اليمن
იემენიContext of იემენი
იემენი (არაბ. اليمن, ალ-იამან), ოფიციალურად იემენის რესპუბლიკა (არაბ. الجمهوريّة اليمنية, ალ-ჯუმჰურიიია ალ-იამანიიია) — სახელმწიფო, რომელიც მდებარეობს არაბეთის ნახევარკუნძულის სამხრეთით. არის ახლო აღმოსავლეთის ნაწილი. ესაზღვრება ომანსა და საუდის არაბეთს. ასევე აქვს გასავლელი წითელსა და არაბეთის ზღვებში. კონსტიტუციის მიხედვით იემენის დედაქალაქი სანაა, თუმცა რადგან ის 2015 წლის თებერვლიდან აჯანყებულების კონტროლის ქვეშაა დედაქალაქი დროებით საპორტო ქალაქ ადენშია გადატანილი. იემენის ტერიტორია 200-ზე მეტ კუნძულს მოიცავს, რომელთაგან უდიდესი სოკოტრაა.
იემენი ისტორიული საბის სამეფოს ტერიტორიას წარმოადგენს, რომელიც ათასწლეულების მანძილზე ვაჭრობის წყალობით ყვაოდა და სავარაუდოდ დღევანდელი ეთიოპიის და ერიტრეის ტერიტორიების ნაწილსაც მოიცავდა. 275 წელს საბის სამეფო მოექცა ებრაული ჰიმიარიტების სამეფოს გავლენის ქვეშ. რეგიონში ქრისტიანობა IV საუკუნეში გავრცელდა, იმ დროისთვის დომინანტი რელიგიები იუდაიზმი და პაგანიზმი იყო. ისლამი სწრაფი ტე...დაწვრილებით
იემენი (არაბ. اليمن, ალ-იამან), ოფიციალურად იემენის რესპუბლიკა (არაბ. الجمهوريّة اليمنية, ალ-ჯუმჰურიიია ალ-იამანიიია) — სახელმწიფო, რომელიც მდებარეობს არაბეთის ნახევარკუნძულის სამხრეთით. არის ახლო აღმოსავლეთის ნაწილი. ესაზღვრება ომანსა და საუდის არაბეთს. ასევე აქვს გასავლელი წითელსა და არაბეთის ზღვებში. კონსტიტუციის მიხედვით იემენის დედაქალაქი სანაა, თუმცა რადგან ის 2015 წლის თებერვლიდან აჯანყებულების კონტროლის ქვეშაა დედაქალაქი დროებით საპორტო ქალაქ ადენშია გადატანილი. იემენის ტერიტორია 200-ზე მეტ კუნძულს მოიცავს, რომელთაგან უდიდესი სოკოტრაა.
იემენი ისტორიული საბის სამეფოს ტერიტორიას წარმოადგენს, რომელიც ათასწლეულების მანძილზე ვაჭრობის წყალობით ყვაოდა და სავარაუდოდ დღევანდელი ეთიოპიის და ერიტრეის ტერიტორიების ნაწილსაც მოიცავდა. 275 წელს საბის სამეფო მოექცა ებრაული ჰიმიარიტების სამეფოს გავლენის ქვეშ. რეგიონში ქრისტიანობა IV საუკუნეში გავრცელდა, იმ დროისთვის დომინანტი რელიგიები იუდაიზმი და პაგანიზმი იყო. ისლამი სწრაფი ტემპით VII საუკუნიდან გავრცელდა და შემდგომში იემენის ძალები ისლამურ დაპყრობებში აქტიურად მონაწილეობდნენ. IX-XVI საუკუნეებში იემენის მმართველობაში მრავალი დინასტია იცვლებოდა, მათგან ყველაზე ძლიერი რასულიდები იყვნენ. XX საუკუნის დაწაწყისში ქვეყანა ბრიტანეთის და ოსმალეთის იმპერიბს შორის გაიყო. I მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ ჩრდილოეთ იემენში შეიქმნა ზაიდების იემენის მუთავაქილიური სამეფო, რომელიც 1962 წელს იემენის არაბულ რესპუბლიკად გადაკეთდა. სამხრეთი იემენი ბრიტანეთის შემადგენლობაში ადენის პროტექტორატის სახელით 1967 წლამდე რჩებოდა. ორი იემენი 1990 წელს გაერთიანდა.
იემენი 2011 წლიდან პოლიტიკური კრიზისის მდგომარეობაში იმყოფება. კრიზისი საპროტესტო გამოსვლებით დაიწყო, რომელიც მოქმედი პრეზიდენტის სურვილის - კონსტიტუციაში საპრეზიდენტო ვადის ლიმიტი გაეუქმებინა, წინააღმდეგ იყო მიმართული. პრეზიდენტი სალეჰი გადადგა და საპრეზიდენტო უფლებები გადაეცა ვიცე-პრეზიდენტ მანსურს, რომელიც 2012 წლის 21 თებერვალს ფორმალური ერთ-კანდიდატიანი არჩევნებით აირჩიეს. არჩევნებმა ჰუტისების, ისლაჰისტების და ალ-ქაიდას დაჯგუფებებს შორის კონფლიქტი გამოიწვია. 2014 წლის სექტემბერში ჰუტისებმა დედაქალაქ სანაზე კონტროლი დაამყარეს და თავი ქვეყნის მთავრობად გამოაცხადეს. საპასუხოდ ქვეყანაში საუდის არაბეთის ძალები შეიჭრა, თუმცა მშვიდობის დამყარება ვერ მოხერხდა.
More about იემენი
- Native name اليمن
- Calling code +967
- Internet domain .ye
- Mains voltage 230V/50Hz
- Democracy index 1.95
- Population 28250420
- Area 555000
- Driving side right