Context of Chorwacja

Chorwacja, Republika Chorwacji (chorw. Hrvatska, Republika Hrvatska) – państwo leżące na pograniczu Europy Środkowej i Europy Południowej, nad Morzem Adriatyckim i graniczące od południa z Bośnią i Hercegowiną oraz Czarnogórą, od wschodu z Serbią oraz Węgrami i Słowenią od północy. Od południowego zachodu ma dostęp do Morza Adriatyckiego. Od 1 lipca 2013 należy do Unii Europejskiej jako 27. członek wspólnoty (wcześniej 28.). Od 1 stycznia 2023 w strefie euro i Schengen.

More about Chorwacja

Basic information
  • Currency Kuna (waluta)
  • Native name Hrvatska
  • Calling code +385
  • Internet domain .hr
  • Mains voltage 230V/50Hz
  • Democracy index 6.5
Population, Area & Driving side
  • Population 4784265
  • Obszar 56594
  • Driving side right
Historia
  • Osobny artykuł: Kalendarium historii Chorwacji.

    Do I wieku n.e. na terenie Chorwacji znajdowała się rzymska prowincja Iliria (łac. Illyricum). W I wieku n.e. została ona podzielona na dwie prowincje: Dalmację i Panonię.

    Na początku VII wieku na tereny dzisiejszej Chorwacji przybyły plemiona Chorwatów. W 803 roku tereny Chorwacji Dalmatyńskiej zostały podbite i włączone do imperium Karola Wielkiego. Od VII do VIII wieku najeżdżały je plemiona Ostrogotów, Awarów i Słowian. W późniejszym czasie tereny Chorwacji stały się miejscem rywalizacji o wpływy: papiestwa, Wenecji i Węgier. W 925 powstało Królestwo Chorwacji.

    W 1102 doszło do unii personalnej z Węgrami. Od XIV wieku i końca panowania Andegawenów na Węgrzech (1308–1395) nastąpił okres walk wewnętrznych. Po bitwie pod Mohaczem w 1526 Chorwacja dostała się pod panowanie Habsburgów. Część ziem znalazła się pod panowaniem Turków osmańskich, a stopniowy ich napór spowodował zajęcie praktycznie całego terytorium.

    W XVIII wieku wpływy tureckie słabły, a w latach 1809–1813 Napoleon utworzył Prowincje Iliryjskie. W XIX wieku Chorwacja znalazła się w Cesarstwie Austriackim, a później w strefie wpływów Węgier (po 1867 w Krajach Korony Świętego Stefana, czyli węgierskiej części państwa). W części austriackiej pozostała Dalmacja, cieszyła się tam jednakże autonomią (własny sejm). Austriacy starali się wyzyskiwać konflikty węgiersko-chorwackie dla umocnienia dynastii habsburskiej (np. Chorwaci pomogli w stłumieniu powstania węgierskiego w 1848–1849).

    W XIX wieku nasiliły się tendencje niepodległościowe. Po I wojnie światowej i rozpadzie Austro-Węgier w 1918 roku Chorwacja weszła w skład Królestwa SHS (Serbów, Chorwatów i Słoweńców), a w 1929 w skład Jugosławii.

    W czasie II wojny światowej w roku 1941 faszystowskie ugrupowanie ustaszy na czele z Ante Paveliciem przejęło władzę, ogłosiło niepodległość i powstało Niepodległe Państwo Chorwackie (NDH). Terytorium Chorwacji sprzymierzonej wówczas z Niemcami obejmowało Chorwację właściwą (choć nie całą, część terytorium przyłączono do Włoch) oraz tereny dzisiejszej Bośni i Hercegowiny.

    W maju 1945 NDH zostało zlikwidowane przez armię jugosłowiańską. Od 1945 po zakończeniu II wojny światowej Chorwacja została włączona do Jugosławii Josipa Broz-Tity (który sam był z pochodzenia Chorwatem).

    W 1991 proklamowano niepodległość; rozpoczęła się wojna z Jugosławią (de facto z Serbią, wspomaganą przez oddziały czarnogórskie). W kwietniu 1992 do Chorwacji wkroczyły siły pokojowe ONZ. Konflikt rozwiązano po trzech latach (układ w Dayton). Na podstawie Rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 753 z 18 maja 1992 roku Chorwacja została członkiem ONZ[1].

    Chorwacja rozpoczęła zabiegi o członkostwo w NATO.

    ...Czytaj dalej
    Osobny artykuł: Kalendarium historii Chorwacji.

    Do I wieku n.e. na terenie Chorwacji znajdowała się rzymska prowincja Iliria (łac. Illyricum). W I wieku n.e. została ona podzielona na dwie prowincje: Dalmację i Panonię.

    Na początku VII wieku na tereny dzisiejszej Chorwacji przybyły plemiona Chorwatów. W 803 roku tereny Chorwacji Dalmatyńskiej zostały podbite i włączone do imperium Karola Wielkiego. Od VII do VIII wieku najeżdżały je plemiona Ostrogotów, Awarów i Słowian. W późniejszym czasie tereny Chorwacji stały się miejscem rywalizacji o wpływy: papiestwa, Wenecji i Węgier. W 925 powstało Królestwo Chorwacji.

    W 1102 doszło do unii personalnej z Węgrami. Od XIV wieku i końca panowania Andegawenów na Węgrzech (1308–1395) nastąpił okres walk wewnętrznych. Po bitwie pod Mohaczem w 1526 Chorwacja dostała się pod panowanie Habsburgów. Część ziem znalazła się pod panowaniem Turków osmańskich, a stopniowy ich napór spowodował zajęcie praktycznie całego terytorium.

    W XVIII wieku wpływy tureckie słabły, a w latach 1809–1813 Napoleon utworzył Prowincje Iliryjskie. W XIX wieku Chorwacja znalazła się w Cesarstwie Austriackim, a później w strefie wpływów Węgier (po 1867 w Krajach Korony Świętego Stefana, czyli węgierskiej części państwa). W części austriackiej pozostała Dalmacja, cieszyła się tam jednakże autonomią (własny sejm). Austriacy starali się wyzyskiwać konflikty węgiersko-chorwackie dla umocnienia dynastii habsburskiej (np. Chorwaci pomogli w stłumieniu powstania węgierskiego w 1848–1849).

    W XIX wieku nasiliły się tendencje niepodległościowe. Po I wojnie światowej i rozpadzie Austro-Węgier w 1918 roku Chorwacja weszła w skład Królestwa SHS (Serbów, Chorwatów i Słoweńców), a w 1929 w skład Jugosławii.

    W czasie II wojny światowej w roku 1941 faszystowskie ugrupowanie ustaszy na czele z Ante Paveliciem przejęło władzę, ogłosiło niepodległość i powstało Niepodległe Państwo Chorwackie (NDH). Terytorium Chorwacji sprzymierzonej wówczas z Niemcami obejmowało Chorwację właściwą (choć nie całą, część terytorium przyłączono do Włoch) oraz tereny dzisiejszej Bośni i Hercegowiny.

    W maju 1945 NDH zostało zlikwidowane przez armię jugosłowiańską. Od 1945 po zakończeniu II wojny światowej Chorwacja została włączona do Jugosławii Josipa Broz-Tity (który sam był z pochodzenia Chorwatem).

    W 1991 proklamowano niepodległość; rozpoczęła się wojna z Jugosławią (de facto z Serbią, wspomaganą przez oddziały czarnogórskie). W kwietniu 1992 do Chorwacji wkroczyły siły pokojowe ONZ. Konflikt rozwiązano po trzech latach (układ w Dayton). Na podstawie Rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 753 z 18 maja 1992 roku Chorwacja została członkiem ONZ[1].

    Chorwacja rozpoczęła zabiegi o członkostwo w NATO.

    Od początku lat 90. do śmierci w 1999 krajem w sposób autorytarny rządził Franjo Tuđman, przywódca nacjonalistycznej Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej (HDZ)[2][3]. W 2000 w wyborach wygrały siły umiarkowane i nastąpiła demokratyzacja kraju: prezydentem został Stjepan Mesić, dawny antykomunistyczny opozycjonista. Rząd utworzyła koalicja zreformowanych postkomunistów z ludowcami, chadekami i partią liberalną, a na jego czele stanął Ivica Račan. Gabinet zabiegał o zbliżenie Chorwacji do struktur europejskich.

    W 2003 HDZ powróciła do władzy. Dwa lata później Chorwacja rozpoczęła negocjacje w sprawie przyjęcia do Unii Europejskiej. W 2009 kraj dołączył do NATO. W 2011 zakończyły się negocjacje akcesyjne do UE[4]. Traktat akcesyjny podpisano 9 grudnia 2011[5]. 22 stycznia 2012 66,27% Chorwatów opowiedziało się za członkostwem w UE. 1 lipca 2013 Chorwacja dołączyła do UE.

    Do 31 grudnia 2022 roku walutą Chorwacji była kuna. 1 stycznia 2023 roku kraj przystąpił do strefy euro[6] i strefy Schengen[7].

    Security Council Resolution 753 – UNSCR, unscr.com [dostęp 2022-02-15]. Issac, Jeffrey C. (2000). Between Past and Future: The Revolutions of 1989 and Their Aftermath. Central European University Press. s. 42. Bunce & Wolchik, Valerie, Sharon L. (2012). Socialism Vanquished, Socialism Challenged: Eastern Europe and China, 1989-2009. Oxford University Press. s. 28. Jest projekt akcesji do UE dla Chorwacji. tvpparlament.pl, 2011-09-17. [dostęp 2011-09-27]. (pol.). Teresa Matusiak: Traktat akcesyjny z Chorwacją 9 grudnia. UniaEuropejska.org, 2011-12-12. [dostęp 2011-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-10)]. (pol.). 1 stycznia 2023 Chorwacja przystępuje do strefy euro, „Europejski Bank Centralny”, 12 lipca 2022 [dostęp 2022-10-05]. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie :0
    BŁĄD PRZYPISÓW
    Read less

Phrasebook

Witam
zdravo
Świat
Svijet
Witaj świecie
Pozdrav svijete
Dziękuję Ci
Hvala vam
Do widzenia
Doviđenja
TAk
Da
Nie
Ne
Jak się masz?
Kako si?
Dobrze, dziękuję
Dobro hvala
Ile to kosztuje?
Koliko je to?
Zero
Nula
Jeden
Jedan

Where can you sleep near Chorwacja ?

Booking.com
489.962 visits in total, 9.198 Points of interest, 404 Cele, 11 visits today.