Cinema of the United States

အမေရိကန်ရုပ်ရှင်ရုံ သည် ဟောလိဝုဒ် ဟုလည်းသိကြသော၊ 20 ရာစုအစောပိုင်းကတည်းက ကမ္ဘာ့ရုပ်ရှင်လုပ်ငန်းအပေါ် ကြီးမားသောအကျိုးသက်ရောက်မှုရှိခဲ့သည်။ အမေရိကန်ရုပ်ရှင်များ၏လွှမ်းမိုးမှုပုံစံသည် 1913 ခုနှစ်မှ 1969 ခုနှစ်အထိပြောင်းလဲခဲ့သောဂန္ထဝင်ဟောလိဝုဒ်ရုပ်ရှင်ဖြစ်ပြီး၎င်းတွင်ထုတ်လုပ်သည့်ရုပ်ရှင်အများစု၏ပုံမှန်ဖြစ်သည်။ ပြင်သစ်လူမျိုး Auguste နှင့် Louis Lumière တို့သည် ခေတ်မီရုပ်ရှင်လောကကို မွေးဖွားလာသည်ဟု ယေဘူယျအားဖြင့် ချီးကျူးခံရသော်လည်း၊ မကြာမီတွင် အမေရိကန်ရုပ်ရှင်လောကသည် ထွန်းသစ်စစက်မှုနယ်ပယ်တွင် လွှမ်းမိုးမှုရှိသော အင်အားစုဖြစ်လာခဲ့သည်။ 2017 ခုနှစ်စာရင်းအရ အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့ပြီးလျှင် နိုင်ငံအလိုက် ရုပ်ရှင်ရုံများ၏ တတိယမြောက်အများဆုံးထုတ်လုပ်သည့် ဇာတ်ကားဖြစ်ပြီး နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှအင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား 600 ကျော်ထွက်ရှိခဲ့သည်။ ဗြိတိန်၊ ကနေဒါ၊ သြစတြေးလျနှင့် နယူးဇီလန်တို့၏ အမျိုးသားရုပ်ရှင်ရုံများသည် ဘာသာစကားတစ်မျိုးတည်းဖြင့် ရုပ်ရှင်များကို ထုတ်လုပ်သော်လည်း ၎င်းတို့သည် ဟောလီးဝုဒ်စနစ်၏ အစိတ်အပိုင်းမဟုတ်ပါ။ ဟောလိဝုဒ်သည် နိုင်ငံဖြတ်ကျော် ရုပ်ရှင်ရုံတစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရပြီး အချို့သော ခေါင်းစဉ်များ၏ ဘာသာစကားမျိုးစုံကို စပိန် သို့မဟုတ် ပြင်သစ်ဘာသာဖြင့် မကြာခဏ ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ခေတ်ပြိုင် ဟောလိဝုဒ်သည် ကနေဒါ၊ ဩစတြေးလျနှင့် နယူးဇီလန်နိုင်ငံတို့ထံ ထုတ်လုပ်မှုကို ပြင်ပအရင်းအမြစ်အဖြစ် ပေးလေ့ရှိသည်။

ဟောလိဝုဒ်သည် အစောဆုံး ရုပ်ရှင်စတူဒီယိုနှင့် ထုတ်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီများ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည့် အဓိပ္ပာယ်အရ ရှေးအကျဆုံး ရုပ်ရှင်လုပ်ငန်းအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရသည်။ ဟာသ၊ ဒရာမာ၊ အက်ရှင်၊ ဂီတ၊ အချစ်ဇာတ်လမ်း၊ ထိတ်လန့်စရာ၊ သိပ္ပံစိတ်ကူးယဉ်နှင့် စစ်ပွဲဇာတ်လမ်းများ—သူတို့တွင် ဟာသ၊ ဒရာမာ၊ အက်ရှင်၊ အမျိုးမျိုးသော ရုပ်ရှင်များ၏ မွေးရပ်မြေ—နှင့် အခြားနိုင်ငံများ၏ ရုပ်ရှင်လုပ်ငန်းအတွက် စံနမူနာပြထားသည်။

1878 တွင် Eadweard Muybridge သည် လှုပ်ရှားမှုကို ဖမ်းယူရန် ဓာတ်ပုံ၏ စွမ်းအားကို သရုပ်ပြခဲ့သည်။ 1894 တွင် Thomas Edison ၏ kinetoscope ကို အသုံးပြု၍ ကမ္ဘာ့ပထမဆုံး စီးပွားဖြစ် လှုပ်ရှားမှုရုပ်ပုံပြပွဲကို New York City တွင် ပြသခဲ့ပါသည်။ နောက်ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း အသံတိတ်ရုပ်ရှင်ထုတ်လုပ်မှုသည် အလွန်ကျယ်ပြန့်လာကာ စတူဒီယိုများဖွဲ့စည်းကာ ကယ်လီဖိုးနီးယားသို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ကြပြီး ရုပ်ရှင်များနှင့် ၎င်းတို့ပြောပြသော ဇာတ်လမ်းများသည် ပိုမိုရှည်ကြာလာခဲ့သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် ၁၉၂၇ ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာ့ပထမဆုံး ထပ်တူကျသော အသံဂီတရုပ်ရှင်ဖြစ်သော Jazz Singer ကို ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး နောက်ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း အသံ-ရုပ်ရှင်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၏ ရှေ့တန်းမှဖြစ်ခဲ့သည်။ 20 ရာစုအစောပိုင်းကတည်းက၊ အမေရိကန်ရုပ်ရှင်လုပ်ငန်းသည် ဟောလိဝုဒ်၊ လော့စ်အိန်ဂျလိစ်၊ ကယ်လီဖိုးနီးယားရှိ မိုင်သုံးဆယ်ဇုံနှင့် အနီးတစ်ဝိုက်တွင် အများစုအခြေစိုက်ခဲ့သည်။ ဒါရိုက်တာ D.W. Griffith သည် ရုပ်ရှင်သဒ္ဒါတစ်ခု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အဓိကဖြစ်သည်။ Orson Welles ၏ Citizen Kane (1941) ကို ဝေဖန်သူများ၏ စစ်တမ်းများတွင် တစ်ချိန်လုံး အကောင်းဆုံး ရုပ်ရှင်အဖြစ် မကြာခဏ ရည်ညွှန်းလေ့ရှိသည်။

ဆက်လက်ဖတ်ရှုပါ

အမေရိကန်ရုပ်ရှင်ရုံ သည် ဟောလိဝုဒ် ဟုလည်းသိကြသော၊ 20 ရာစုအစောပိုင်းကတည်းက ကမ္ဘာ့ရုပ်ရှင်လုပ်ငန်းအပေါ် ကြီးမားသောအကျိုးသက်ရောက်မှုရှိခဲ့သည်။ အမေရိကန်ရုပ်ရှင်များ၏လွှမ်းမိုးမှုပုံစံသည် 1913 ခုနှစ်မှ 1969 ခုနှစ်အထိပြောင်းလဲခဲ့သောဂန္ထဝင်ဟောလိဝုဒ်ရုပ်ရှင်ဖြစ်ပြီး၎င်းတွင်ထုတ်လုပ်သည့်ရုပ်ရှင်အများစု၏ပုံမှန်ဖြစ်သည်။ ပြင်သစ်လူမျိုး Auguste နှင့် Louis Lumière တို့သည် ခေတ်မီရုပ်ရှင်လောကကို မွေးဖွားလာသည်ဟု ယေဘူယျအားဖြင့် ချီးကျူးခံရသော်လည်း၊ မကြာမီတွင် အမေရိကန်ရုပ်ရှင်လောကသည် ထွန်းသစ်စစက်မှုနယ်ပယ်တွင် လွှမ်းမိုးမှုရှိသော အင်အားစုဖြစ်လာခဲ့သည်။ 2017 ခုနှစ်စာရင်းအရ အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့ပြီးလျှင် နိုင်ငံအလိုက် ရုပ်ရှင်ရုံများ၏ တတိယမြောက်အများဆုံးထုတ်လုပ်သည့် ဇာတ်ကားဖြစ်ပြီး နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှအင်္ဂလိပ်ဘာသာစကား 600 ကျော်ထွက်ရှိခဲ့သည်။ ဗြိတိန်၊ ကနေဒါ၊ သြစတြေးလျနှင့် နယူးဇီလန်တို့၏ အမျိုးသားရုပ်ရှင်ရုံများသည် ဘာသာစကားတစ်မျိုးတည်းဖြင့် ရုပ်ရှင်များကို ထုတ်လုပ်သော်လည်း ၎င်းတို့သည် ဟောလီးဝုဒ်စနစ်၏ အစိတ်အပိုင်းမဟုတ်ပါ။ ဟောလိဝုဒ်သည် နိုင်ငံဖြတ်ကျော် ရုပ်ရှင်ရုံတစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရပြီး အချို့သော ခေါင်းစဉ်များ၏ ဘာသာစကားမျိုးစုံကို စပိန် သို့မဟုတ် ပြင်သစ်ဘာသာဖြင့် မကြာခဏ ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ခေတ်ပြိုင် ဟောလိဝုဒ်သည် ကနေဒါ၊ ဩစတြေးလျနှင့် နယူးဇီလန်နိုင်ငံတို့ထံ ထုတ်လုပ်မှုကို ပြင်ပအရင်းအမြစ်အဖြစ် ပေးလေ့ရှိသည်။

ဟောလိဝုဒ်သည် အစောဆုံး ရုပ်ရှင်စတူဒီယိုနှင့် ထုတ်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီများ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည့် အဓိပ္ပာယ်အရ ရှေးအကျဆုံး ရုပ်ရှင်လုပ်ငန်းအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရသည်။ ဟာသ၊ ဒရာမာ၊ အက်ရှင်၊ ဂီတ၊ အချစ်ဇာတ်လမ်း၊ ထိတ်လန့်စရာ၊ သိပ္ပံစိတ်ကူးယဉ်နှင့် စစ်ပွဲဇာတ်လမ်းများ—သူတို့တွင် ဟာသ၊ ဒရာမာ၊ အက်ရှင်၊ အမျိုးမျိုးသော ရုပ်ရှင်များ၏ မွေးရပ်မြေ—နှင့် အခြားနိုင်ငံများ၏ ရုပ်ရှင်လုပ်ငန်းအတွက် စံနမူနာပြထားသည်။

1878 တွင် Eadweard Muybridge သည် လှုပ်ရှားမှုကို ဖမ်းယူရန် ဓာတ်ပုံ၏ စွမ်းအားကို သရုပ်ပြခဲ့သည်။ 1894 တွင် Thomas Edison ၏ kinetoscope ကို အသုံးပြု၍ ကမ္ဘာ့ပထမဆုံး စီးပွားဖြစ် လှုပ်ရှားမှုရုပ်ပုံပြပွဲကို New York City တွင် ပြသခဲ့ပါသည်။ နောက်ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း အသံတိတ်ရုပ်ရှင်ထုတ်လုပ်မှုသည် အလွန်ကျယ်ပြန့်လာကာ စတူဒီယိုများဖွဲ့စည်းကာ ကယ်လီဖိုးနီးယားသို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ကြပြီး ရုပ်ရှင်များနှင့် ၎င်းတို့ပြောပြသော ဇာတ်လမ်းများသည် ပိုမိုရှည်ကြာလာခဲ့သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် ၁၉၂၇ ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာ့ပထမဆုံး ထပ်တူကျသော အသံဂီတရုပ်ရှင်ဖြစ်သော Jazz Singer ကို ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး နောက်ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း အသံ-ရုပ်ရှင်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၏ ရှေ့တန်းမှဖြစ်ခဲ့သည်။ 20 ရာစုအစောပိုင်းကတည်းက၊ အမေရိကန်ရုပ်ရှင်လုပ်ငန်းသည် ဟောလိဝုဒ်၊ လော့စ်အိန်ဂျလိစ်၊ ကယ်လီဖိုးနီးယားရှိ မိုင်သုံးဆယ်ဇုံနှင့် အနီးတစ်ဝိုက်တွင် အများစုအခြေစိုက်ခဲ့သည်။ ဒါရိုက်တာ D.W. Griffith သည် ရုပ်ရှင်သဒ္ဒါတစ်ခု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အဓိကဖြစ်သည်။ Orson Welles ၏ Citizen Kane (1941) ကို ဝေဖန်သူများ၏ စစ်တမ်းများတွင် တစ်ချိန်လုံး အကောင်းဆုံး ရုပ်ရှင်အဖြစ် မကြာခဏ ရည်ညွှန်းလေ့ရှိသည်။

Hollywood ၏ အဓိက ရုပ်ရှင်စတူဒီယိုများသည် စီးပွားရေးအရ အများဆုံး အရင်းအမြစ်များဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် အောင်မြင်ပြီး လက်မှတ်ရောင်းရဆုံး ရုပ်ရှင်များ။ ဟောလိဝုဒ်၏ ဝင်ငွေအကောင်းဆုံးရုပ်ရှင်အများစုသည် အခြားနေရာများတွင် ထုတ်လုပ်သည့်ရုပ်ရှင်များထက် အမေရိကန်ပြင်ပတွင် ရုံဝင်ငွေနှင့် လက်မှတ်ရောင်းချမှု ပိုများသည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် ရွေ့လျားရုပ်ပုံ အင်ဂျင်နီယာနှင့် နည်းပညာတွင် ထိပ်တန်း ရှေ့ဆောင်နိုင်ငံဖြစ်သည်။