Context of Andora

Andora, Księstwo Andory (kat. Principat d’Andorra [prinsiˈpat dənˈdorə]), nazwa historyczna (tradycyjna): Doliny Andory (kat. Les Valls d’Andorra) – małe państwo w południowo-zachodniej Europie, bez dostępu do morza. Leży w Pirenejach, granicząc od północy z Francją, a od południa z Hiszpanią.

More about Andora

Basic information
  • Currency Euro
  • Native name Andorra
  • Calling code +376
  • Internet domain .ad
  • Mains voltage 220V/50Hz
Population, Area & Driving side
  • Population 85101
  • Obszar 468
  • Driving side right
Historia
  • Osobny artykuł: Historia Andory.

    W nagrodę za waleczność mieszkańców podczas walk z Maurami Karol Młot nadał Andorze prawa miejskie. Następnie stała się ona lennem hrabiów Urgell, aby ostatecznie w 1133 r. przejść pod władanie biskupa z La Seu d’Urgell. W XII wieku była przedmiotem sporu pomiędzy biskupami a ich francuskimi sąsiadami z północy, hrabiami z Foix. W 1278 r. udało się rozwiązać konflikt – na mocy zawartego porozumienia biskup i hrabia zostali współrządcami. Andora natomiast zobowiązała się płacić obu stronom daniny: biskupom Urgell w wysokości 460 peset rocznie, hrabiom Foix w wysokości 960 franków rocznie[1]. W 1419 r. na wniosek ludności Andory został powołany lokalny parlament nazywany Radą Terytorialną (Consell de la Terra)[2], nazywany również Radą Dwudziestu Czterech[3], który później został przekształcony w Radę Generalną (Consell General)[4]. W 1607 król Henryk IV, hrabia Foix wydał edykt, na mocy którego przekazał swe prawa do współrządzenia Andorą francuskiemu władcy[2]. Rewolucja francuska spowodowała utratę zwierzchnictwa Francji nad Andorą – jej jedynym władcą pozostawał biskup Urgell. Determinacja lokalnej ludności doprowadziła jednak do wydania przez Napoleona I dekretu, na mocy którego zwierzchnik państwa francuskiego ponownie zarządzał Andorą wraz z biskupem[3].

    W okresie 1812–1813 Cesarstwo Francuskie zajęło Katalonię i podzieliło ją na cztery departamenty[5][6]. Wówczas Andora weszła w skład jednego z nich (départament de Sègre)[2]. W 1933 r. Francja zajęła Andorę wobec społecznych zamieszek przed wyborami[2].

    11 lipca 1934 r. rosyjski awanturnik Boris M. Skosyriew ogłosił się Borisem I, niepodległym królem Andory, równocześnie ogłaszając wojnę przeciwko biskupowi z Urgell. 20 lipca został aresztowany przez policję hiszpańską i wydalony z Hiszpanii[7]. W latach 1936–1940 w Andorze stacjonował francuski garnizon, aby przeciwdziałać wpływom hiszpańskiej wojny domowej[8].

    W czasie II wojny światowej Andora pozostawała neutralna. Pozostawiona w stanie pewnej izolacji Andora była niejako poza głównym nurtem europejskiej historii. W ostatnich czasach, dzięki kwitnącej turystyce oraz rozwojowi handlu, udało się jej wyjść z tej izolacji[9] oraz gruntownie zmienić swój system polityczny w 1993 roku, gdy została członkiem ONZ. W tym samym roku w wyniku referendum powstała pierwsza konstytucja tego kraju[10].

    ...Czytaj dalej
    Osobny artykuł: Historia Andory.

    W nagrodę za waleczność mieszkańców podczas walk z Maurami Karol Młot nadał Andorze prawa miejskie. Następnie stała się ona lennem hrabiów Urgell, aby ostatecznie w 1133 r. przejść pod władanie biskupa z La Seu d’Urgell. W XII wieku była przedmiotem sporu pomiędzy biskupami a ich francuskimi sąsiadami z północy, hrabiami z Foix. W 1278 r. udało się rozwiązać konflikt – na mocy zawartego porozumienia biskup i hrabia zostali współrządcami. Andora natomiast zobowiązała się płacić obu stronom daniny: biskupom Urgell w wysokości 460 peset rocznie, hrabiom Foix w wysokości 960 franków rocznie[1]. W 1419 r. na wniosek ludności Andory został powołany lokalny parlament nazywany Radą Terytorialną (Consell de la Terra)[2], nazywany również Radą Dwudziestu Czterech[3], który później został przekształcony w Radę Generalną (Consell General)[4]. W 1607 król Henryk IV, hrabia Foix wydał edykt, na mocy którego przekazał swe prawa do współrządzenia Andorą francuskiemu władcy[2]. Rewolucja francuska spowodowała utratę zwierzchnictwa Francji nad Andorą – jej jedynym władcą pozostawał biskup Urgell. Determinacja lokalnej ludności doprowadziła jednak do wydania przez Napoleona I dekretu, na mocy którego zwierzchnik państwa francuskiego ponownie zarządzał Andorą wraz z biskupem[3].

    W okresie 1812–1813 Cesarstwo Francuskie zajęło Katalonię i podzieliło ją na cztery departamenty[5][6]. Wówczas Andora weszła w skład jednego z nich (départament de Sègre)[2]. W 1933 r. Francja zajęła Andorę wobec społecznych zamieszek przed wyborami[2].

    11 lipca 1934 r. rosyjski awanturnik Boris M. Skosyriew ogłosił się Borisem I, niepodległym królem Andory, równocześnie ogłaszając wojnę przeciwko biskupowi z Urgell. 20 lipca został aresztowany przez policję hiszpańską i wydalony z Hiszpanii[7]. W latach 1936–1940 w Andorze stacjonował francuski garnizon, aby przeciwdziałać wpływom hiszpańskiej wojny domowej[8].

    W czasie II wojny światowej Andora pozostawała neutralna. Pozostawiona w stanie pewnej izolacji Andora była niejako poza głównym nurtem europejskiej historii. W ostatnich czasach, dzięki kwitnącej turystyce oraz rozwojowi handlu, udało się jej wyjść z tej izolacji[9] oraz gruntownie zmienić swój system polityczny w 1993 roku, gdy została członkiem ONZ. W tym samym roku w wyniku referendum powstała pierwsza konstytucja tego kraju[10].

    Kowalski Kazimierz: Państewko nad Valirą, w: „Poznaj Świat” R. X, nr 4 (113), kwiecień 1962, s. 8–10. ↑ a b c d Andorra – Història. [w:] Gran enciclopèdia catalana [on-line]. enciclopedia.cat. [dostęp 2020-05-27]. (kat.). ↑ a b Mariusz Tomaszuk. Dualistyczna głowa państwa Księstwa Andory jako nietypowe rozwiązanie ustrojowe. „Studia Politologiczne”. 49, s. 263–277, 2018. ISSN 1731-2299. (pol.).  El Consell General en la història. consellgeneral.ad. [dostęp 2020-05-27]. (kat.). Història, política, societat i cultura dels països catalans. Borja de Riquer (red.). T. 6: La gran transformació, 1790-1860. Barcelona: Enciclopèdia Catalana, 1997, s. 235. ISBN 978-84-412-2483-4. (kat.). Manel Risques: Història de la Catalunya contemporània. Barcelona: Pòrtic, 1999, s. 35. ISBN 978-84-7306-553-5. (kat.). La rocambolesca historia del primer y único rey de Andorra. abc.es, 2013-12-03. [dostęp 2020-05-27]. (hiszp.). Sergi Esteves Lorenzo: Exili i evasions al Principat d’Andorra durant la Guerra Civil Espanyola i la Segona Guerra Mundial 1936-1945. ub.edu, 2014-09. s. 19. [dostęp 2020-05-27]. (kat.). Maria Jesús Lluelles Larrosa. La transformació econòmica d’Andorra durant el segle XX. „Treballs de la Societat Catalana de Geografia”. 64, s. 71–88, 2007. (kat.).  Andora. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2020-05-27].
    Read less

Phrasebook

Witam
Hola
Świat
Món
Witaj świecie
Hola món
Dziękuję Ci
Gràcies
Do widzenia
Adéu
TAk
Nie
No
Jak się masz?
Com estàs?
Dobrze, dziękuję
Bé gràcies
Ile to kosztuje?
Quant costa?
Zero
Zero
Jeden
Un

Where can you sleep near Andora ?

Booking.com
487.355 visits in total, 9.187 Points of interest, 404 Cele, 40 visits today.