Altar da Virxe do Rocío.

As crónicas históricas contan que o rei Afonso X o Sabio, alá polo ano 1270 mandou erixir unha ermida consagrada á Virxe María no lugar chamado de Las Rocinas, que fora reconquistado aos árabes. As mesmas crónicas relatan como neses mesmos lugares, o rei creou un coto de caza, atraído pola beleza do lugar e a cantidade de cervos existente. Este coto coñécese hoxe como Coto de Doñana.

Cara ao ano 1270 o rei Afonso X o Sabio, mandou construír unha pequena ermida dun sinxelo mudéxar, estilo que viña impóndose na comarca limítrofe ao lugar de El Rocío. Aquela ermida tiña dez varas de longo e de estilo mudéxar andaluz. Os seus muros eran de taipal, as xambas e roscas dos arcos, de ladrillo á mourisca, con groso tendel; a cuberta toda de madeira de par, decorada mudéxar; e a portada con arco de ferradura apuntado, sobre a que había unha espadana con arco de ferradura para a súa campá. No seu interior, humilde e sinxelo, sobre o piso de ladrillo elevábase con tres chanzos de bordos vidriado de verde, o presbiterio e no seu plano alzábase o altar de reducidas proporcións.

A primeira irmandade do Rocío foi creada en Villamanrique de la Condesa, dado que presuntamente, o cazador ao que se lle apareceu a virxe do Rocío era de devandito sitio, aínda que o seu lugar de residencia, nunca foi revelado polas fontes históricas relacionadas a tal evento. Outras fontes de información afirman que a historia do cazador é só pura lenda que só queda niso, en lenda e non ten nada de certo.

Aquela primeira ermida durou ata o terremoto de Lisboa, en 1755, que a deixou en ruínas, a Virxe do Rocío foi levada a Almonte e estivo alí durante dous anos seguidos, celebrándose alí a Romaría de El Rocío na vila almonteña; as reformas da ermida acabaron no ano 1758.