Serbest Bölge (bölge)

Serbest Bölge veya Kurtarılmış Bölgeler, Batı Mağrip'te kısmen tanınan egemen bir devlet olan Sahrawi Arap Demokratik Cumhuriyeti'nin Polisario Cephesi hükümeti tarafından Batı Sahra'nın kontrolündeki 2.200 kilometre (1.400 mi) büyüklüğündeki bir mayın tarlasıyla çevrili sınır duvarı, genellikle Fas duvarı olarak anılır ve Cezayir'in batısında ve Moritanya'nın kuzeyinde bulunmaktadır. Güney İlleri'nin bir parçası olarak Fas tarafından kontrol edilen Fas duvarının batısındaki bölgen dışında kalan bir alandır. Her iki devlet de Batı Sahra'nın tamamını kendi toprakları olarak kabul etmektedir.

Bölge, Polisario Cephesi ile Fas arasında, Batı Sahra Yerleşim Planının bir parçası olarak üzerinde anlaşmaya varılan 1991 ateşkesinde Polisario'nun elindeki bir bölge olarak diğer alanlardan ayrılmıştır. Fas, bölge nüfusunun çoğu da dahil olmak üzere Güney İlleri'nin batısında kalan alanları kontrol etmektedir. Yapılan ateşkes Birleşmiş Milletler MINURSO güçleri tarafından, bölgede barışı koruma ve bağımsızlık referandumu düzenlemekle gözetilmektedir.

Batı Sahra deyimi, Polisario ve Fas arasında tartışmalı olup, farklı tarafların kontrolü altındaki bölgelere atıfta bulunmak için kullanılan farklı adlandırmaları da içermektedir.

Fas, Polisario kontrolündeki bölgeyi rutin olarak bir "tampon bölge" veya "tampon şerit" olarak tanımlamaktadır. Ayrıca bu bölgeye Polisario güçlerinin girişine izin verilmemekte ve hem askeri faaliyetlerin hem de sivil inşaatların bir ateşkes ihlali teşkil ettiğini iddia etmektedir. Polisario Cephesi ise mevcut durumun Fas'ın 1991'de imzaladığı bölgenin statüsünü düzenleyen anlaşmanın hükümlerine uygun olmadığını ve "tampon şeridi" tüm bölgenin yalnızca ince bir kısmı olarak nitelenmesi gerektiğini iddia etmektedir. Bu tartışmalı bölge tarafsız bölge olarak adlandırılmaktadır. Bu bölgenin dışındaki alanlar, askeri hareketlere ilişkin bazı kısıtlamalara uymaları koşuluyla, onları kontrol eden tarafın faaliyetine açıktır. Benzer şekilde Polisario, söz konusu bölgeleri resmi olmasa da "kurtarılmış bölge" veya "serbest bölge" olarak adlandırmaktadır. Birleşmiş Milletler burayı basitçe "Berm'in doğusu" olarak ve Fas kontrolü altındaki bölgelere ise "Berm'in batısı" olarak atıfta bulunmaktadır.

Bölgenin statüsünün yeniden belirlenmesi için üzerinde çalışılan yerleşim planına göre, Polisario ve Fas güçlerinin bölgedeki hareketi detaylı olarak kısıtlanmıştır.