Cádiz werd rond 1100 v.Chr. gesticht door kolonisten uit het Fenicische Tyrus, onder de naam Gadir, wat ommuurde stad betekent.

Volgens een andere bron ontstond de stad pas in de 9e eeuw v.Chr.[1] De huidige landtong was destijds nog een eiland, waardoor de stad, die op de noordwestelijke punt ervan lag, relatief eenvoudig te verdedigen was. Het hoofddoel van de stichters was door middel van handel het zilver te verkrijgen dat in de streek rond het huidige Huelva door de lokale heersers, volgens sommigen de legendarische stadstaat Tartessos, gewonnen werd. Gadir was de belangrijkste Fenicische stad van het Iberische Schiereiland. Omstreeks 500 v.Chr. nam Carthago, oorspronkelijk eveneens een kolonie van Tyrus, de stad over.

Later werd het deel van het Romeinse Rijk en kreeg het de naam Gades (209 v.Chr.). Door de Visigoten verwoest, werd Cádiz vanaf 711 opnieuw een grote uitvoerhaven onder de Moren, maar verviel in 1262 nadat de Castiliaanse vorsten het beheersten.

Groot was de bloei na de ontdekking van Amerika door Christoffel Columbus. In september 1493 vertrok hij vanuit Cádiz voor de tweede keer naar Amerika. De Spaanse kroon maakte Sevilla het centrum voor de handel met Amerika, maar het lag ver van de kust aan de ondiepe en meanderende Guadalquivir. De schepen werden uitgerust en deels beladen in Sevilla, maar Cádiz werd ook aangedaan om de laatste proviand en lading in te nemen. Als thuisbasis van de Zilvervloot werd het vele malen door de Engelsen en Nederlanders aangevallen. In 1596 hebben ze stad ingenomen en geplunderd waardoor een programma werd gestart om de verdediging van de stad te verbeteren. De hoeveelheid lading via Cádiz begon die van Sevilla te overtreffen en in 1680 werd Cádiz de officiële haven voor de handel op Amerika.[2] In 1717 kwamen daar belangrijke administratieve functies en handelsbelangen bij, de Spaanse kroon besloot de Casa de Contratación te verhuizen van Sevilla naar Cádiz.[2]

 Kaart van de stad uit 1762 Luchtfoto oude centrum

Officieel mochten alleen Spanjaarden handelen met de koloniën, maar veel buitenlanders wilden hiervan meeprofiteren. Zij kwamen naar Cádiz en maakten gebruik van stromannen, tegen een vergoeding lieten deze Spanjaarden de lading op hun naam zetten. Verder kwamen veel van de goederen voor de koloniën uit het buitenland, zoals Engeland, Nederland en Frankrijk. De handelsbedrijven hadden vertegenwoordigers in Cádiz om hun belangen te behartigen. Tijdens de 16e, 17e en 18e eeuw verbleef in de stad ook veel Vlamingen en Brabanders. Hun aanwezigheid was het grootst rond de 17e eeuwwisseling. De plaatselijke archieven omvatten immers een kleine 700 testamenten van deze toenmalige kooplieden, merendeels uit de steden Antwerpen, Brugge en Gent, maar ook uit andere kleinere plaatsen zoals Koekelare, Zonnebeke, Rupelmonde en Okegem.[3]

In 1808 viel het leger van Napoleon Spanje binnen. Het land werd bezet, maar de Spanjaarden verzetten zich hevig. Cádiz werd door de Fransen belegerd maar niet ingenomen. In 1812 werd het middelpunt van de nationale beweging, er werd zelfs de eerste Spaanse grondwet geschreven, in 1820 en 1868 uitgangspunt van liberale revolutie. Na het verlies van de Spaanse koloniën in Amerika werd de nationale rol van Cádiz aanmerkelijk kleiner.

In de Spaanse Burgeroorlog viel Cádiz al redelijk vroeg in de handen van de Nationalistische factie. Het speelde een belangrijke rol in de aanvoer van militairen en militair materieel uit Spaans-Marokko. Op 18 augustus 1947 explodeerde een grote lading explosieven in een munitiedepot van de Spaanse marine. De schade was enorm en zo'n 150 mensen kwamen om het leven en duizenden raakten gewond.[4]

↑ W. Mierse,The architecture of the lost temple of Hercules Gaditanus and its Levantine associations, in American Journal of Archeology 108 (2004), pp. 545-576. ↑ a b (en) J.H. Parry The Spanish Seaborne Empire, Hutchinson & Co, London (1966) p.285 ↑ Archivos Municipales, testamenten ↑ (es) Cádiz, 1947: El año de la explosón, januari 1997, geraadpleegd op 17 december 2020