Vikingetid ( Viking Age )

Epoka Wikingów (793–1066 n.e.) to okres średniowiecza, kiedy Norsmeni znani jako Wikingowie dokonywali najazdów, kolonizacji, podbojów i handlu na dużą skalę w całej Europie i dotarli do Ameryki Północnej. Nastąpiło to po okresie wędrówek ludów i germańskiej epoce żelaza. Epoka Wikingów dotyczy nie tylko ich ojczyzny Skandynawii, ale także każdego miejsca znacząco zasiedlonego przez Skandynawów w tym okresie. Skandynawowie epoki Wikingów są często określani jako Wikingowie oraz Norsemen, chociaż niewielu z nich było Wikingami w sensie technicznym.

Podróżowanie drogą morską ze swoich ojczyzn w Danii, Norwegii i Szwecji, Norsowie osiedlili się na Wyspach Brytyjskich, w Irlandii, na Wyspach Owczych, Islandii, Grenlandii, Normandii i na wybrzeżu Bałtyku oraz wzdłuż szlaków handlowych Dniepru i Wołgi we wschodniej Europie, gdzie byli również znani jako Varangians. Na krótko osiedlili się również w Nowej Fundlandii, stając się pierwszymi Europejczykami, którzy dotarli do Ameryki Północnej. Z tych nordyckich kolonii wyszli Norse-Gaels, Normanowie, Rusi, Farerczycy i Islandczycy. Wikingowie założyli kilka królestw i hrabiów w Europie: królestwo Wysp (Suðreyjar), Orkady (Norðreyjar), York (Jórvík) i Danelaw (Danalǫg), Dublin (Dyflin), Normandia i Ruś Kijowska (Garðaríki). Ojczyzny nordyckie zostały również zjednoczone w większe królestwa w epoce Wikingów, a krótkotrwałe Imperium Morza Północnego obejmowało duże połacie Skandynawii i Wielkiej Brytanii. W 1021 r. Wikingowie dokonali wyczynu dotarcia do Ameryki Północnej – data ta została określona dopiero tysiąc lat później.

Kilka rzeczy napędzało tę ekspansję. Wikingów przyciągnął rozwój bogatych miast i klasztorów zamorskich oraz słabych królestw. Do opuszczenia swojej ojczyzny mogły również skłonić ich przeludnienie, brak dobrych ziem uprawnych i konflikty polityczne wynikające ze zjednoczenia Norwegii. Czynnikiem mogła być również agresywna ekspansja imperium karolińskiego i przymusowe nawracanie sąsiednich Sasów na chrześcijaństwo. Żeglarskie innowacje pozwoliły Wikingom żeglować dalej i dłużej.

Informacje o epoce Wikingów pochodzą głównie z pierwotnych źródeł pisanych przez napotkanych Wikingów, a także z archeologii, uzupełnionej o źródła wtórne, takie jak islandzkie sagi.