ด่านชานไห่ (จีนตัวย่อ: 山海关; จีนตัวเต็ม: 山海關; พินอิน: Shānhǎi Guān, "ด่านภูเขาทะเล"; อังกฤษ: Shanhai Pass) เป็นป้อมประตูหนึ่งของกำแพงเมืองจีน เป็นจุดยุทธศาสตร์ที่สำคัญที่ป้องกันกรุงปักกิ่งจากทางทิศเหนือ ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือราว 15 กิโลเมตรจากเมืองฉินหวางต่าว มณฑลเหอเป่ย์ ห่างจากกรุงปักกิ่งไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ด่านแห่งนี้มีคำกล่าวว่าเป็น "ด่านที่หนึ่งในใต้หล้า" (จีนตัวย่อ: 天下第一关; จีนตัวเต็ม: 天下第一關; พินอิน: Tiānxià Dìyī Guān)

ด่านชานไห่สร้างขึ้นในยุคราชวงศ์หมิง เมื่อเทียบกับกำแพงเมืองจีนส่วนอื่น ๆ ที่สร้างมาตั้งก่อนยุคราชวงศ์ฉิน แต่กลับมีบทบาทอย่างมากในประวัติศาสตร์ราชวงศ์หมิงและราชวงศ์ชิง มีความสำคัญเป็นจุดพลิกผันสถานการณ์ถึงขั้นเปลี่ยนแผ่นดินเลยทีเดียว