Κάστρο της Νυρεμβέργης Το δημαρχείο Άγιος Λαυρέντιος

Από το 1050 έως το 1571 η πόλη γνώρισε περίοδο ακμής και επεκτάθηκε εντυπωσιακά. Λόγω της θέσης της πάνω σε βασικές εμπορικές οδούς έγινε σημαντικό οικονομικό και πολιτικό κέντρο. Αναφέρεται συχνά ως «ανεπίσημη πρωτεύουσα» της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους, επειδή τα επονομαζόμενα Ραϊχστάγκε (αυτοκρατορικά συμβούλια, γερμανικά: Reichstage) και τα δικαστήρια συνεδρίαζαν στο κάστρο της Νυρεμβέργης. Το 1219 η Νυρεμβέργη απέκτησε τον τίτλο της αυτοκρατορικής ελεύθερης πόλης από τον αυτοκράτορα Φρειδερίκο τον Β'. Μέχρι το 1427 η πόλη διοικήθηκε από βουργράβους, μέχρι που ο τελευταίος, ο Φρειδερίκος ΣΤ' φον Χοεντσόλερν, πρώτος πρίγκιψ-εκλέκτωρ του Βρανδεμβούργου, πώλησε τα δικαιώματά του στο συμβούλιο της πόλης, το οποίο την κυβέρνησε μέχρι το 1806 οπότε ενσωματώθηκε στη Βαυαρία. Η Νυρεμβέργη έγινε γρήγορα, μαζί το Άουγκσμπουργκ, ένα από τα δύο μεγάλα εμπορικά κέντρα της διαδρομής από την Ιταλία στη βόρεια Ευρώπη. Το πολιτιστικό άνθισμα της Νυρεμβέργης κατά το 15ο και το 16ο αιώνα την έκανε το κέντρο της Γερμανικής Αναγέννησης. Το 1525 έφτασε στην πόλη η Μεταρρύθμιση και το 1532 υπογράφηκε η θρησκευτική ειρήνη της Νυρεμβέργης, από την οποία οι Λουθηρανοί αποκόμισαν σημαντικές παραχωρήσεις.

Το 1632 κατά τη διάρκεια του Τριακονταετούς Πολέμου, ο Άλμπρεχτ φον Βάλενσταϊν (Albrecht von Wallenstein) νίκησε τον βασιλιά Γουστάβο Αδόλφο της Σουηδίας κατά την πολιορκία της Νυρεμβέργης. Η πόλη άρχισε να υποβαθμίζεται μετά από τον πόλεμο και ανέκτησε τη σημασία της μόνο τον 19ο αιώνα, όταν καθιερώθηκε ως βιομηχανικό κέντρο. Στις αρχές του 19ου αιώνα η Νυρεμβέργη είχε σχεδόν πτωχεύσει.

Το 1806 με την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία να διαλύεται και τυπικά, η Νυρεμβέργη πέρασε στην κυριαρχία της Βαυαρίας. Το βαυαρικό κράτος ανέλαβε τα χρέη της Νυρεμβέργης και εγγυήθηκε τη χρεολυσία τους. Ο πρώτος γερμανικός σιδηρόδρομος, από τη Νυρεμβέργη στο κοντινό Φυρτ, άρχισε να λειτουργεί το 1835.

Σύγχρονη Ιστορία

Αφότου ανέλαβε την εξουσία ο Αδόλφος Χίτλερ, η Νυρεμβέργη έγινε το επίσημο κέντρο των Ναζί, οι οποίοι οργάνωναν στην πόλη τα ετήσια συνέδρια του Κόμματος από το 1933 μέχρι το 1938. Οι Ναζί επέλεξαν την πόλη ως συνεδριακό κέντρο του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος, NSDAP. Ένας μεγάλος αριθμός κτιριακών εγκαταστάσεων κατασκευάστηκε ειδικά για αυτές τις συνελεύσεις, μερικά από τα οποία παρέμειναν ημιτελή. Οι πανηγυρικού χαρακτήρα συνεδριάσεις των Ναζί απαθανατίστηκαν κινηματογραφικά από τη σκηνοθέτιδα Λένι Ρίφενσταλ. Σήμερα μπορούμε να δούμε στην πόλη πολλά παραδείγματα της ναζιστικής αρχιτεκτονικής. Η πόλη ήταν η πατρίδα του σημαντικού ναζιστικού στελέχους Γιούλιους Στράιχερ (Julius Streicher) και έγινε κέντρο της αντισημιτικής προπαγάνδας. Οι βιομηχανικές περιοχές της πόλης βομβαρδίστηκαν σφοδρά κατά τις συμμαχικές αεροπορικές επιδρομές των ετών 1943/1944.

 Πύργοι του Ζανκτ Ζέμπαλντ και το κάστρο όπως φαίνεται από το Ζανκτ Λόρεντς

Στις 2 Ιανουαρίου 1945 το μεσαιωνικό κέντρο της πόλης βομβαρδίστηκε συστηματικά από τους Βρετανούς και τους Αμερικανούς και καταστράφηκε μεγάλο μέρος του. Η πόλη οικοδομήθηκε εκ νέου μετά από τον πόλεμο και αποκαταστάθηκε σε ορισμένο βαθμό η προπολεμική εμφάνισή της και ορισμένα από τα μεσαιωνικά κτήρια της. Μεταξύ του 1945 και του 1949 οδηγήθηκαν ενώπιον της Δικαιοσύνης τα ανώτατα στελέχη των Ναζί που συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, και στο Ολοκαύτωμα, στη δίκη που έγινε γνωστή ως Δίκη της Νυρεμβέργης. Η πόλη επιλέχτηκε συμβολικά για τη διεξαγωγή της δίκης αλλά και επειδή το Δικαστικό της μέγαρο είχε υποστεί μικρές μόνον καταστροφές.