Zie Kruisherenklooster (Maastricht) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Initiatiefnemer van de vestiging van een luxehotel op deze locatie is de Limburgse ondernemer Camille Oostwegel. Oostwegel had in Zuid-Limburg vanaf de jaren 1980 een zekere reputatie opgebouwd met het opkopen en restaureren van monumentale gebouwen, om ze daarna een horecafunctie te geven. Het Kruisherenhotel was het vijfde gebouwencomplex dat door Oostwegel werd verworven en tot nu toe het meest luxueuze van de vier, thans nog drie hotels binnen het concern.[1]

Het voormalige kloostercomplex van de kruisheren, dat in de 19e en 20e eeuw onder meer dienst had gedaan als militair magazijn, Rijkslandbouwproefstation en opslagplaats voor operadecors, werd in 2000 door de gemeente Maastricht overgedragen aan het horecaconcern. In december 2003 ging de ingrijpende restauratie en herinrichting van de gotische gebouwen van start, onder leiding van Rob Brouwers van SATIJNplus architecten. Tegelijk met de verbouwing van het klooster en de kloosterkerk werd het pand Kruisherengang 23, eveneens een rijksmonument, gerestaureerd. Aan de oostzijde van dit pand verrees een modern vormgegeven paviljoen van cortenstaal, een ontwerp van de restauratiearchitect. In beide gebouwen, grenzend aan de kloostertuin, zijn extra hotelkamers en suites gerealiseerd. De totale kosten van restauratie en herinrichting van de gebouwen bedroegen ongeveer 15 miljoen euro, waarvan circa 20% door subsidies werd gedekt.[2]

Op 1 september 2005 werd het hotel geopend. Bij deze gelegenheid benadrukte de aanwezige emeritus generaal-overste Rein Vaanhold van de Orde van het Heilig Kruis dat de nieuwe functie van het gebouwencomplex - het bieden van gastvrijheid - aansluit bij die van het voormalige klooster.[3] Nog in hetzelfde jaar werd de Monumentenprijs van de Gemeente Maastricht (Victor de Stuerspenning) toegekend aan het hotel en kreeg het interieurontwerp van Henk Vos de European Design Award.[4] In de Nederlandse editie van de GaultMillaugids van 2011 werd het hotel uitgeroepen tot beste van het jaar.[5] In 2017 werd het Kruisherenhotel volgens de Europese Hotelclassificatie erkend als vijfsterrenhotel, het eerste en anno 2023 enige in Maastricht en tot 2019 het enige in Limburg.[6][7]

In 2021 werd bekend dat het Kruisherenhotel plannen heeft om uit te breiden. Daartoe is het De Stuersgebouw aangekocht, een rijksmonument aan de overzijde van de Kruisherengang. Architecte Francine Houben, die eerder met Oostwegel Collection samenwerkte in Houthem-Sint-Gerlach, ontwerpt het nieuwbouwgedeelte, achter het bestaande gebouw. Een glazen luchtbrug zal de nieuwe vleugel verbinden met de Kruisherenkerk. De uitbreiding omvat vijftig luxe kamers, een fine dining restaurant, vergaderfaciliteiten alsmede kantoren voor Oostwegel Collection.[8] Het restaurant wordt mogelijk uitgebaat door chef-kok Sergio Herman.[9]