Według legend zostało ono zbudowane przez olbrzymów, zwanych quinametin, którzy mieli żyć przed pojawieniem się ludzi i zostali zniszczeni przez wielką katastrofę. Na terenie płaskowyżu, od II w. p.n.e. do II w. n.e. powstało wielkie prekolumbijskie centrum religijne związane z kulturą ludów Mezoameryki. Wokół centrum ceremonialnego i religijnego istniało miasto, którego największy rozkwit przypada na IV–VII w. Jego część mieszkalna została zaplanowana na prostokątnej siatce ulic. Przeprowadzono regulację rzeki San Juan, zbudowano zbiorniki wody deszczowej. W kompleksie miejskim powstały place targowe, spichlerze, teatry i boiska do gry w pelotę. Plan urbanistyczny miasta miał układ dwuosiowy. Jedna z osi była w kierunku północ – południe i miała nazwę Aleja Zmarłych, druga oś ciągnęła się ze wschodu na zachód. Według współczesnych szacunków liczba mieszkańców określana jest na ok. 200 tys. Do IX w. wpływy centrum obejmowały całą centralną część Wyżyny Meksykańskiej.

To święte miasto było celem pielgrzymek wielu plemion żyjących w Mezoameryce. Według mitów rdzennych ludów tu powstał świat, nastąpiło oddzielenie światła od ciemności, powstało słońce i księżyc. Najprawdopodobniej w Teotihuacan powstał system religijny przyjęty później przez inne plemiona, a kapłani opracowali kalendarz, według którego liczono czas.

Kultura Teotihuacán została podzielona na cztery okresy archeologiczne[1]:

Teotihuacán I Tzacualli (600–200 r. p.n.e.) – okres kultury będącej pod wpływem ośrodków Choluli, El Tapalcate, Calchicomula. W I wieku p.n.e. największe znaczenie osiągnęły Cuicuilco i Teotihuacán zbudowane na przeciwnych brzegach jeziora Texcoco. Pojawiła się ceramika o charakterystycznej polichromii negatywnej, okres wznoszenia pierwszych piramid i zasiedlenia Oztoyahualco. Jedynym bogiem znanym z tego okresu jest bóg deszczu, pierwowzór późniejszego Tlaloka. Teotihuacán II Miccaotli (od 200 r. p.n.e. do 250 r. n.e.) – okres którego centrum było Azcapotzalco i jego wpływy sięgały m.in. do Choluli i Morelos. W okresie tym rozwinęły się ośrodki w Tres Zapotes, Monte Alban II-III, El Tajin. Powstały freski w Superpuestos, rozwinął się kult Tlaloka i powstała świątynia Quetzalcoatla. Teotihuacán III Tlamilolpa-Xolalpan (250–650 r.) – okres rozkwitu i supremacji Teotihuacánu nad całą Doliną Meksykańską, handlu z ośrodkami na całym obszarze Mezoameryki, być może wypraw zdobywczych na ziemiach Majów. Teotihuacán III Ahuizolta-Amantla (650–900 r.) – okres rozwoju świadomości religijnej, wzrost znaczenia bóstw i rytuałów składania ofiar z ludzi. Powolny upadek miasta i zastąpienie kultury Teotihuacán kulturą toltecką i przeniesienie głównych ośrodków religijnych do Tula.

Kultura Teotihuacán oddziaływała w sensie kulturowym i religijnym na całą Mezoamerykę, aż do dzisiejszej Gwatemali. Niektórzy naukowcy twierdzą, że mieszkańcy Teotihuacán wysyłali ekspedycje wojskowe dla podboju innych plemion, inni zaś, że ich wpływ był pokojowy – poprzez kontakty handlowe i eksport idei. W miastach Zapoteków, Totonaków i Majów znaleziono siedziby przedstawicieli Teotihuacánu – kupców lub przedstawicieli elit[2].

Z drugiej strony niektóre zwyczaje mieszkańców Teotihuacánu pozostały na zawsze związane tylko z tym miejscem. Na przykład jedynie tu chowano zmarłych w pozycji zgiętej pod posadzkami domów[2].

Bogactwo Teotihuacán wzięło się prawdopodobnie z eksploatacji złóż obsydianu w pobliskiej miejscowości Pachuca oraz Otumba. Mimo że Otumba było położone ok. 15 km od Teotihuacán, jego mieszkańcy woleli sprowadzać obsydian z Pachuca, odległego o ok. 50 km[3].

Obsydian był przerabiany na narzędzia, uważane za luksusowe. Były to ostrza noży, groty strzał, czy ozdoby. Rzemieślnicy różnych profesji zamieszkiwali osobne dzielnice, podobnie jak w średniowiecznej Europie. Były one rozmieszczone wokół centrum ceremonialno-świątynnego, zamieszkanego przez elity władzy – kapłanów, kupców, wojowników. W dzielnicach rzemieślniczych znaleziono warsztaty ceramiczne, tkackie, obróbki obsydianu, a nawet świątynie poświęcone bogom opiekującym się danym rzemiosłem. Często mieszkali tam ludzie z innych regionów, utrzymujących kontakty z Teotihuacánem. Na peryferiach mieszkali chłopi[2][4].

Z innych rejonów Mezoameryki sprowadzano kakao, kauczuk, muszle morskie, barwne pióra ptaków tropikalnych, przede wszystkim quetzala i papug oraz futra i to pochodzące zarówno z południowego wschodu – z Gwatemali, jak i z północy – z południowych Stanów Zjednoczonych[2].

Dodatkowym źródłem bogactwa były pielgrzymki z wielu rejonów do centrum ceremonialnego i religijnego[2].

W okresie rozkwitu nie było w Kotlinie Meksykańskiej miasta, które mogłoby konkurować z Teotihuacánem. On sam zaś kontrolował wiele miast, np. El Tajin, Copan, Altun Ha, Tikál, Kaminaljuyú i wiele mniejszych ośrodków rozrzuconych nad Zatoką Meksykańską, na półwyspie Jukatan, aż po dzisiejszy Honduras i Belize[2].

Podczas gdy w innych ośrodkach wiele przedstawień malarskich czy rzeźbiarskich dotyczyło królów, dynastii i wojen, sztuka Teotihuacánu była poświęcona wyłącznie religii. Z kolej skąpa ilość napisów, i to wyłącznie kalendarzowych, nie pozwala nam nazwać przedstawianych bogów. Można ich było zidentyfikować jedynie przez porównanie do przedstawień azteckich[2].

Nie wiemy natomiast nic o ludziach zamieszkujących to wielkie centrum, skąd pochodzili, jakim mówili językiem i co się z nimi stało. Wiele lat później Totonakowie znad Zatoki Meksykańskiej mówili, że to ich przodkowie byli założycielami Teotihuacán, ale nie da się tego potwierdzić. Aztekowie również twierdzili, że ich przodkowie wywodzą się z Teotihuacánu[2].

W VII w. centrum Teotihuacánu zostało częściowo zniszczone podczas pożaru. Dzielnice rzemieślnicze nie uległy zniszczeniu. Po pożarze miasto nie wróciło do dawnej świetności. Wyroby rzemieślnicze były coraz gorszej jakości. Stopniowo opuszczane poddało się kolejnym napaściom koczowniczych plemion północy. Prawdopodobnie zostało zajęte przez Tolteków, a później Chichimeków. W X w. zostało opuszczone. Za spadkobierców kultury Teotihuacanu uważa się Tolteków oraz Azteków.