Kasr al-Charana (arab. قصر خرّانة), znany również jako Qasr al-Harrana, Qasr al-Kharanah, Kharaneh lub Hraneh – najlepiej zachowany zamek pustynny Jordanii, jeden z wielu małych fortów i twierdz, które rozproszone są po wschodniej części kraju. Znajduje się około 60 km na wschód od stolicy kraju, Ammanu i stosunkowo blisko granicy z Arabią Saudyjską w muhafazie Amman. Ze względu na widoczne wpływy architektury sasanidzkiej oraz graffiti w jednym z górnych pomieszczeń należy przypuszczać, że zamek został wybudowany na początku VIII wieku. Jest on jednym z najwcześniejszych przykładów architektury islamu w regionie.
Pierwotne wykorzystanie budowli jest do dzisiaj niejasne. Ponieważ wewnętrzny układ budowli nie wskazuje na jej militarny charakter, używanie dla niego, ze względu na wygląd zewnętrzny, określenia „zamek”, nie jest odpowiednie. Wprawdzie wzdłuż jego murów zewnętrznych znajdują się szczeliny, które mogą przypominać ambrazury, nie by...Czytaj dalej
Kasr al-Charana (arab. قصر خرّانة), znany również jako Qasr al-Harrana, Qasr al-Kharanah, Kharaneh lub Hraneh – najlepiej zachowany zamek pustynny Jordanii, jeden z wielu małych fortów i twierdz, które rozproszone są po wschodniej części kraju. Znajduje się około 60 km na wschód od stolicy kraju, Ammanu i stosunkowo blisko granicy z Arabią Saudyjską w muhafazie Amman. Ze względu na widoczne wpływy architektury sasanidzkiej oraz graffiti w jednym z górnych pomieszczeń należy przypuszczać, że zamek został wybudowany na początku VIII wieku. Jest on jednym z najwcześniejszych przykładów architektury islamu w regionie.
Pierwotne wykorzystanie budowli jest do dzisiaj niejasne. Ponieważ wewnętrzny układ budowli nie wskazuje na jej militarny charakter, używanie dla niego, ze względu na wygląd zewnętrzny, określenia „zamek”, nie jest odpowiednie. Wprawdzie wzdłuż jego murów zewnętrznych znajdują się szczeliny, które mogą przypominać ambrazury, nie były one jednak z pewnością przeznaczone do tego celu. Budowla mogła być karawanserajem lub miejscem odpoczynku dla kupców, jednakże brakuje tu źródła wody, które zwykle powinno znajdować się w pobliżu takiego miejsca. Dodatkowo Kasr al-Charana nie leży na żadnym z ważnych szlaków handlowych tego regionu.
Niezależnie od swego pierwotnego przeznaczenia, budowla jest bardzo dobrze zachowana. Ponieważ znajduje się niedaleko od Ammanu i leży przy jednej z głównych dróg, jest jednym z najczęściej odwiedzanych zamków na jordańskiej pustyni. Archeolog Stephen Urice zajął się Kasr al-Charana w ramach swojej pracy doktorskiej i opublikował później jej wyniki w książce. Dzięki wynikom jego badań można było w końcu lat siedemdziesiątych XX wieku zrekonstruować uszkodzone i zwietrzałe fragmenty budowli.
We wnętrzach widoczne są wpływy sasanidzkieZamek został wybudowany co najmniej we wczesnym okresie dynastii Umajjadów, w czasie panowania kalifa Al-Walida I, które przypadało na lata 705–715. Według badań Stephena Urice’a budowa może być datowana jeszcze wcześniej i mogła przebiegać w latach 661–684[1]. Można to stwierdzić na podstawie sztukaterii, które były typowe dla dekoracji w sztuce sasanidzkiej i różnią się od wszystkich innych budowli Umajjadów, które są datowane na późniejszy okres[2]. Kasr al-Charana jest zatem ważnym przykładem wczesnej sztuki i architektury islamu.
W jednym z pomieszczeń na górze pozostały napisy w piśmie charakterystycznym dla epoki Umajjadów. Na ich podstawie można ocenić czas powstania tego fragmentu budynku, jak również wskazówki do tego, że pomieszczenie to było używane jako zajazd[3].
Kasr al-Charana mogła służyć wielu cywilnym, rolniczym lub handlowym przeznaczeniom, tak jak inne okazałe budowle Umajjadów w Wielkiej Syrii. Ze względu na ograniczone zaopatrzenie w wodę jest prawdopodobnym, że zamek był przeznaczony tylko do czasowego użytkowania. Istnieje szereg teorii na temat funkcji budowli, które służyła jako twierdza, punkt spotkań Beduinów (ze sobą lub z namiestnikami Umajjadów) lub jako karawanseraj[4]. To ostatnie jest nieprawdopodobne, ponieważ zamek nie leżał bezpośrednio na jednym z dużych szlaków handlowych tamtych czasów. Poza tym brakuje źródła lub studni, która byłaby konieczna do zaopatrzenia dużych stad wielbłądów.
W późniejszych stuleciach kompleks zostało opuszczony i zaniedbany. Dodatkowo liczne trzęsienia ziemi spowodowały szkody w konstrukcji budowli. Niektóre z pęknięć tak się rozszerzyły, że ściany zachodnia i południowa oddzieliły się od reszty. Ponownego odkrycia zamku dokonał austriacki geograf Alois Musil w 1901 r., ale dopiero w końcu lat 70. XX wieku przeprowadzono rozległe prace restauracyjne. W ich czasie doszło do pewnych zmian i drzwi we wschodniej ścianie zostały zamurowane, a w niektórych miejscach zastosowano mieszanki gipsowe i cementowe, które nie pasują do pierwotnie użytych materiałów. Archeolog Stephen Urice zajmował się budowlą w latach 1977–1981 i doradzał przy pracach budowlanych, przeprowadzanych między 1976 a 1979 rokiem[5]. Następnie napisał na ten temat pracę doktorską i opublikował ją w 1987 r. w formie książki pod tytułem Qasr Kharana in the Transjordan.
![[node:title]](/sites/default/files/styles/640x320/public/default_images/default_0.JPG?itok=nAKl_DR1)
Dodaj komentarz