Madagaskar
Context of Madagaskar
Madagaskar (malg. Madagasikara, fr. Madagascar), oficjalnie Republika Madagaskaru (malg. Repoblikan’I Madagasikara, fr. République de Madagascar) – państwo wyspiarskie położone na Madagaskarze w zachodniej części Oceanu Indyjskiego, u południowo-wschodnich wybrzeży Afryki. Madagaskar jest czwartą co do wielkości wyspą na świecie i pierwszą w Afryce. Po rozpadzie superkontynentu Gondwana około 88 mln lat temu Madagaskar oddzielił się od subkontynentu indyjskiego, co pozwoliło rodzimej faunie i florze ewoluować we względnej izolacji. Madagaskar ma bardzo bogaty ekosystem; ponad 90% malgaskiej dzikiej przyrody nie występuje w żadnym innym miejscu na Ziemi. Lokalna przyroda jest jednak zagrożona przez dynamicznie wzrastającą populację ludzi, rozwijającą się infrastrukturę i przemysł oraz przez zmiany klimatu.
Według ONZ Madagaskar należy do grup krajów słabo rozwiniętych. Oficjalnymi językam...Czytaj dalej
Madagaskar (malg. Madagasikara, fr. Madagascar), oficjalnie Republika Madagaskaru (malg. Repoblikan’I Madagasikara, fr. République de Madagascar) – państwo wyspiarskie położone na Madagaskarze w zachodniej części Oceanu Indyjskiego, u południowo-wschodnich wybrzeży Afryki. Madagaskar jest czwartą co do wielkości wyspą na świecie i pierwszą w Afryce. Po rozpadzie superkontynentu Gondwana około 88 mln lat temu Madagaskar oddzielił się od subkontynentu indyjskiego, co pozwoliło rodzimej faunie i florze ewoluować we względnej izolacji. Madagaskar ma bardzo bogaty ekosystem; ponad 90% malgaskiej dzikiej przyrody nie występuje w żadnym innym miejscu na Ziemi. Lokalna przyroda jest jednak zagrożona przez dynamicznie wzrastającą populację ludzi, rozwijającą się infrastrukturę i przemysł oraz przez zmiany klimatu.
Według ONZ Madagaskar należy do grup krajów słabo rozwiniętych. Oficjalnymi językami są malgaski i francuski. Większość ludzi wyznaje chrześcijaństwo, wierzenia tradycyjne albo połączenie obu religii. Ekoturystyka i rolnictwo w połączeniu z większymi inwestycjami w edukację, ochronę zdrowia oraz prywatne przedsiębiorstwa to kluczowe elementy strategii rozwoju Madagaskaru. W trakcie kadencji prezydenta Ravalomanany inwestycje przyniosły duży wzrost gospodarczy, jednak poziom jakości życia rósł nierównomiernie, powodując napięcia związane z rosnącymi kosztami życia oraz spadkiem poziomu życia wśród najbiedniejszych i części klasy średniej. W ostatnich latach poziom przestępczości zwiększył się znacząco.
Madagaskar należy do Organizacji Narodów Zjednoczonych, Unii Afrykańskiej, Wspólnoty Rozwoju Afryki Południowej oraz Międzynarodowej Organizacji Frankofonii.
More about Madagaskar
- Currency Ariary
- Calling code +261
- Internet domain .mg
- Mains voltage 220V/50Hz
- Democracy index 5.7
- Population 25570895
- Obszar 587295
- Driving side right
Przypuszczalnie najstarsze wzmianki w źródłach pisanych o Madagaskarze pochodzą z I wieku[1], a w IV wieku wyspa była znana Arabom[2], w X wieku został przez nich opisany jako kraj Wag Wag[3]. W XI wieku prawdopodobnie znali go też Chińczycy[4]. Europejczycy poznali Madagaskar w XVI wieku[5].
Najwcześniejsze ślady człowieka na wyspie pochodzą z epoki żelaza[6]. Zaludnienie odbywało się falowo od I wieku, gdy przybyła ludność pochodzenia malajsko-polinezyjskiego[1]. Przed przybyciem Europejczyków gospodarka Madagaskaru opierała się na handlu, prowadzonym przez osiadłych na północy Arabów. W XIV wieku na wyspę przybyli przodkowie Merina, którzy osiedlili się w centralnej części. Od XV wieku nastąpił rozwój handlu niewolnikami[7].
Spośród Europejczyków pierwsi na Madagaskar przybyli Portugalczycy, którzy początkowo wykorzystywali wyspę jako przystanek w drodze do Indii. Od XVII wieku wpływy wzmacniali Francuzi, traktujący wyspę jako źródło taniej siły roboczej na swoich plantacjach[8]. Na przełomie XVII / XVIII wieku, konkurencję dla Francuzów stanowili piraci, uprowadzający niewolników[5]. Po ich pokonaniu Francja, planując dalszą kolonizację wyspy, rozpoczęła zakładanie na wybrzeżach faktorii[9]. Na przełomie XVIII / XIX wieku do zdobycia wpływów na Madagaskarze dążyła Wielka Brytania. W 1896 roku zaakceptowała jednak aneksję Madagaskaru przez Francję[10].
Pierwsze lokalne małe państwa na Madagaskarze tworzyły ludy Sakalawa (początek XVII wieku)[11], Betsimasaraka (połowa XVII wieku)[12] i Merina (przełom XVI / XVII wieku)[13]. Do zjednoczenia wyspy nie doszło jednak do XIX wieku z powodu panującego prawa rodowo-plemiennego. Pierwszym królem zjednoczonego królestwa przy wsparciu Anglików został Radama I z ludu Merina[14]. W XIX wieku Europejczycy, dzięki zdobywaniu coraz liczniejszych koncesji, skolonizowali wyspę. Po konfliktach zbrojnych pod koniec XIX wieku między Madagaskarem po jednej stronie a Francją i Anglią po drugiej królestwo Imerina zostało kolonią francuską[15].
Na początku XX wieku na wyspie szerzyły się ruchy nacjonalistyczne i niepodległościowe, które nasiliły wraz z powrotem mieszkańców biorących udział w I wojnie światowej, a także po drugiej wojnie światowej[16].
Podczas II wojny światowej na wyspie trwały walki pomiędzy francuskimi wojskami wiernymi rządowi Vichy a aliantami. Bitwa o Madagaskar trwała w okresie 5 maja – 5 listopada 1942.
W 1958 roku Francja ogłosiła Madagaskar swoim terytorium zamorskim[17], a w 1960 roku dała mu suwerenność[18]. Od uzyskania niepodległości na Madagaskarze miały miejsce cztery przewroty ustrojowe, u podstaw których znajdowały się kryzys gospodarczy i różnice etniczne[19].
...Czytaj dalejRead lessPrzypuszczalnie najstarsze wzmianki w źródłach pisanych o Madagaskarze pochodzą z I wieku[1], a w IV wieku wyspa była znana Arabom[2], w X wieku został przez nich opisany jako kraj Wag Wag[3]. W XI wieku prawdopodobnie znali go też Chińczycy[4]. Europejczycy poznali Madagaskar w XVI wieku[5].
Najwcześniejsze ślady człowieka na wyspie pochodzą z epoki żelaza[6]. Zaludnienie odbywało się falowo od I wieku, gdy przybyła ludność pochodzenia malajsko-polinezyjskiego[1]. Przed przybyciem Europejczyków gospodarka Madagaskaru opierała się na handlu, prowadzonym przez osiadłych na północy Arabów. W XIV wieku na wyspę przybyli przodkowie Merina, którzy osiedlili się w centralnej części. Od XV wieku nastąpił rozwój handlu niewolnikami[7].
Spośród Europejczyków pierwsi na Madagaskar przybyli Portugalczycy, którzy początkowo wykorzystywali wyspę jako przystanek w drodze do Indii. Od XVII wieku wpływy wzmacniali Francuzi, traktujący wyspę jako źródło taniej siły roboczej na swoich plantacjach[8]. Na przełomie XVII / XVIII wieku, konkurencję dla Francuzów stanowili piraci, uprowadzający niewolników[5]. Po ich pokonaniu Francja, planując dalszą kolonizację wyspy, rozpoczęła zakładanie na wybrzeżach faktorii[9]. Na przełomie XVIII / XIX wieku do zdobycia wpływów na Madagaskarze dążyła Wielka Brytania. W 1896 roku zaakceptowała jednak aneksję Madagaskaru przez Francję[10].
Pierwsze lokalne małe państwa na Madagaskarze tworzyły ludy Sakalawa (początek XVII wieku)[11], Betsimasaraka (połowa XVII wieku)[12] i Merina (przełom XVI / XVII wieku)[13]. Do zjednoczenia wyspy nie doszło jednak do XIX wieku z powodu panującego prawa rodowo-plemiennego. Pierwszym królem zjednoczonego królestwa przy wsparciu Anglików został Radama I z ludu Merina[14]. W XIX wieku Europejczycy, dzięki zdobywaniu coraz liczniejszych koncesji, skolonizowali wyspę. Po konfliktach zbrojnych pod koniec XIX wieku między Madagaskarem po jednej stronie a Francją i Anglią po drugiej królestwo Imerina zostało kolonią francuską[15].
Na początku XX wieku na wyspie szerzyły się ruchy nacjonalistyczne i niepodległościowe, które nasiliły wraz z powrotem mieszkańców biorących udział w I wojnie światowej, a także po drugiej wojnie światowej[16].
Podczas II wojny światowej na wyspie trwały walki pomiędzy francuskimi wojskami wiernymi rządowi Vichy a aliantami. Bitwa o Madagaskar trwała w okresie 5 maja – 5 listopada 1942.
W 1958 roku Francja ogłosiła Madagaskar swoim terytorium zamorskim[17], a w 1960 roku dała mu suwerenność[18]. Od uzyskania niepodległości na Madagaskarze miały miejsce cztery przewroty ustrojowe, u podstaw których znajdowały się kryzys gospodarczy i różnice etniczne[19].
↑ a b Gornung, Lipiec i Olejnikow 1977 ↓, s. 133. ↑ Davidson 1961 ↓, s. 138. ↑ Davidson 1961 ↓, s. 121–122. ↑ Davidson 1963 ↓, s. 154–155. ↑ a b Gornung, Lipiec i Olejnikow 1977 ↓, s. 134. ↑ B. Nowak, Historia Madagaskaru do końca XVI w., [w:] M. Tymowski (red.), Historia Afryki do początku XIX wieku, s. 703. ↑ B. Nowak, Wschodnie wybrzeże Afryki do końca XVI w., [w:] M. Tymowski (red.), Historia Afryki do początku XIX wieku, s. 707. ↑ B. Nowak, Dzieje Madagaskaru i Maskarenów w XVII–XVIII w., [w:] M. Tymowski (red.), Historia Afryki do początku XIX wieku, s. 1066. ↑ Carpanetto 2007 ↓, s. 514. ↑ J. Lewiński: Afryka Południowa. W: J. Loth: Afryka. s. 191. ↑ B. Nowak, Dzieje Madagaskaru i Maskarenów w XVII – XVIII w., [w:] M. Tymowski (red.), Historia Afryki do początku XIX wieku, s. 1070–1071. ↑ B. Nowak, Dzieje Madagaskaru i Maskarenów w XVII – XVIII w., [w:] M. Tymowski (red.), Historia Afryki do początku XIX wieku, s. 1073–1074. ↑ B. Nowak, Dzieje Madagaskaru i Maskarenów w XVII–XVIII w., [w:] M. Tymowski (red.), Historia Afryki do początku XIX wieku, s. 1074–1075. ↑ H.C. Metz, Precolonial Era, Prior to 1894. ↑ Prokopczuk 1964 ↓, s. 108. ↑ H.C. Metz, Colonial Era, 1894–1960. ↑ Madagaskar. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2015-06-03]. ↑ Prokopczuk 1964 ↓, s. 181. ↑ H.C. Metz, Independence, the First Republic, and the Military Transition, 1960–75.
