Newgrange (ιρλανδικά: Sí an Bhrú) είναι ένα προϊστορικό μνημείο στην κομητεία Meath της Ιρλανδίας, που βρίσκεται σε υψόμετρο με θέα στον ποταμό Boyne, 8 χιλιόμετρα (5,0 μίλια) δυτικά της Drogheda. Είναι ένας εξαιρετικά μεγαλοπρεπής τάφος που χτίστηκε κατά τη Νεολιθική Περίοδο, περίπου το 3200 π.Χ., καθιστώντας τον παλαιότερο από το Στόουνχεντζ και τις αιγυπτιακές πυραμίδες. Είναι ευθυγραμμισμένο με την ανατολή του χειμερινού ηλιοστασίου. Το Newgrange είναι το κύριο μνημείο στο συγκρότημα Brú na Bóinne, ένα Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς που περιλαμβάνει επίσης τους τάφους πέρασμα των Knowth και Dowth, καθώς και άλλους henges, ταφικούς τύμβους και όρθιους λίθους.

Το Newgrange αποτελείται από ένα μεγάλος κυκλικός τύμβος με εσωτερικό πέτρινο πέρασμα και σταυροειδή θάλαμο. Σε αυτόν τον θάλαμο βρέθηκαν καμένα και άκαυστα ανθρώπινα οστά, καθώς και πιθανά κτερίσματα ή αναθήματα. Ο τύμβος έχει τοίχο αντιστήριξης στο μπροστινό μέρος, κατασκευασμένο ως επί το πλείστον από κυβόλιθους λευκού χαλαζία, και είναι δακτυλιωμένο από εγχάρακτα κράσπεδα. Πολλές από τις μεγαλύτερες πέτρες του Newgrange καλύπτονται από μεγαλιθική τέχνη. Το ανάχωμα περιβάλλεται επίσης από έναν πέτρινο κύκλο. Κάποιο από το υλικό που συνθέτει το μνημείο προήλθε από τα βουνά Mournes και Wicklow. Δεν υπάρχει συμφωνία για τον σκοπό του, αλλά πιστεύεται ότι είχε θρησκευτική σημασία. Είναι ευθυγραμμισμένο έτσι ώστε ο ανατέλλοντος ήλιος στο χειμερινό ηλιοστάσιο να λάμπει μέσα από ένα «κουτί στέγης» πάνω από την είσοδο και να πλημμυρίζει τον εσωτερικό θάλαμο. Αρκετοί άλλοι τάφοι διέλευσης στην Ιρλανδία είναι ευθυγραμμισμένοι με ηλιοστάσια και ισημερίες, και το Cairn G στο Carrowkeel έχει ένα παρόμοιο «κουτί στέγης». Το Newgrange έχει κοινές ομοιότητες με ορισμένα άλλα νεολιθικά μνημεία στη Δυτική Ευρώπη. ιδιαίτερα ο Γαβρίνης στη Βρετάνη, που έχει παρόμοια διατηρημένη πρόσοψη και μεγάλες λαξευμένες πέτρες, το Maeshowe στο Orkney, με τον μεγάλο θάλαμο με κορμούς, και το Bryn Celli Ddu στην Ουαλία.

Η αρχική περίοδος χρήσης του διήρκεσε περίπου 1.000 χρόνια. Στη συνέχεια, το Newgrange έγινε σταδιακά ένα ερείπιο, αν και η περιοχή συνέχισε να είναι τόπος τελετουργικών δραστηριοτήτων. Εμφανίστηκε στην ιρλανδική μυθολογία και λαογραφία, στην οποία λέγεται ότι είναι μια κατοικία των θεοτήτων, ιδιαίτερα του Dagda και του γιου του Aengus. Οι Antiquarians άρχισαν για πρώτη φορά τη μελέτη τους τον δέκατο έβδομο αιώνα και οι αρχαιολογικές ανασκαφές ξεκίνησαν τον εικοστό αιώνα. Ο αρχαιολόγος Michael J. O'Kelly ηγήθηκε της πιο εκτεταμένης από αυτές από το 1962 έως το 1975 και επίσης ανακατασκεύασε το μπροστινό μέρος του μνημείου, μια ανακατασκευή που είναι αμφιλεγόμενη και αμφισβητούμενη. Αυτό περιελάμβανε έναν τοίχο από σκούρο πέτρινο καμπυλωτό προς τα μέσα για να διευκολύνει την πρόσβαση των επισκεπτών. Το Newgrange είναι μια δημοφιλής τουριστική τοποθεσία και, σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Colin Renfrew, "θεωρείται χωρίς δισταγμό από τους προϊστορικούς ως το μεγάλο εθνικό μνημείο της Ιρλανδίας" και ως ένα από τα σημαντικότερα μεγαλιθικά κτίσματα στην Ευρώπη.