Dolomiti
( Dolomitet )
Dolomitet (italisht: [Dolomiti] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) [doloˈmiːti]; Ladenin: Dolomites; gjermanisht: [Dolomiten] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) [doːloːˈmɪtn̩]; VenecianVenecisht: [Dołomiti] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) [doɰoˈmiti]: FriulianFriulian: [Dolomitis] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)) janë një varg malor që ndodhet në Italinë verilindore. Ata formojnë një pjesë të Alpeve Gëlqerore Jugore dhe shtrihet nga lumi Adige në perëndim deri në Luginën Piave (Pieve di Cado...Lexo akoma
Dolomitet (italisht: [Dolomiti] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) [doloˈmiːti]; Ladenin: Dolomites; gjermanisht: [Dolomiten] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) [doːloːˈmɪtn̩]; VenecianVenecisht: [Dołomiti] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) [doɰoˈmiti]: FriulianFriulian: [Dolomitis] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)) janë një varg malor që ndodhet në Italinë verilindore. Ata formojnë një pjesë të Alpeve Gëlqerore Jugore dhe shtrihet nga lumi Adige në perëndim deri në Luginën Piave (Pieve di Cadore) në lindje. Kufijtë verior dhe jugor përcaktohen nga Lugina e Pusterit dhe Lugina e Sugana (italisht: Valsugana). Dolomitët janë pothuajse të barabartë në mes të krahinave të Belluno, Tiroli jugor dhe Trentos.
Ka edhe grupe malore me strukturë të ngjashme gjeologjike që përhapen mbi lumin Piave në lindje - Dolomiti d'Oltrepiave; Dhe shumë larg lumit Adige në perëndim - Dolomiti di Brenta (Dolomiti Perëndimor). Ekziston edhe një grup tjetër i vogël i quajtur Piccole Dolomiti (Dolomiti i vogël) që ndodhet midis krahinave të Trentos, Veronës dhe Vinçencës.
Parku Kombëtar Dolomiti Bellunesi dhe shumë parqe të tjera rajonale janë të vendosura në Dolomites. Në gusht 2009, Dolomitët u shpallën një Vend i Trashëgimisë Botërore nga UNESCO.
Gjatë Luftës së Parë Botërore, linja e parë midis forcave italiane dhe austro-hungareze u zhvillua nëpër Dolomitet, ku minierat përdoreshin gjerësisht. Ka tani muze të luftës në ajër të hapur në Cinque Torri (Pesë Kullat) dhe Mali Lagazuoi. Shumë njerëz vizitojnë Dolomitët për t'u ngjitur në rrugët e mbrojtura, shtigjet e mbrojtura të krijuara gjatë luftës.
Një numër i shtigjeve me distanca të gjata kalojnë Dolomitet. Ata quhen alte vie (rrugë të larta) dhe numërohen nga 1 në 8. Shtigjet marrin një javë kohë me për tu ecur me radhë, dhe shërbehen nga një numër i pushimoreve rifugi. E para dhe ndoshta më e njohur ësssadasdwatë Alta Via 1.
Datimi i radiokarbonit është përdorur në rajonin Alta Badia për të demonstruar një lidhje midis aktivitetit të rrëshqitjes së dheut dhe ndryshimit të klimës.[1]
^ Borgatti, Lisa (2010-08-01). "Landslides as a geomorphological proxy for climate change: A record from the Dolomites (northern Italy)". Geomorphology (në anglisht). 120 (1–2): 56–64. doi:10.1016/j.geomorph.2009.09.015.
Shto një koment të ri