżając nową administrację o ścisłe powiązania z byłym premierem i wykonywanie jego poleceń. Nowa fala manifestacji nastąpiła w sierpniu 2008, w wyniku której premier Sundaravej, oskarżony dodatkowo przed sąd o złamanie konstytucji, podał się do dymisji. Na czele rządu stanął wicepremier Somchai Wongsawat, szwagier Shinawatry. Mimo zmiany szefa rządu, Ludowy Sojusz na rzecz Demokracji kontynuował antyrządowe demonstracje w Bangkoku. Protesty coraz bardziej utrudniały normalne funkcjonowanie państwa. Pod koniec listopada 2008 demonstranci zajęli dwa stołeczne lotniska, całkowicie blokując ruch pasażerski. Protesty zakończyły się w grudniu 2008, kiedy sąd nakazał natychmiastowe rozwiązanie Partii Władzy Ludu i wykluczył jej liderów na 5 lat z życia politycznego pod zarzutem fałszerstw w czasie wyborów z 2007.

    Władzę w kraju przejęła popierana przez „żółte koszule” największa partia opozycyjna – Partia Demokratyczna na czele z Abhisitem Vejjajivą[9][10]. Po kolejnej zmianie na szczytach władzy na ulice wyszli tym razem zwolennicy byłego premiera Shinawatry. W marcu 2009 stworzyli oni ruch społeczny o nazwie Zjednoczony Front Demokracji Przeciw Dyktaturze, a ich znakiem rozpoznawczym został kolor czerwony. Pierwsze protesty rozpoczęli wiosną 2009. W kwietniu 2009 zajęli budynek konferencyjny w Pattayi, w którym miało odbyć się spotkanie państw ASEAN. W rezultacie międzynarodowy szczyt został odwołany, a w kraju wprowadzono stan wyjątkowy. W protestach na ulicach Bangkoku zginęły wówczas 2 osoby. Liderzy opozycji zdecydowali się zakończyć akcję w połowie kwietnia, obawiając się kolejnych ofiar, po tym gdy w rejony demonstracji zostały skierowane oddziały wojska. „Czerwone koszule” domagały się rozwiązania parlamentu i organizacji wcześniejszych wyborów. Zarzucały przejęcie władzy przez rząd Abhisita w sposób niedemokratyczny i bezprawny, wyłącznie dzięki decyzjom stronniczych sądów, a nie z nadania wyborczego[11].

    Osobny artykuł: protesty polityczne w Tajlandii (2010).

    W 2010 roku „czerwone koszule” ponowiły żądania dymisji rządu i rozpisania wcześniejszych wyborów parlamentarnych. Do zaognienia dawnego konfliktu przyczynił się wyrok sądu z 26 lutego 2010 o konfiskacie części majątku przebywającego od 2006 na emigracji premiera Thaksina Shinawatry[12]. Władze na początku marca ogłosiły wprowadzenie w dniach 11–23 marca stanu wyjątkowego w Bangkoku i siedmiu sąsiednich prowincjach, tym samym przekazując wiele uprawnień armii i ograniczając prawa obywatelskie. Wojsko zyskiwało prawo wprowadzania godziny policyjnej, zakazywania zgromadzeń i organizowania punktów kontrolnych obywateli[13]. Stan wyjątkowy pogłębił chaos i przyczynił się do bardzo licznych protestów, podczas których zginęło ponad 90 osób, a gospodarka kraju doznała znacznego osłabienia[14].

    W drugiej połowie 2011 nastąpiła największa od pięćdziesięciu lat powódź w Tajlandii[15].

    Osobny artykuł: Protesty polityczne w Tajlandii (2013–2014).

    W 2013 i 2014 przez kraj przetoczyły się kolejne fale protestów. Zapoczątkowali je zwolennicy „żółtych koszul”, gdy rząd poparł ustawę amnestyjną, na mocy której do Tajlandii powrócić mógł były premier Thaksin Shinawatra. W protestach starli się ze sobą zwolennicy „żółtych koszul” i zwolennicy Shinawatra, czyli „czerwone koszule”. Protesty ustały w 2014 roku na skutek kolejnego wojskowego zamachu stanu. Puczystów poparł król, a rzeczywistą władzę przejęła wojskowa junta[16]. Pucz przyczynił się do międzynarodowej izolacji Tajlandii[17].

    Dodatkowo destabilizacyjnie na sytuację w Tajlandii wpływa fakt, że od początku XXI wieku na południu kraju trwa powstanie zwolenników oderwania od państwa części zdominowanej przez muzułmanów[18] oraz konflikt graniczny z sąsiednią Kambodżą (starcia o Preah Vihear w 2008 i 2011 roku).

    Tajlandia. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-09-27]. „Communist Insurgency In Thailand”. CIA Report. Peng, Chin (2003). My Side of History. Singapore: Media Masters. ISBN 981-04-8693-6. Puey Ungpakorn, 1977, „Violence and the Military Coup in Thailand” Bulletin of Concerned Asian Scholars, vol. 9, no. 3 (July–September), s. 8. Handley, Paul M. The King Never Smiles: A Biography of Thailand’s Bhumibol Adulyadej. Yale University Press. ISBN 0-300-10682-3, s. 236. Pilger, John, Heroes, South End Press, Cambridge, MA, 2001, s. 421. Profile: Thailand’s reds and yellows. BBC News, 20 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-29]. (ang.). Profile: Thaksin Shinawatra. BBC News, 26 lutego 2010. [dostęp 2010-04-29]. (ang.). Profile: Abhisit Vejjajiva. BBC News, 17 marca 2010. [dostęp 2010-04-29]. (ang.). Q&A: Thailand protests. BBC News, 23 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-29]. (ang.). Thailand lifts Bangkok emergency. BBC News, 25 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-29]. (ang.). Thailand top court seizes part of Thaksin fortune. BBC News, 26 lutego 2010. [dostęp 2010-04-29]. (ang.). Thailand invokes security laws before rally. BBC News, 9 marca 2010. [dostęp 2010-04-29]. (ang.). Thailand grows despite disconnect. BBC News, 21 lutego 2011. [dostęp 2011-05-24]. (ang.). Dramatyczna powódź w Tajlandii. Król poparł wojskowych. Pucz to już tradycja w Tajlandii. tvn24.pl, 2014-05-26. [dostęp 2014-05-26]. (pol.). Po puczu wojskowym Pentagon zawiesza współpracę z Tajlandią. tvn24.pl, 2014-05-26. [dostęp 2014-05-26]. (pol.). „Southern Thailand: Insurgency, Not Jihad” (PDF). Asia Report №98.
    Read less

Phrasebook

Witam
สวัสดี
Świat
โลก
Witaj świecie
สวัสดีชาวโลก
Dziękuję Ci
ขอขอบคุณ
Do widzenia
ลาก่อน
TAk
ใช่
Nie
ไม่
Jak się masz?
คุณเป็นอย่างไรบ้าง
Dobrze, dziękuję
สบายดีขอบคุณ
Ile to kosztuje?
ราคาเท่าไหร่?
Zero
ศูนย์
Jeden
หนึ่ง

Where can you sleep near Tajlandia ?

Booking.com
487.349 visits in total, 9.186 Points of interest, 404 Cele, 34 visits today.