یخچال (معماری)
یخدان یا یخچال، گونهای ساختمان است که در معماری قدیم ایران برای تولید و نگهداری یخ ساخته میشد. معمولاً هر یخچال دارای یک استخر و یک دیوار بلند (بنام حصار) و یک مخزن گنبددار بود. حصار طوری ساخته میشد که تمام روز سایه آن بر استخر میافتاد و از گرم شدن آب استخر جلوگیری میکرد. یخی را که در زمستان در استخر یخچال درست میشد میشکستند و در خزانه انبار میکردند و در فصل گرما آن را به کار میبردند.
از نظر هنر معماری و نیز دانش مهندسی، یخچال یکی از بهترین مصداقهای دانش «انسان-طبیعت-معماری» و تعامل انسان با رفتارهای طبیعت و عناصر طبیعی در فصول مختلف سال است.