Perú

Perû
Pedro Szekely at https://www.flickr.com/photos/pedrosz/ - CC BY-SA 2.0 Olga Stalska stalskaya - CC0 ilkerender - CC BY 2.0 Murray Foubister - CC BY-SA 2.0 McKay Savage - CC BY 2.0 D. Gordon E. Robertson - CC BY-SA 3.0 Murray Foubister - CC BY-SA 2.0 David Stanley from Nanaimo, Canada - CC BY 2.0 Ozesama - CC BY-SA 4.0 McKay Savage - CC BY 2.0 Amazon CARES Amazon Community Animal Rescue, Education and Safety - CC BY 2.0 EdsonFuentesMera - CC BY-SA 4.0 Murray Foubister - CC BY-SA 2.0 User:Jerrywills - CC BY-SA 3.0 Alberto Cafferata - CC BY-SA 4.0 Pavel Špindler - CC BY 3.0 Pavel Špindler - CC BY 3.0 Risa_kročil - CC BY-SA 3.0 CHLOE - CC BY-SA 3.0 Martin Lang - CC BY 2.0 Clarquitecto - CC BY-SA 3.0 Martin St-Amant (S23678) - CC BY 3.0 Pavel Špindler - CC BY 3.0 Allard Schmidt (The Netherlands) - Public domain Guillermo Arévalo Aucahuasi - CC BY-SA 2.5 Mx._Granger - CC0 Amazon CARES Amazon Community Animal Rescue, Education and Safety - CC BY 2.0 No machine-readable author provided. Jose C. assumed (based on copyright claims). - Public domain Esme Vos from San Francisco and Amsterdam, Netherlands - CC BY 2.0 MrBasically - CC BY-SA 4.0 Leandro Neumann Ciuffo - CC BY 2.0 Bureau of Engraving and Printing (work for hire) - Public domain Mx._Granger - CC0 Murray Foubister - CC BY-SA 2.0 Jorge Láscar from Australia - CC BY 2.0 Martin St-Amant (S23678) - CC BY 3.0 Elemaki - CC BY 3.0 Pedro Gandulias Osorio - CC BY-SA 4.0 Christopher Crouzet - CC BY 2.0 Pavel Špindler - CC BY 3.0 Pavel Špindler - CC BY 3.0 Tomato356 - CC BY 3.0 No machine-readable author provided. Jose C. assumed (based on copyright claims). - Public domain Kabelleger / David Gubler - CC BY-SA 4.0 Lunaloop - CC BY-SA 4.0 Ondando - CC BY-SA 3.0 Elemaki - CC BY 3.0 AgainErick - CC BY-SA 4.0 Carlos Medina-Saldivar - CC BY-SA 4.0 Fpanchana - CC BY-SA 4.0 EdsonFuentesMera - CC BY-SA 4.0 No images

Context of Perû

Perû (spanî República del Perú, fermî Komara Perûyê) yek ji dewletên Amerîkaya Başûr e. Ew li bakur Ekuador û Kolombiya, li rojhilat Brezîl, li başûr-rojhilat Bolîvya, li başûr Şîle û li rojava jî Pasîfîk re sînor kirî ye. Li başûr û rojavayê welêt bi Okyanûsa Pasîfîk ve tê sînorkirin.

Perû welatek pirreng e ku xwedan jîngehên cuda ye, wek deştên hişk ên herêma peravê Pasîfîkê li rojava, lûtkeyên çiyayên Andê yên ku ji bakur berbi başûrê rojhilatê welêt dirêj dibin, û daristanên baranê yên tropîkal ên Amazonê li rojhilat bi Çemê Amazonê.

Gelheya Perûyê 34 mîlyon e û paytext û bajarê herî mezin Lîma ye. Bi 1,28 mîlyon km2, Perû 19emîn welatê herî mezin ê cîhanê ye, û yê sêyemîn mezintirîn li Amerîkaya Başûr.

More about Perû

Basic information
  • Native name Perú
  • Calling code +51
  • Internet domain .pe
  • Mains voltage 220V/60Hz
  • Democracy index 6.53
Population, Area & Driving side
  • Population 29381884
  • Area 1285216
  • Driving side right
مێژوو
  • Serdema pêş-kolonyal

    Xaka Perûyê di heyamên kevnar û navîn de malê çend çandan bû, û xwedan yek ji dirêjtirîn dîroka şaristaniyê ya her welatekî ye, ku mîrata xwe vedigere hezarsala 10an BZ. Di nav çand û şaristaniyên pêş-kolonyal de şaristaniya Caral-Supe (şaristaniya herî pêşîn a li Amerîkayê û yek ji dergûşên şaristaniyê tê hesibandin), çanda Nazca, împaratoriyên Warî û Tiwanaku, Padîşahiya Cusco, û Împaratoriya Inca, dewleta herî mezin a naskirî ya li Amerîkaya pêş-kolombiyayê, hene.

    Serdema kolonyal heya serxwebûnê

    Împaratoriya Spanyayê di sedsala 16an de piştî zeftkirina herêmê cîgirek ava kir, ya ku piraniya herêmên wê yên Amerîkaya Başûr, bi paytexta wê Lîma, dihewand. Xwendina bilind li Amerîka bi damezrandina fermî ya Zanîngeha Neteweyî ya San Marcos li Lîmayê di sala 1551an de dest pê kir. Perû di sala 1821an de bi fermî serxwebûna xwe îlan kir, û piştî kampanyayên leşkerî yên biyanî yên José de San Martín û Simón Bolívar, û şerê diyarker ê Ayacucho, Perû di sala 1824an de serxwebûna xwe bidest xist.

    Ji serxwebûnê heya îro

    Di salên paşîn de, welat pirsigrêka bêîstîqrariya siyasî kişand heya ku ji ber bikaranîna madeya guano serdemek aramiya aborî û siyasî dest pê kir. Dûv re, Şerê Pasîfîkê (1879–1884) bi Şîlî re Perûyê xiste krîzê, ku ji vê yekê olîgarşiyê bi riya Partiya Civilista desthilatdarî girt.

    ...زیاتر بخوێنه‌وه‌
    Serdema pêş-kolonyal

    Xaka Perûyê di heyamên kevnar û navîn de malê çend çandan bû, û xwedan yek ji dirêjtirîn dîroka şaristaniyê ya her welatekî ye, ku mîrata xwe vedigere hezarsala 10an BZ. Di nav çand û şaristaniyên pêş-kolonyal de şaristaniya Caral-Supe (şaristaniya herî pêşîn a li Amerîkayê û yek ji dergûşên şaristaniyê tê hesibandin), çanda Nazca, împaratoriyên Warî û Tiwanaku, Padîşahiya Cusco, û Împaratoriya Inca, dewleta herî mezin a naskirî ya li Amerîkaya pêş-kolombiyayê, hene.

    Serdema kolonyal heya serxwebûnê

    Împaratoriya Spanyayê di sedsala 16an de piştî zeftkirina herêmê cîgirek ava kir, ya ku piraniya herêmên wê yên Amerîkaya Başûr, bi paytexta wê Lîma, dihewand. Xwendina bilind li Amerîka bi damezrandina fermî ya Zanîngeha Neteweyî ya San Marcos li Lîmayê di sala 1551an de dest pê kir. Perû di sala 1821an de bi fermî serxwebûna xwe îlan kir, û piştî kampanyayên leşkerî yên biyanî yên José de San Martín û Simón Bolívar, û şerê diyarker ê Ayacucho, Perû di sala 1824an de serxwebûna xwe bidest xist.

    Ji serxwebûnê heya îro

    Di salên paşîn de, welat pirsigrêka bêîstîqrariya siyasî kişand heya ku ji ber bikaranîna madeya guano serdemek aramiya aborî û siyasî dest pê kir. Dûv re, Şerê Pasîfîkê (1879–1884) bi Şîlî re Perûyê xiste krîzê, ku ji vê yekê olîgarşiyê bi riya Partiya Civilista desthilatdarî girt.

    Di sedsala 20an de, welat bi derbeyan, tevliheviyên civakî, û nakokiyên navxweyî derbas bû, her weha serdemên aramî û bilindbûna aborî tê de. Di salên 1990an de, welat di bin rêberiya Alberto Fujimori de modelek aborî ya neolîberal pêk anî, bi îdeolojiya wî ya siyasî ya Fujîmorîzmê ku rêveberiya Perû heya roja îro bi kulta kesayetiyê vedihewîne.[1] Dema ku di salên 2000an de ku geşbûna kelûpelan pêk hat, Peru serdemek mezinbûna aborî ya domdar û kêmbûna xizaniyê dît. Di nav salên 2010an û heya salên 2020an de, krîzên siyasî û pandemiya COVID-19 li Perûyê qelsiyên dirêj ên tunebûna fonksiyona siyasî ya milet eşkere kirin. Digel vê yekê eşkere bû ku hikûmet êdî nikare karûbarên civakî ji bo hemwelatiyên xwe pêk bîne, û aloziyen giran û berfireh ji sala 2023an dest pê kirine. Gel bi fikar e ku rêberên siyasî li Lîmayê li hikûmetek otorîtertir digerin.[2] Pêvajoya lêpirsîna parlamentoyê di makezagona 1993an a Perûyê bi awayekî berfireh û kêfî tê şîrove kirin. Wekî din, biryarek ji hêla Dadgeha Destûra Bingehîn a Perû ve di sibata 2023an de kontrola bêkêmasî ya kongreyê li ser hukûmeta Perûyê da.[3][4][5] Ji ber protestoyên bêsekin, li paytext Lîma heya 2ê hezîrana 2023an rewşa awarte heye.[6]

    Villalba, Fernando Velásquez (22 tebax 2022). "A TOTALIDADE NEOLIBERAL-FUJIMORISTA: ESTIGMATIZAÇÃO E COLONIALIDADE NO PERU CONTEMPORÂNEO". Revista Brasileira de Ciências Sociais (bi portugalî). 37: e3710906. doi:10.1590/3710906/2022. ISSN 0102-6909. B, Gonzalo; January 12, a |; 2023. "At Peru Protests' Epicenter, Rage—And a Sense of Betrayal". Americas Quarterly (bi American English). Roja wergirtinê: 12 adar 2023.{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: lîsteya nivîskaran (link) "EL PROFE. CÓMO PEDRO CASTILLO SE CONVIRTIÓ EN PRESIDENTE DEL PERÚ Y QUÉ PASARÁ A CONTINUACIÓN – Fondo Editorial del IEP" (bi spanî). Roja wergirtinê: 12 adar 2023. Romero, César. "Tribunal Constitucional falla a favor del Congreso, que tendrá un poder absoluto y sin control judicial". larepublica.pe (bi spanî). Roja wergirtinê: 12 adar 2023. Romero, César. "El Tribunal Constitucional está destruyendo el régimen democrático del país". larepublica.pe (bi spanî). Roja wergirtinê: 12 adar 2023. Saavedra, Narda. "Marcha en Lima: así fueron las protestas contra Dina Boluarte este 3 de febrero". larepublica.pe (bi spanî). Roja wergirtinê: 12 adar 2023.
    Read less

Phrasebook

Slav
Hola
Dinya
Mundo
Silav dinya
Hola Mundo
Spas dikim
Gracias
bi xatirê te
Adiós
Erê
Na
No
Tu çawa yî?
¿Cómo estás?
Baş spas
Bien, gracias
Çiqas e?
¿Cuánto cuesta?
Sifir
Cero
Yek
Una

Where can you sleep near Perû ?

Booking.com
487.374 visits in total, 9.187 Points of interest, 404 Destinations, 0 visits today.