Ως Θήβαι της Αιγύπτου, αρχαιοελλην. μεταγραφή: Θῆβαι, εννοείται η αρχαία πόλη Νιούτ (στην Αιγυπτιακή: niwt, [Η] Πόλη) και Νιούτ ρεσέτ (niwt-rst, [Η] Νότια Πόλη). Βρίσκεται περίπου 800 χλμ. νότια της Μεσογείου, στην ανατολική όχθη του Νείλου.

Η αρχαία πόλη υπήρξε πρωτεύουσα της Ουασέτ, της τέταρτης νομής της Άνω Αιγύπτου, αν και το όνομα Ουασέτ χρησιμοποιείτο για να προσδιορίσει και την ίδια την πόλη. Οι Θήβες έγιναν πρωτεύουσα της Αιγύπτου κατά την 11η Δυναστεία τού Μέσου βασιλείου και κατά την 18η δυναστεία του Νέου Βασιλείου, αν και οι περισσότερες υπηρεσίες ελέγχου και διαχείρισης της Αιγύπτου παρέμειναν στη Μέμφιδα. Κατά τη 19η δυναστεία η διοικητική έδρα μετακινήθηκε στο Δέλτα του Νείλου. Τα αρχαιολογικά κατάλοιπα των Θηβών προσφέρουν μία ουσιαστική μαρτυρία για τον αιγυπτιακό πολιτισμό στην περίοδο της ακμής του.

Ως έδρα της μεμφιτικής κοσμογονίας και της Τριάδας των Αμούν, Μουτ και Κχονσού, οι Θήβες ήταν γνωστές στην αρχαία Αιγυπτιακή κατά το τέλος του Νέου Βασιλείου ως Νιούτ-ιμν (niwt-imn), «Η Πόλη του Αμούν». Αυτή η ονομασία, στη Βίβλο αναφέρεται ως נא אמון nōˀ ˀāmôn (Ναούμ 3:8) και φέρει το ίδιο νόημα πιθανώς με την ονομασία נא (Νο) (Ιεζεκιήλ 30:14). Στην αρχαία Ελληνική αναφέρεται ως Διόσπολις, εξαιτίας της ταύτισης τού Δία με τον Αμούν, στα συμφραζόμενα του ελληνοαιγυπτιακού συγκρητισμού, ενώ ήδη από την αρχαϊκή περίοδο ο Όμηρος σχολιάζει τα πλούτη των Θηβών στην Ιλιάδα. Η Διόσπολις ονομάστηκε επίσης μεγάλη, για να διαχωρίζεται από τις άλλες πόλεις, που έφεραν το ίδιο όνομα· στη ρωμαϊκή περίοδο ονομάζεται Diospolis Magna.