Het gebied speelde al een rol in de Romeinse tijd. In 58 v.Chr. versloeg Julius Caesar de Germaanse stam van Ariovistus hier. De eigenlijke stad Colmar werd gesticht in de 9e eeuw. Op een oorkonde uit 823 staat de stad vermeld als Columbarium, Latijn voor duiventoren. In 1106 was er een grote stadsbrand maar Colmar werd snel weer opgebouwd. In 1226 werd Colmar een vrije rijksstad van het Heilige Roomse Rijk en in 1278 en in 1360 kreeg Colmar een stadskeure. De stad kreeg een gemeenteraad bestaande uit burgers en leden van de gilden, een stadhuis en het recht om munten te slaan. Kloosterorden als de dominicanen, franciscanen en augustijnen vestigden zich in de stad. In 1354 trad de rijksstad Colmar toe tot de Tienstedenbond van de Elzas. In 1418 werd de stad getroffen door de pest.

 Colmar in Cosmographia van Sebastian Münster, rond 1600

In de 13e eeuw vestigde zich een Joodse gemeenschap in Colmar. Bij de uitbraak van de Zwarte Dood in de stad werden de Joden vervolgd. Ze werden definitief de stad uitgewezen in 1512. Pas na de Franse Revolutie zouden zich opnieuw Joden vestigen in Colmar.

Vroegmoderne tijd  Textielfabriek Haussmann rond 1826

Colmar was een centrum van het humanisme. Paracelsus vond er onderdak en Georges Wickram stichtte er een zangschool (Meistersingerschule). Al in de jaren 1520 verspreiden de lutherse ideeën zich in Colmar, onder andere door de drukkerij Farckall. In 1575 werd het stadsbestuur protestants en stelde de kerk van de franciscanen ter beschikking van de lutherse gemeenschap. In 1627, tijdens de Dertigjarige Oorlog, werd het protestantisme verboden in de stad. Maar in 1632 werd de stad veroverd door het Zweedse leger, dat er twee jaar bleef en het protestantisme herstelde. In 1673 werd de stad veroverd door een Frans leger. De stadsomwallingen, die in 1580 nog hernieuwd waren, werden geslecht. Vijf jaar later, met de Vrede van Nijmegen, kwam de stad opnieuw bij Frankrijk.

Moderne tijd

Na de Franse Revolutie werden de kloosters gesloten. Tussen 1791 en 1802 was hier ook het constitutioneel bisdom Haut-Rhin gevestigd. In 1800 werd het bestuur van het departement Haut-Rhin in Colmar gevestigd.

In de 19e eeuw kende de stad een bloeiende textielindustrie met firma's als Haussmann, Herzog of Kiener en de stad werd aangesloten op het spoorwegnetwerk. De levensomstandigheden van de arbeiders waren niet goed: in 1854 was een uitbraak van cholera waarbij 349 doden vielen. Bij het einde van de Frans-Duitse Oorlog in 1871 kwam Colmar, samen met Elzas-Lotharingen weer bij Duitsland. Er kwam een legerkazerne en de stad moderniseerde met de aanleg van een waterleiding, een badinrichting en een tramnetwerk. In augustus 1914 stond het Franse Elzasleger voor de poorten van Colmar, maar het duurde tot het einde van de Eerste Wereldoorlog voor de stad weer Frans werd. In 1940 volgde een Duitse bezetting en annexatie. In 1945 werd Colmar als laatste Franse stad door de geallieerden bevrijd (zie Zak van Colmar).[1]

In het verleden werd Colmar altijd met 'C' geschreven, ook in het Duits. Alleen van 1871 tot 1918 was de officiële schrijfwijze Kolmar; ook in de Hitlertijd werd Kolmar geschreven.

↑ (fr) Histoire de Colmar. tourisme-colmar.com. Gearchiveerd op 19 april 2023. Geraadpleegd op 19 april 2023.