Trenčiansky hrad

( Zamek w Trenczynie )

Trenczyński zamek (słow. Trenčiansky hrad) – zamek w zachodniej Słowacji, położony na wysokim wzniesieniu nad centrum miasta Trenczyn. Przez wiele wieków zamek stał na straży północno-zachodnich rubieży korony węgierskiej i jednocześnie pilnował jednej z dwóch najważniejszych dróg idących z Węgier na północ, tej biegnącej doliną Wagu do Polski i na Śląsk. Był siedzibą żupy trenczyńskiej i odegrał istotną rolę w dziejach Węgier.

Od 1961 r. chroniony jako Narodowy pomnik kultury Republiki Słowackiej (słow. Národná kultúrna pamiatka SR)

Trenczyński zamek (słow. Trenčiansky hrad) – zamek w zachodniej Słowacji, położony na wysokim wzniesieniu nad centrum miasta Trenczyn. Przez wiele wieków zamek stał na straży północno-zachodnich rubieży korony węgierskiej i jednocześnie pilnował jednej z dwóch najważniejszych dróg idących z Węgier na północ, tej biegnącej doliną Wagu do Polski i na Śląsk. Był siedzibą żupy trenczyńskiej i odegrał istotną rolę w dziejach Węgier.

Od 1961 r. chroniony jako Narodowy pomnik kultury Republiki Słowackiej (słow. Národná kultúrna pamiatka SR)

Na miejscu, na którym wznosi się obecny zamek, w VIII-IX w. funkcjonowało już jakieś wczesnośredniowieczne założenie obronne, będące zapewne jednym z ośrodków sprawowania władzy Księstwa nitrzańskiego. Najstarszą budowlą na wzgórzu, której ślady dotychczas odkryto, jest wielkomorawska, przedromańska czteroapsydowa rotunda z IX w.[1] Nie wiadomo, co działo się na zamkowym wzgórzu po upadku państwa wielkomorawskiego na początku X w. Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z 1111 r.[2] Na przełomie XI i XII w. zaczęto budować potężną, kwadratową wieżę mieszkalną (słow.. Matúšová veža). Stała się ona centralnym obiektem, wokół którego w następnych wiekach rozbudowywano zamek.

Od 1296 r. właścicielem Trenczyna był bodaj najpotężniejszy w tych czasach możnowładca węgierski, Mateusz (Matusz) Czak. Zamek stał się ośrodkiem jego wielkiego państwa feudalnego, a na trenczyńskim zamku funkcjonował dwór w niczym nie ustępujący królewskiemu. Czak znacząco powiększył zamek, umacniając wieżę oraz dobudowując górny pałac (słow. Matúšovy hrad) i nowe umocnienia. Po śmierci Czaka zamek przeszedł w ręce królów Węgier, którzy trzymali go do końca XV w. W sierpniu 1335 r. rozpoczęły się w nim rokowania między przedstawicielami Kazimierza Wielkiego z jednej strony a królem Czech Janem Luksemburskim z drugiej strony, prowadzone w obecności króla Węgier Karola Roberta, dotyczące zrzeczenia się Luksemburczyka roszczeń do korony polskiej i uznanie przez Kazimierza praw do zwierzchnictwa Czech nad większością księstw śląskich[1].

Ludwik I Wielki, który często przebywał w Trenczynie, przebudował znacząco najstarszą część zamku i powiększył go, budując nowy pałac (słow. Ľudovítov palác). Następny król i cesarz rzymski, Zygmunt Luksemburski, darował na początku XV w. zamek swojej drugiej żonie, Barbarze Cylejskiej. Dla niej powstał, już w stylu późnogotyckim, nowy zespół pałacowy wraz z kaplicą (słow. Barborin palác). W 1475 r. zamek przeszedł w ręce Stefana Zápolyi, który od roku 1481 był żupanem trenczyńskim, a od 1492 r. palatynem Węgier. Zápolya znacząco rozbudował zamek. Po śmierci Stefana jego druga żona, Jadwiga, jeszcze przez wiele lat władała zamkiem trenczyńskim, w którym też zmarła w 1521 r.[1]

Syn Stefana i Jadwigi, Jan Zápolya, stanął na czele antyhabsburskiego stronnictwa szlacheckiego na Węgrzech i w 1526 został koronowany na króla Węgier. W 1527 r. pozostający w jego rękach zamek po 14-tygodniowym oblężeniu został zdobyty przez generała Katzianera walczącego w służbach króla Ferdynanda I Habsburga. Kolejne przebudowy w połowie XVI w., prowadzone w stylu renesansowym, miały na celu przystosowanie zamku do rozwijającej się szybko broni artyleryjskiej i uczynienie z niego istotnego punktu oporu przed zbliżającym się zagrożeniem tureckim[1]. Około roku 1560 zamek osiągnął szczyt swojego rozwoju.

W 1594 r. zamek przejęła we władanie rodzina Illesházych. Formalnie pozostawała jego właścicielem do 1948 r., kiedy przeszedł on na własność państwa[2]. W 1790 r. w trakcie wielkiego pożaru miasta spłonął również zamek. Od tego czasu obiekt popadał w ruinę. Dopiero około połowy XIX w., na fali zainteresowania zabytkami historii, podjęto pierwsze prace zabezpieczające, które kontynuowano w latach 1924-1938. Po wstępnych pracach restauracyjnych, przeprowadzonych w latach 1948-52, zasadnicza odbudowa, udostępniająca obiekt zwiedzającym, trwała od połowy lat 50. do końca lat 70. XX w. W 1983 r. udostępniono zwiedzającym wszystkie czynne dziś obiekty[2]. Aktualnie mieści się w nich szereg ekspozycji muzealnych.

↑ a b c d Mirosław J. Barański: Zamek w Trenczynie [w:] „Na Szlaku. Magazyn turystyczno-krajoznawczy” R. XXXIV, nr e-167 (363), wrzesień 2020, s. 27-29 [1] ↑ a b c Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie AJ
BŁĄD PRZYPISÓW
Photographies by:
Statistics: Position
2165
Statistics: Rank
57176

Dodaj komentarz

To pytanie sprawdza czy jesteś człowiekiem i zapobiega wysyłaniu spamu.

Bezpieczeństwo
539147268Click/tap this sequence: 6741

Google street view

Where can you sleep near Zamek w Trenczynie ?

Booking.com
487.376 visits in total, 9.187 Points of interest, 404 Cele, 2 visits today.