Wieża Eiffla (fr. Tour Eiffel, wym. [tuʀ ɛˈfɛl]) – najbardziej znany obiekt architektoniczny Paryża, uznawany za symbol tego miasta i niekiedy całej Francji. Jest najwyższą budowlą w Paryżu, a w momencie powstania była najwyższą budowlą na świecie.
„Żelazna dama” stoi w zachodniej części miasta, nad Sekwaną, na północno-zachodnim krańcu Pola Marsowego.
Wieżę zbudowano specjalnie na paryską wystawę światową w 1889 roku. Miała upamiętnić setną rocznicę rewolucji francuskiej oraz zademonstrować poziom wiedzy inżynierskiej i możliwości techniczne epoki, być symbolem ówczesnej potęgi gospodarczej i naukowo-technicznej Francji. Projekt podkreślał architektoniczne walory stali, wbrew dominującemu w XIX wieku akademizmowi, który uważał żelazo za prosty materiał budowlany. Projekt wykorzystywał doświadczenia epoki i jej konstruktora, Gustave’a Eiffela, w budowie kolejowych mostów stalowych. Po 20...Czytaj dalej
Wieża Eiffla (fr. Tour Eiffel, wym. [tuʀ ɛˈfɛl]) – najbardziej znany obiekt architektoniczny Paryża, uznawany za symbol tego miasta i niekiedy całej Francji. Jest najwyższą budowlą w Paryżu, a w momencie powstania była najwyższą budowlą na świecie.
„Żelazna dama” stoi w zachodniej części miasta, nad Sekwaną, na północno-zachodnim krańcu Pola Marsowego.
Wieżę zbudowano specjalnie na paryską wystawę światową w 1889 roku. Miała upamiętnić setną rocznicę rewolucji francuskiej oraz zademonstrować poziom wiedzy inżynierskiej i możliwości techniczne epoki, być symbolem ówczesnej potęgi gospodarczej i naukowo-technicznej Francji. Projekt podkreślał architektoniczne walory stali, wbrew dominującemu w XIX wieku akademizmowi, który uważał żelazo za prosty materiał budowlany. Projekt wykorzystywał doświadczenia epoki i jej konstruktora, Gustave’a Eiffela, w budowie kolejowych mostów stalowych. Po 20 latach budowla miała być rozebrana, lecz Eiffel nie chciał do tego dopuścić i założył na wieży laboratorium aerodynamiczne i meteorologiczne. Jednak dopiero udane eksperymenty (z udziałem Juliana Ochorowicza, wynalazcy i konstruktora) z umieszczonym na szczycie telegrafem „bez drutu” ocaliły wieżę i odstąpiono od jej demontażu. W przededniu I wojny światowej stała się obiektem militarnym: zapewniała Paryżowi łączność z posterunkami wojskowymi na granicy z Niemcami (do tej pory do komunikacji używano gołębi pocztowych). Zachowana budowla z czasem stała się największą atrakcją turystyczną Paryża, którą zwiedziło już ponad 300 milionów ludzi.
Faktycznymi pomysłodawcami konstrukcji wieży byli dwaj pracownicy w biurze Gustave’a Eiffela: Maurice Koechlin i Émile Nouguier. Na początku czerwca 1884 mieli już projekt wieży z wstępnie policzoną konstrukcją. Początkowo Eiffel projektu nie zaaprobował. Dwaj pomysłodawcy zaangażowali znanego archietekta Stéphen'a Sauvestre'a, który dostosował surową techniczną konstrukcję do aktualnie panujących gustów. W dniu 18 września 1884 roku Eiffel, Koechlin i Nouguier zgłosili patent zarejestrowany pod numerem 164364. Z architektem Eiffel zawarł umowę o wypłacie honorarium w wysokości 3% wartości wieży. Projekt został zaprezentowany publicznie. 12 grudnia Eiffel odkupił prawa autorskie od Koechlina i Nouguiera, wraz z prawami do własności intelektualnej projektu, za 2% wartości wieży dla każdego. Budową od roku 1887 kierował Koechlin[1].
W 1884 został opracowany pierwszy projekt wieży o wysokości 300 m. Spośród wielu propozycji minister handlu, odpowiedzialny za wystawę, wybrał projekt Eiffela. Początkowo planowano wybudowanie wieży w kształcie mostu nad Sekwaną, ale nie mogło to być zrealizowane z powodu złego podłoża na brzegach rzeki. Spośród 107 propozycji lokalizacji wieży ostatecznie zdecydowano się na Pole Marsowe, na którym miała odbyć się wystawa.
W 1886 rozpoczęto prace przygotowujące teren pod budowę. Zbudowano cztery kamienne fundamenty o powierzchni ponad 650 m² każdy i sięgające 14 m pod ziemię od strony Pola Marsowego, a z drugiej strony 8 m. Prace nad fundamentami zakończono 30 czerwca 1887. Już w miesiąc po rozpoczęciu prac, 14 lutego 1887, dziennik „Le Temps” opublikował słynny „Protest artystów” przeciwko budowie wieży. Protest podpisało wiele znanych osób, między innymi: malarze Léon Bonnat, William Bouguerau i Ernest Meissonnier, poeci François Coppée, Leconte de Lisle i Sully Prudhomme, pisarze Aleksandre Dumas, Guy de Maupassant, Édouard Pailleron i Victorien Sardou, architekt Charles Garnier, kompozytor Charles Gounod, rzeźbiarz Eugène Guillaume[2]. Nie przeszkodziło to jednak w prowadzeniu prac budowlanych zgodnie z planem. Po roku 4 słupy zostały połączone w platformę. Elementy metalowe produkowano w fabryce Eiffela w Levallois-Perret. Po przetransportowaniu ich na plac budowy łączono je według projektu. Pracowano po 10 godzin dziennie. 31 marca 1889 Eiffel wywiesił flagę francuską.
Na budowę wieży przeznaczono (zamiast planowanych 3 mln[3]) 7,8 mln franków, czyli około 65 mln dzisiejszych złotych, z czego około 75% zwróciło się już w ciągu pierwszych 5 miesięcy (do końca roku, w którym zakończono budowę) od otwarcia wieży dla turystów. Dodatkowe zyski były czerpane ze sprzedaży małych figurek w kształcie wieży. Od momentu otwarcia wieżę zwiedziło ponad 300 milionów osób[4].
Od 30 czerwca 2008 na 2 miesiące, w związku z objęciem przez Francję prezydencji Rady Unii Europejskiej, wieża Eiffla przybrała barwy flagi Unii Europejskiej.
W dniu 14 listopada 2015, po serii zamachów w Paryżu, wieżę zamknięto i nie podświetlono na znak żałoby.
Dodaj komentarz