Context of Χιλή

Η Χιλή, ή επίσημα Δημοκρατία της Χιλής (ισπανικά: Chile, ή República de Chile ), είναι χώρα της Νότιας Αμερικής που καταλαμβάνει στενή παραλιακή λωρίδα μεταξύ των Άνδεων και του Ειρηνικού ωκεανού. Συνορεύει ανατολικά με την Αργεντινή, βορειοανατολικά με τη Βολιβία και βόρεια με το Περού. Η έκτασή της είναι 756.102 τ.χλμ. και ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 19.828.563 κατοίκους σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2022. Η πρωτεύουσα είναι το Σαντιάγο, το οποίο συγκεντρώνει το ένα τρίτο του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Μεγάλες πόλεις επίσης είναι το Βαλπαραΐσο, η Αντοφαγάστα και το Κονσεπσιόν.

Η Χιλή καταλαμβάνει μια ασυνήθιστα μακρόστενη λωρίδα στεριάς από βορρά προς νότο, συνολικά 4.630 χλμ., ενώ το μέσο πλάτος της είναι μόλις 175 χλμ.. Η χώρα επειδή εκτείνεται σε αρκετά μεγάλο γεωγραφικό πλάτος, καλύπτει σημαντικό φάσμα κλιματολογικών συνθηκών που προσφέρουν στη χώρα φυσική ποικιλομορφία. Στα βόρεια, στην έρημο Ατακ...Διαβάστε περισσότερα

Η Χιλή, ή επίσημα Δημοκρατία της Χιλής (ισπανικά: Chile, ή República de Chile ), είναι χώρα της Νότιας Αμερικής που καταλαμβάνει στενή παραλιακή λωρίδα μεταξύ των Άνδεων και του Ειρηνικού ωκεανού. Συνορεύει ανατολικά με την Αργεντινή, βορειοανατολικά με τη Βολιβία και βόρεια με το Περού. Η έκτασή της είναι 756.102 τ.χλμ. και ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 19.828.563 κατοίκους σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2022. Η πρωτεύουσα είναι το Σαντιάγο, το οποίο συγκεντρώνει το ένα τρίτο του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Μεγάλες πόλεις επίσης είναι το Βαλπαραΐσο, η Αντοφαγάστα και το Κονσεπσιόν.

Η Χιλή καταλαμβάνει μια ασυνήθιστα μακρόστενη λωρίδα στεριάς από βορρά προς νότο, συνολικά 4.630 χλμ., ενώ το μέσο πλάτος της είναι μόλις 175 χλμ.. Η χώρα επειδή εκτείνεται σε αρκετά μεγάλο γεωγραφικό πλάτος, καλύπτει σημαντικό φάσμα κλιματολογικών συνθηκών που προσφέρουν στη χώρα φυσική ποικιλομορφία. Στα βόρεια, στην έρημο Ατακάμα, όπου δεσπόζουν περιοχές άφθονες σε ορυκτό πλούτο, το κλίμα είναι ξηρό. Στις κεντρικές περιοχές, που είναι συγκεντρωμένο το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού της χώρας, επικρατεί μεσογειακό κλίμα. Αντιθέτως, στο νότο, που χαρακτηρίζεται από πυκνές δασικές εκτάσεις με λίμνες, φιόρδ, ηφαίστεια, ακρωτήρια και μικρά νησιά, η υγρασία είναι έντονη με συνεχείς βροχοπτώσεις. Στον οικονομικό τομέα, ο πρωτογενής τομέας συνδυάζει τη γεωργία (σιτάρι, αμπέλια), την κτηνοτροφία (βοοειδή, πρόβατα) και την αλιεία, ενώ η εξόρυξη ορυκτού πλούτου, όπως του σιδήρου και κυρίως χαλκού, στην παραγωγή του οποίου είναι η πρώτη χώρα παγκοσμίως.

Πριν την άφιξη των Ισπανών αποίκων τον 16ο αιώνα, η βόρεια Χιλή βρίσκονταν υπό τον έλεγχο των Ίνκας ενώ στο κεντρικό και νότιο τμήμα κατοικούσαν πληθυσμοί της φυλής Μαπούτσε. Το 1810 η Χιλή ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη χώρα και το 1818 αποτίναξε πλήρως την ισπανική επικυριαρχία. Την περίοδο 1879-1883 συγκρούστηκε και επικράτησε στον Πόλεμο του Ειρηνικού, εναντίον του Περού και της Βολιβίας. Κατά τον 20ο αιώνα, η χώρα γνώρισε ολοκληρωτικό καθεστώς για δεκαεπτά συνεχή έτη (1973-1990), το οποίο άσκησε έντονη βία και απαγορεύσεις στο μεγαλύτερο τμήμα της κοινωνίας. Σήμερα, ο εκδημοκρατισμός της χώρας έχει προχωρήσει σε τέτοιο βαθμό, ώστε η Χιλή θεωρείται παράγοντας σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Αν και το δημόσιο χρέος της παραμένει σχετικά υψηλό, η Χιλή ανθεί οικονομικά από τα μέσα της δεκαετίας του 1980.

More about Χιλή

Basic information
  • Currency Πέσο Χιλής
  • Native name Chile
  • Calling code +56
  • Internet domain .cl
  • Mains voltage 220V/50Hz
  • Democracy index 8.28
Population, Area & Driving side
  • Population 19458000
  • Area 756102
  • Driving side right
Ιστορικό
  • Προκολομβιανή περίοδος και αποικιοκρατία
     
    Απεικόνιση σύρραξης μεταξύ δυνάμεων Μαπούτσε (αριστερά) και Ίνκας (δεξιά)

    Ο πρώτος εποικισμός της σημερινής περιοχής της Χιλής έγινε πριν από περίπου 10.000 χρόνια από ιθαγενείς ινδιάνους που κατοίκησαν στις εύφορες κοιλάδες και τις παράκτιες περιοχές της χώρας. Δείγματα αυτού του πρώιμου εποικισμού είναι το Σπήλαιο του Μυλόδοντα (Cueva del Milodon) και τα κοιλώματα λάβας Πάλι Άικε.[1] Οι Ίνκας επεκτάθηκαν στο βόρειο τμήμα της σημερινής Χιλής για σύντομο χρονικό διάστημα, καθώς απωθήθηκαν από τους ιθαγενείς πληθυσμούς των ινδιάνων Μαπούτσε Η κύρια μάχη μεταξύ τους πραγματοποιήθηκε, στα τέλη του 15ου αιώνα, στον ποταμό Μάουλε, και μετά από τριήμερη σύγκρουση, τα νότια όρια της αυτοκρατορίας των Ίνκας παρέμειναν σε αυτό τον ποταμό.[2]

    ...Διαβάστε περισσότερα
    Προκολομβιανή περίοδος και αποικιοκρατία
     
    Απεικόνιση σύρραξης μεταξύ δυνάμεων Μαπούτσε (αριστερά) και Ίνκας (δεξιά)

    Ο πρώτος εποικισμός της σημερινής περιοχής της Χιλής έγινε πριν από περίπου 10.000 χρόνια από ιθαγενείς ινδιάνους που κατοίκησαν στις εύφορες κοιλάδες και τις παράκτιες περιοχές της χώρας. Δείγματα αυτού του πρώιμου εποικισμού είναι το Σπήλαιο του Μυλόδοντα (Cueva del Milodon) και τα κοιλώματα λάβας Πάλι Άικε.[1] Οι Ίνκας επεκτάθηκαν στο βόρειο τμήμα της σημερινής Χιλής για σύντομο χρονικό διάστημα, καθώς απωθήθηκαν από τους ιθαγενείς πληθυσμούς των ινδιάνων Μαπούτσε Η κύρια μάχη μεταξύ τους πραγματοποιήθηκε, στα τέλη του 15ου αιώνα, στον ποταμό Μάουλε, και μετά από τριήμερη σύγκρουση, τα νότια όρια της αυτοκρατορίας των Ίνκας παρέμειναν σε αυτό τον ποταμό.[2]

    Ο πρώτος Ευρωπαίος που έφτασε στη χώρα υπήρξε πιθανότατα ο Φερδινάνδος Μαγγελάνος, το 1520, κατά τη διέλευση του νότιου στενού μεταξύ Ατλαντικού και Ειρηνικού Ωκεανού, το οποίο σήμερα φέρει το όνομά του (Πορθμός του Μαγγελάνου). Οι επόμενοι Ευρωπαίοι που έφτασαν στη Χιλή ήταν οι Ισπανοί εξερευνητές (κονκισταδόροι) του Ντιέγο ντε Αλμάγρο, μέσω του Περού το 1535, που ήρθαν σε αναζήτηση χρυσού. Οι Ισπανοί ήρθαν σε επαφή με εκατοντάδες χιλιάδες ιθαγενών ινδιάνων από διαφορετικούς πολιτισμούς στις περιοχές της σημερινής Χιλής. Οι τοπικές αυτές κοινωνίες στηρίζονταν κατά βάση στην εποχική γεωργία και το κυνήγι. Η κατάκτηση της Χιλής ξεκίνησε το 1540 με βασικό πρωταγωνιστή τον Πέδρο ντε Βαλδίβια, αξιωματικό του Φρανσίσκο Πισάρρο, ο οποίος και ίδρυσε τη σημερινή πρωτεύουσα Σαντιάγο, στις 12 Φεβρουαρίου 1541. Αν και οι Ισπανοί δεν βρήκαν τα πλούσια κοιτάσματα χρυσού και άργυρου που ανέμεναν, αναγνώρισαν το γεωργικό δυναμικό της Κεντρικής Κοιλάδας της Χιλής, η οποία και τελικά έγινε τμήμα του Αντιβασιλείου του Περού.[3]

    Η κατάκτηση και επέκταση των Ισπανών έγινε σταδιακά, καθώς ο τοπικός πληθυσμός προέβαλλε σθεναρή αντίσταση. Μία μαζική αντεπίθεση των Μαπούτσε που ξεκίνησε το 1553 κατέληξε στο θάνατο του Βαλδίβια και στην καταστροφή πολλών βασικών οικισμών της ισπανικής αποικίας. Αντίστοιχες αντεπιθέσεις πραγματοποιήθηκαν το 1598 και το 1655, με συνέπεια τα νότια σύνορα της ισπανικής κυριαρχίας να μεταφέρονται σε βορειότερες περιοχές. Η κατάργηση της δουλείας το 1683 καταλάγιασε τις εντάσεις μεταξύ της αποικίας και των νοτιότερων περιοχών των Μαπούτσε, εισάγοντας το εμπόριο μεταξύ τους.[3] Σημαντική απειλή αποτέλεσαν επίσης και οι επιδρομές από Άγγλους και Ολλανδούς τυχοδιώκτες, με χαρακτηριστική την επιδρομή του κουρσάρου Φράνσις Ντρέικ το 1578 στο Βαλπαραΐσο, το κεντρικό λιμάνι της αποικίας[4]

    Κατά το μεγαλύτερο μέρος της αποικιακής περιόδου η Χιλή υπάγονταν άμεσα στην Αντιβασιλεία του ισπανικού Περού, και μόλις το 1778 απέκτησε διοικητική αυτονομία. Κύρια γνωρίσματα αυτής της εποχής υπήρξαν οι πολύ αργοί ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης, με κύριους παραγωγικούς τομείς την γεωργία, κτηνοτροφία και την εξόρυξη χαλκού, η εξουθενωτική εκμετάλλευση των ιθαγενών και η διαρκώς διευρυνόμενη αντίθεση ανάμεσα στην μητροπολιτική Ισπανία και την ανώτερη κοινωνική τάξη των γεννημένων στην Χιλή Ισπανών (κρεόλοι).[3]

    Αγώνας για αυτοδιάθεση
     
    Οι πρωταγωνιστές της ανεξαρτησίας της Χιλής, (από αριστερά) Χοσέ Μιγκέλ Καρρέρα, Μπερνάρδο Ο' Χίγκινς, Χοσέ ντε Σαν Μαρτίν, Ντιέγο Πορτάλες

    Το αίτημα για αυτοδιάθεση και ανεξαρτησία από την Ισπανία εντάθηκε με την γαλλική κατοχή της Ισπανίας και την ενθρόνιση του Ιωσήφ, αδελφού του Ναπολέοντα Α΄, στο θρόνο της Ισπανίας το 1808. Μία εθνική κυβέρνηση συγκροτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου του 1810 στο όνομα του εκθρονισμένου βασιλιά Φερδινάνδου. Η κυβέρνηση ανακήρυξε τη Χιλή αυτόνομη δημοκρατία μέσα στους κόλπους της ισπανικής μοναρχίας. Ακολούθησε ένα κίνημα για πλήρη ανεξαρτησία, το οποίο συνάντησε την αντίσταση των Ισπανών, που στο μεταξύ είχαν αποτινάξει τον γαλλικό ζυγό, γνωστή και ως προσπάθεια επανακατάκτησης (reconquista).

    Διάσπαρτες πολεμικές συρράξεις συνεχίστηκαν μέχρι το 1817, όταν μία στρατιωτική δύναμη με αρχηγούς τον Μπερνάρδο Ο' Χίγκινς, από τους πιο γνωστούς εθνικούς αγωνιστές της Χιλής, και τον Χοσέ ντε Σαν Μαρτίν, ήρωα του πολέμου ανεξαρτησίας της Αργεντινής, ξεκίνησε από την Αργεντινή και διαμέσου των Άνδεων πέρασε στη Χιλή όπου και νίκησε τους προσκείμενους στην Ισπανική μοναρχία. Στις 12 Φεβρουαρίου του 1818 η Χιλή ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη δημοκρατία κάτω από την ηγεσία του Ο' Χίγκινς. Η ανεξαρτησία δεν επέφερε σημαντικές αλλαγές σε κοινωνικό επίπεδο, και η Χιλιανή κοινότητα του 19ου αιώνα διατήρησε την ταξική αποικιακή κοινωνική δομή της, η οποία χαρακτηρίζονταν από οικογενειοκρατία στην πολιτική και δυναμική παρουσία της Καθολικής Εκκλησίας. Τελικά διαμορφώθηκε ένας ισχυρός προεδρικός θεσμός, αν και οι μεγάλοι γαιοκτήμονες διατήρησαν σημαντική πολιτική δύναμη.[3]

    Η ανεξάρτητη Χιλή
     
    Ντιέγο Πορτάλες (1793-1837), επιφανής πολιτικός και δημιουργός του Συντάγματος του 1833

    Ο Ο' Χίγκινς αποτέλεσε τον πρώτο κυβερνήτη της χώρας και υπήρξε ικανότατος μεταρρυθμιστής, όπου το 1822 μεθόδευσε τη θέσπιση Συντάγματος. Εναντίον του όμως συστρατεύθηκαν συντηρητικές δυνάμεις και εκκλησιαστικοί κύκλοι και τον ανάγκασαν να παραιτηθεί. Ακολούθησε η περίοδος διακυβέρνησης του Ντιέγο Πορτάλες του οποίο το έργο διακόπηκε βίαια το 1837 καθώς ορισμένες επιλογές του προκάλεσαν δυσαρέσκειες στους κόλπους του στρατού και τελικά την δολοφονία του. Κατά τις επόμενες δεκαετίες φιλελευθεροποιήθηκε το πολιτικό σύστημα της Χιλής, ενώ σταδιακά εδραιωνόταν η εξουσία της Χιλής προς τα νότια εδάφη, προχωρώντας στην κατάληψη της Αραουκανίας, δηλαδή την περιοχή των ιθαγενών Μαπούτσε. Το 1881 υπεγράφη συμφωνία με την Αργεντινή εξασφαλίζοντας τη Χιλιανή κυριαρχία στα Στενά του Μαγγελάνου. Το 1879-1883 ξέσπασε ο Πολέμου του Ειρηνικού εναντίον του Περού και της Βολιβίας, που κατέληξε σε νίκη της Χιλής. Ως αποτέλεσμα η Χιλή επέκτεινε τα βόρεια σύνορά της, αποκλείοντας τη διέξοδο της Βολιβίας στον Ειρηνικό και ενσωματώνοντας περιοχές με πλούσια ορυκτά κοιτάσματα.

    Ακολούθησε η περίοδος διακυβέρνησης του Χοσέ Μανουέλ Μπαλμασέδα (1886-1891), ο οποίος ακολούθησε τολμηρή φιλελεύθερη πολιτική και έπληξε κεκτημένα των οικονομικών εύρωστων τάξεων καθώς και μεγάλων ξένων επενδυτών. Οι επιλογές του τον έφεραν σε σύγκρουση με το Κονγκρέσο και τελικά προκλήθηκε εμφύλιος πόλεμος που είχε ως αποτέλεσμα την πτώση και την αυτοκτονία του. Τελικά ο εμφύλιος επέφερε ανακατανομή των πολιτικών δυνάμεων μεταξύ του Πρόεδρου και του Κοινοβουλίου, με αποτέλεσμα να καθιερωθεί δημοκρατία κοινοβουλευτικού τύπου. Ο εμφύλιος, όμως, αποτέλεσε και πηγή διένεξης μεταξύ εκείνων που υποστήριζαν την ανάπτυξη της τοπικής βιομηχανίας και των ισχυρών τραπεζικών συμφερόντων της Χιλής. Έτσι, η χιλιανή οικονομία εκφυλίστηκε μερικώς σε ένα σύστημα που προστάτευε τα συμφέροντα μίας άρχουσας ολιγαρχίας. Μέχρι τη δεκαετία του 1920, η διαφαινόμενη μεσαία τάξη μαζί με την εργατική τάξη απέκτησαν σταδιακά αρκετή δύναμη, ικανή να εκλέξουν έναν ανανεωτικό πρόεδρο, τον Αρτούρο Αλεσάντρι Πάλμα, ο οποίος συνάντησε αντίσταση από το συντηρητικό κοινοβούλιο. Συνέπεια αυτών ήταν η δημιουργία ισχυρού λαϊκού ερείσματος για μαρξιστικές ομάδες.[3]

    Ένα στρατιωτικό πραξικόπημα το 1924 κάτω από τις διαταγές του στρατηγού Λουίς Αλταμιράνο ήταν η αρχή μίας περιόδου έντονης πολιτικής αστάθειας, η οποία διατηρήθηκε ως το 1932. Η μακροβιότερη από τις δέκα κυβερνήσεις που αναδείχθηκαν αυτή την περίοδο ήταν αυτή του στρατηγού Κάρλος Ιμπάνιες ντελ Κάμπο (1925 και 1927-1931), σε μία πρακτικά δικτατορία, χωρίς όμως να την χαρακτηρίζουν ιδιαίτερες ακρότητες και διαφθορά. Με την παραχώρηση της εξουσίας σε έναν δημοκρατικά εκλεγμένα διάδοχο, ο Ιμπάνιες ντελ Κάμπο διατήρησε το σεβασμό μεγάλου τμήματος του πληθυσμού και παρέμεινε ενεργός πολιτικά για περισσότερα από τριάντα χρόνια, παρά την παρακμή της ιδεολογίας που υποστήριζε. Με την επαναφορά της συνταγματικής εξουσίας το 1932, δημιουργήθηκε ένα ισχυρό πολιτικό κόμμα της μεσαίας τάξης (Ριζοσπαστικό Κόμμα) που ήταν ο βασικός συντελεστής των κυβερνητικών σχημάτων συνασπισμού για τα επόμενα 20 χρόνια. Την περίοδο 1932-1952 κατά την περίοδο της κυριαρχίας του Ριζοσπαστικού Κόμματος, αυξήθηκε ο κρατικός έλεγχος στην οικονομία. Το 1952, οι εκλογές έδωσαν την εξουσία στον Ιμπάνιες ντελ Κάμπο για επιπλέον έξι έτη, ενώ το 1958 ο διάδοχός του Χόρχε Αλεσάντρι, επανέφερε, με δημοκρατικές διαδικασίες, συντηρητικές αξίες στο προσκήνιο.[3]

    Το 1964 η προεδρική εκλογή του χριστιανοδημοκράτη Εδουάρδο Φρέι Μοντάλβα με απόλυτη πλειοψηφία ήταν η αρχή για μία περίοδο σημαντικών κοινωνικών και πολιτικών αναθεωρήσεων. Η προεδρία του Φρέι εφάρμοσε κοινωνικά και οικονομικά προγράμματα στην εκπαιδευτική, οικιστική και αγροτική μεταρρύθμιση, περιλαμβάνοντας τοπικές ενώσεις και συνεταιρισμούς αγροτών. Ο Φρέι αντιμετώπισε όμως από το 1967 αυξανόμενες αντιδράσεις από αριστεριστές, που χαρακτήριζαν τις μεταρρυθμίσεις του ανεπαρκείς, αλλά και από συντηρητικούς, που τις θεωρούσαν υπερβολικές. Στο τέλος της θητείας του, ο Φρέι είχε ολοκληρώσει σημαντικούς στόχους, χωρίς όμως να ικανοποιήσει το φιλόδοξο πρόγραμμα της παράταξής του.[3]

    Διακυβέρνηση Αγιέντε
     
    Διαδήλωση οπαδών του Αγιέντε

    Το 1969, σε εποχή που η Χιλή βρίσκονταν εν μέσω νέων εσωτερικών εντάσεων, το Κομμουνιστικό Κόμμα σε συνεργασία με άλλες αριστερές και φιλοαριστερές δυνάμεις συγκρότησαν το κόμμα της Λαϊκής Ένωσης (UP - Unidad Popular), που υπερίσχυσε στις εκλογές του 1970 και ανέδειξε πρωθυπουργό τον Σαλβαδόρ Αγιέντε. Ο Αγιέντε χωρίς να τροποποιήσει το ισχύον πολιτικό σύστημα της χώρας ή να προχωρήσει σε αυταρχικές μεθοδεύσεις επιχείρησε ένα είδος ειρηνικής επανάστασης που στόχευε στη δημιουργία μιας σοσιαλιστικής και πολιτικά φιλελεύθερης Χιλής. Στα πλαίσια αυτά τέθηκαν υπό πλήρη έλεγχο οι βασικοί τομείς της εγχώριας παραγωγής και το τραπεζικό σύστημα και προωθήθηκε ευρύτατο πρόγραμμα κρατικοποιήσεων στην βιομηχανία. Επιπρόσθετα μέτρα περιλάμβαναν τον αναδασμό της καλλιεργήσιμης γης, κατάργηση προνομίων ξένων εταιρειών και ιδίως αυτών που είχαν έδρα τις ΗΠΑ. Γενικότερα μερίμνησε για την ενίσχυση του κράτους πρόνοιας και της εκπαίδευσης των μη προνομιούχων κοινωνικών στρωμάτων στα αστικά κέντρα και στην ύπαιθρο.[3]

    Ταυτόχρονα όμως, η οικονομική κρίση που είχε σημειωθεί από το 1967, κορυφώθηκε το 1970 με διαφυγή κεφαλαίων, μείωση των ιδιωτικών επενδύσεων και απόσυρση των τραπεζικών καταθέσεων όσων ήταν αντίθετοι στο πρόγραμμα του Αγιέντε. Η παραγωγή μειώθηκε και αυξήθηκε η ανεργία. Ο Αγιέντε υιοθέτησε μέτρα όπως το πάγωμα των τιμών, αυξήσεις μισθών και φορολογικές μεταρρυθμίσεις, αυξάνοντας την κατανάλωση και ανακατανέμοντας τα εισοδήματα προς τα κατώτερα στρώματα. Συγχρηματοδοτούμενα δημόσια και ιδιωτικά έργα βοήθησαν στη μείωση της ανεργίας. Ενώ, η βιομηχανική παραγωγή, που μεγάλο μέρος της κρατικοποιήθηκε αυξήθηκε εντυπωσιακά και κατά τον πρώτο χρόνο της προεδρίας του Αγιέντε μειώθηκε σε μεγάλο βαθμό η ανεργία.[3]

    Οι κρατικοποιήσεις επιχειρήσεων που ανήκαν σε αμερικανικά ή και γενικότερα ξένα συμφέροντα οδήγησαν στη δημιουργία εντάσεων με τις ΗΠΑ, με αποτέλεσμα την οργάνωση μυστικών αποστολών από την αμερικανική προεδρία του Ρίτσαρντ Νίξον με στόχο την αποσταθεροποίηση της κυβέρνησης Αγιέντε.[5] Επίσης, η διεθνής οικονομική πίεση που ασκήθηκε ελάττωσε την οικονομική πιστότητα της Χιλής. Ταυτόχρονα, η CIA χρηματοδοτούσε αντίπαλους πολιτικούς, μέσα μαζικής ενημέρωσης και οργανισμούς, συνεισφέροντας σε μία εκστρατεία εσωτερικής αποσταθεροποίησης. Μέχρι το 1972 η οικονομική ανάπτυξη του πρώτου έτους της κυβέρνησης Αγιέντε είχε ανατραπεί και η οικονομία βρισκόταν σε κρίση. Αυξήθηκε η πολιτική πόλωση και μεγάλες κινητοποιήσεις τόσο υπέρμαχων όσο και αντίπαλων της κυβέρνησης ήταν συχνό φαινόμενο, συχνά με συγκρούσεις μεταξύ τους.

    Δικτατορία Πινοσέτ
     
    Ο δικτάτορας Αουγούστο Πινοσέτ

    Τον Σεπτέμβριο του 1973, ενώ ο πληθωρισμός ήταν πλέον ανεξέλεγκτος και η οικονομία επιβαρύνονταν με απεργίες διαρκείας η Χιλή συγκλονίστηκε από το αιματηρό πραξικόπημα του στρατηγού Αουγούστο Πινοσέτ που οδήγησε στη αυτοκτονία του Αγιέντε,[6] την ανατροπή του σοσιαλιστικού καθεστώτος και την επιβολή δικτατορίας.[7][8] Το νέο καθεστώς κατέστειλε με ωμή βία κάθε αντίσταση και είναι ανεξακρίβωτος ο αριθμός των θυμάτων κατά την πρώτη περίοδο της επιβολής του όχι μόνο γιατί αντιστάθηκαν αλλά και γιατί απλά υπήρξαν οπαδοί της Λαϊκής Ένωσης του Αγιέντε. Τον Οκτώβριο του 1973, τουλάχιστον 72 άνθρωποι δολοφονήθηκαν από το λεγόμενο Καραβάνι του Θανάτου.[9] Τους πρώτους έξι μήνες της κυβέρνησης Πινοσέτ εκτελέστηκαν τουλάχιστον χίλια άτομα, και ακόμα τουλάχιστον δύο χιλιάδες τα επόμενα δεκαέξι χρόνια, σύμφωνα με την έκθεση Ρέτιγκ. Περίπου 30.000 υποχρεώθηκαν να φύγουν από τη χώρα, ενώ δεκάδες χιλιάδες συνελήφθησαν και βασανίστηκαν, σύμφωνα με τις έρευνες τις επιτροπής Βάλεχ το 2004. Ένα νέο σύνταγμα εγκρίθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου του 1980 από μία αντικανονική και μη δημοκρατική διαδικασία, που χαρακτηρίστηκε από απουσία εκλογικών καταλόγων, και ο στρατηγός Πινοσέτ έγινε πρόεδρος του κράτους για μία οκταετή θητεία.[3]

    Τα τέλη της δεκαετίας του 1980, η κυβέρνηση Πινοσέτ σταδιακά επέτρεψε μεγαλύτερες ελευθερίες συγκεντρώσεων, λόγου, συνεργασιών, περιλαμβάνοντας την ίδρυση εργατικών συνδικάτων και περιορισμένων πολιτικών δράσεων. Η δεξιά στρατιωτική κυβέρνηση εφάρμοσε πολιτικές της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς. Στα περίπου 17 χρόνια της εξουσίας του Πινοσέτ η Χιλή απομακρύνθηκε από τον κρατικό παρεμβατισμό προς μία οικονομία ελεύθερης αγοράς, με αποτέλεσμα την αύξηση των τοπικών και ξένων ιδιωτικών επενδύσεων, αν και η βιομηχανία χαλκού και άλλες σημαντικές μεταλλοβιομηχανίες και εξορυκτικές δραστηριότητες δεν επέστρεψαν σε ξένη ιδιοκτησία.[3]

    Εκδημοκρατισμός και σύγχρονη Χιλή
     
    Αστεροσκοπείο Παρανάλ στην Χιλή, με την χρήση οδηγού λέϊζερ προς το κέντρο του Γαλαξία

    Σε ένα δημοψήφισμα στις 5 Οκτωβρίου του 1988, ο στρατηγός Πινοσέτ καταψηφίστηκε ως υποψήφιος πρόεδρος για μία δεύτερη οκταετή θητεία (56% κατά - 44% υπέρ). Η πρώτη δημοκρατικά εκλεγείσα κυβέρνηση ανέλαβε καθήκοντα στις 12 Μαρτίου του 1990 μετά τη νίκη της στις εκλογές στις 14 Δεκεμβρίου του 1989, όπου οι Χιλιανοί εξέλεξαν νέο πρόεδρο, καθώς και την πλειοψηφία των μελών των δύο σωμάτων του Κοινοβουλίου, που πρωτοστατούσε ο χριστιανοδημοκράτης Πατρίσιο Άιλγουιν, (Patricio Aylwin), υποψήφιος συνασπισμού 17 πολιτικών κομμάτων που έφερε την ονομασία «Συγκέντρωση», ("Concertaction para la democracia") και που επικράτησε της εκλογικής αναμέτρησης.[10] Ο Πρόεδρος Άιλγουιν υπηρέτησε από το 1990 μέχρι το 1994, σε μία μεταβατική περίοδο για τη χώρα.

    Η εσωτερική κατάσταση τη περίοδο αυτή χαρακτηρίζεται από εσωτερικές εντάσεις μεταξύ των οπαδών των νέων δημοκρατικών δυνάμεων και του προηγούμενου καθεστώτος του στρατηγού Πινοσέτ που συνεχίζει όμως να παραμένει αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων της Χώρας. Στο επίκεντρο των εντάσεων αυτών είναι αφενός η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και το θέμα της ευθύνης των βιαιοτήτων που είχαν προκληθεί από το πραξικόπημα του 1973 και μετέπειτα. Ένα δεύτερο σημαντικό θέμα δημόσιας συζήτησης τότε ήταν το κοινωνικό κόστος του «οικονομικού μοντέλου» το οποίο είχαν ξεκινήσει οι στρατιωτικοί και που υποχρεώνονταν να ακολουθήσουν οι πολιτιικοί.

    Γενικά το 1993 θεωρείται «το έτος» των εκλογών. Το Δεκέμβριο του 1993, ο χριστιανοδημοκράτης Εδουάρδο Φρέι Ρουίς-Τάγλε, γιος του πρότερου πρόεδρου Εδουάρδο Φρέι Μοντάλβα (1964-1970), ανέλαβε το προεδρικό αξίωμα ως ηγέτης του συνασπισμού «Συγκέντρωση» με απόλυτη πλειοψηφία (58%).[11] Τον Φρέι Ρουίς-Τάγλε διαδέχθηκε το 2000 ο σοσιαλιστής Ρικάρδο Λάγος, κερδίζοντας την προεδρία από τον αντίπαλο της δεξιάς συμμαχίας Χοακίν Χερία.[12] Τον Ιανουάριο του 2006, η Χιλή εξέλεξε την πρώτη γυναίκα πρόεδρο, την Μιτσέλ Μπατσελέ Χερία, του Σοσιαλιστικού Κόμματος,[13] η οποία ανέλαβε καθήκοντα στις 11 Μαρτίου του 2006, συνεχίζοντας την διακυβέρνηση της «Συγκέντρωσης» για μία επιπλέον τετραετία[14]

    Στις 27 Φεβρουαρίου 2010, η Χιλή επλήγη από ένα σεισμό της τάξης των 8,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Οι νεκροί ανήλθαν σε τουλάχιστον 1000 άτομα, με τις ζημιές να εκτιμούνται στα 11-22 δισεκατομύρια ευρώ, περίπου το 10-15% του εθνικού προϊόντος της Χιλής.[15]

    C. Michael Hogan (2008) Pali Aike, Megalithic Portal, ed. Andy Burnham. Αρχειοθετήθηκε 10/6/2011. Minnis Natalie.Chile. Langenscheidt Publishing Group, 2002. ISBN 978-981-234-890-6, σελ. 27. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 Παγκόσμια Ιστορία, τόμος 2. Εκδοτική Αθηνών. Αθήνα 1990. ISBN 978-960-213-127-5. Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα hudson. Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου George Washington. Ουάσινγτον: [1], [2], [3], [4]. Επίσημα κυβερνητικά έγγραφα. Αυτοκτονία ο θάνατος του Αλιέντε | Άρθρα | Ελευθεροτυπία Soto, Óscar. El Último dia de Salvador Allende.  Ahumada, Eugeno. Chile: La memoria prohibida.  «Flashback: Caravan of Death». BBC News. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2008.  «Man in the News: Patricio Aylwin; A Moderate Leads Chile». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2008.  «Chile elects new leader Late president's son wins big». 12 Δεκεμβρίου 1993. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2009.  «Socialist wins Chile's presidential election». Guardian. 17 Ιανουαρίου 2000. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2010.  «Chile elects first woman president». msnbc.com. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2008.  «Bachelet Sworn In As Chile's President». The Washington Post. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2008.  «Φονικός σεισμός στη Χιλή». ΕΡΤ. 27 Φεβρουαρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2010. 
    Read less

Phrasebook

Χαίρετε
Hola
Κόσμος
Mundo
Γειά σου Κόσμε
Hola Mundo
Ευχαριστώ
Gracias
Αντιο σας
Adiós
Ναί
Οχι
No
Πώς είσαι;
¿Cómo estás?
Καλά ευχαριστώ
Bien, gracias
Πόσο κοστίζει?
¿Cuánto cuesta?
Μηδέν
Cero
Ενας
Una

Where can you sleep near Χιλή ?

Booking.com
489.278 visits in total, 9.196 Points of interest, 404 Destinations, 105 visits today.