Fosilet e paraardhësve të njeriut, të gjetura në shpellat Sterkfontein, Kromdraai dhe Makapansgat tregojnë për jetesën e paraardhësve të njeriut, të llojit Australopithecus africanus, në këtë vend. Zbulimet arkeologjike tregojnë se fosilet më të vjetra që janë gjetur deri më tani janë 3,3 milion vjet të vjetra.

Banorët "autoktonë" të Afrikës së Jugut janë të ashtuquajturit Bushmen ose Hotentots. Pas vitit 1500, të gjendur midis dy grupeve migratore të etura për tokë e resurse natyrore, zulutë në veri e evropianët në Jug, bushmenët gradualisht u zhdukën. Sot ata pothuajse nuk gjenden më.

Llogaritë që pas viteve 1500 në këtë vend janë vendosur nga Afrika qendrore popuj të ndryshëm që flisnin Gjuhën Banatu (tani degë të saja Zulu, Sotho, Tswana, Xhosa etj.). Siç duket kjo nuk ka qenë ndonjë valë ose migrim por më tepër një zgjerim i vendbanimeve për shkak të thatësisë që zotëronte që nga viti 6000 p. e. s në Sahara. Rreth 1600-ës jetonin më së paku 200.000 koisianë në jug dhe jug-perëndim të Afrikës Jugore të sotme.

Evropianët e parë që shkelen tokën e këtij vendi llogaritet të jenë Portugezët. Ata kërkonin që nga shekulli XV një rrugë detare për në Indi përgjatë bregdetit të Afrikës për t'iu shmangur tregtisë me arabët, turqit dhe venerianët, të cilët mbanin një lloj monopoli në tregun e erëzave.

Në vitin 1652, holandezi Jan van Riebeeck themelon qendrën e parë (qytetin Kapstadt) Evropiane në tokën e Afrikës së Jugut.

Në vitin 1910 Britania e Madhe e shpall këtë vend si “Dominion” i pavarur i Komunueltit. Në këtë union të “bardhët” gjithnjë e më shumë e ndienin vetën të rrezikuar nga popullsia vendase dhe për këtë filluan të ndjekin politikat e Aparteidit (të ndarë), politika të cilat iu siguronin dominimin sipas ideologjisë së Hendrik Frensch Verwoerd. Në zgjedhjet e 26 maj 1948-ës, si kryeministër emërohet Daniel François Malan i cili punonte për instalimin e një sistemi ku do të dominonin të "bardhët".

Si pasojë e këtij sistemi vjen edhe masakra në Sharpenville, pas së cilës vendi kritikohet nga vendet tjera afrikane për politika raciste. Më 31 maj 1961, Unioni Afrikan largohet nga Komunvelti Britanik dhe thirret “Republika e Afrikës Jugore”. Që nga viti 1976 vendi përfshihet nga kryengritjet e popullsisë zezake, gjatë viteve 1985–1986 shpallet "qarkullimi i kufizuar" e më 1990 gjendja e jashtëzakonshme.

Frederik Willem de Klerk i cili ishte kryeministër gjatë viteve 1990–1994, vendos që ta ndalojë politikën e aparteidit. Në bazë të këtij vendimi lirohet nga burgu 27 vjeçar prijësi i zezakëve Nelson Mandela, i cili më vonë zgjidhet edhe si kryetar shteti.

Kryetarët e Afrikës Jugore

1961–1967 – Charles Robert Swarts 1967–1968 – Jozua Fracois Naude 1968–1975 – Jacob Johannes Fouché 1975–1978 – Nicolaas Diederichs 1978–1979 – Balthazar Johannes Vorster 1979–1984 – Marais Viljoen 1984–1989 – Pieter Willem Botha 1989–1994 – Frederik Willem de Klerk 1994–1999 – Nelson Rolilahla Mandela nga 1999 – Thabo Mvuyelwa Mbeki