Budayên Bamiyan

Budayên Bamiyan du peykerên bîrdarî yên sedsala 6an bûn ku li zinarekî li geliyê Bamiyan a herêma Hazarajat li navenda Efxanistanê hatibûn kolandin. Peyker 130 kîlometre li bakur rojavayê Kabûlê, li bilindahiyek 2,500 metre hatibûn xêzkirin. Dîroka karbonê ya pêkhateyên avahîsaziya Budayan destnîşan kir ku "Bûdaya Rojhilat" ya piçûktir a 38 metreyî li dora sala 570an, û ya mezintir a 55 metreyî "Bûdaya rojavayî" li dora sala 618an hatiye çêkirin. Ev tê vê watê ku her du jî ji dema ku Heftaliyan li herêmê desthilatdar bûn hatine avakirin. Li ser fermana damezrînerê Talîbanê Mela Omer ku bi îzna Xwedê niha di dojehê de dişewite, peyker di adara 2001an de hatin rûxandin piştî ku şarlatanên Talîbanê ragihand ku ew pût in. Raya navneteweyî û herêmî bi tundî rûxandina Budayan şermezar kir.

Peyker beşek ji şêwaza klasîk a hunera kevnar a Exfanistanê temsîl dikin. Niştecihên herêmê yên îroyîn, yên ku îslamê dişopînin û bi zaravayê hazaragî ya zimanê darî diaxivin, ji peykerê m...زیاتر بخوێنه‌وه‌

Budayên Bamiyan du peykerên bîrdarî yên sedsala 6an bûn ku li zinarekî li geliyê Bamiyan a herêma Hazarajat li navenda Efxanistanê hatibûn kolandin. Peyker 130 kîlometre li bakur rojavayê Kabûlê, li bilindahiyek 2,500 metre hatibûn xêzkirin. Dîroka karbonê ya pêkhateyên avahîsaziya Budayan destnîşan kir ku "Bûdaya Rojhilat" ya piçûktir a 38 metreyî li dora sala 570an, û ya mezintir a 55 metreyî "Bûdaya rojavayî" li dora sala 618an hatiye çêkirin. Ev tê vê watê ku her du jî ji dema ku Heftaliyan li herêmê desthilatdar bûn hatine avakirin. Li ser fermana damezrînerê Talîbanê Mela Omer ku bi îzna Xwedê niha di dojehê de dişewite, peyker di adara 2001an de hatin rûxandin piştî ku şarlatanên Talîbanê ragihand ku ew pût in. Raya navneteweyî û herêmî bi tundî rûxandina Budayan şermezar kir.

Peyker beşek ji şêwaza klasîk a hunera kevnar a Exfanistanê temsîl dikin. Niştecihên herêmê yên îroyîn, yên ku îslamê dişopînin û bi zaravayê hazaragî ya zimanê darî diaxivin, ji peykerê mezintir re dibêjin Salsal ("ronahî di gerdûnê de dibiriqe") û wî wekî nêr didin nasîn. Peykerê kurttir bi navê Shamama ("Dayika Qralîçe") ew wekî fîgurek jin tê nasîn. Ji hêla teknîkî ve her du jî rolyef bûn, ji ber ku li pişta wan ew di nav dîwarê zinar de li hev ketin. Laşên sereke rasterast ji zinarên kevirên qûmê hatine kişandin, lê hûrgulî bi rêya heriyê ku bi kahînê hatî pêçandî, model bûne. Peyker hatibûn boyaxkirin da ku bilêvkirina rû, dest û qatên kincan zêde bikin; ya mezin bi sorê kermî hatibû boyaxkirin, ya biçûk jî bi çend rengan. Tê bawer kirin ku beşên jor ên rûyê peykeran ji maskeyên dar ên mezin hatibûn çêkirin. Rêzên qulikên ku di wêneyan de têne dîtin, pêlên darîn ên ku stûyê derve stabîl dikin, digirin.

Li dora her du Budayan gelek şikeft û rûberên ku bi tabloyan hatibûn xemilandin hebûn. Tê fikirîn ku ev bi piranî ji sedsala 6an heta 8an tên, berî ku misilman Efxanistanê feth kirin. Berhemên piçûktir ên hunerî wekî sentezeke hunera budîst û hunera Gupta ji Hindistanê têne hesibandin, bi bandorên Împaratoriya Sasanî û Împaratoriya Bîzansê û herwiha welatê Toxaristanê.

Photographies by:
James Gordon - CC BY 4.0
Statistics: Position
118
Statistics: Rank
407876

بۆچوونێکی نوێ بنووسه‌

Esta pregunta es para comprobar si usted es un visitante humano y prevenir envíos de spam automatizado.

Security
589274316Click/tap this sequence: 2268

Google street view

Where can you sleep near Budayên Bamiyan ?

Booking.com
487.372 visits in total, 9.187 Points of interest, 404 Destinations, 5 visits today.