Plac Czerwony (ros. Красная площадь) – plac w Moskwie, położony w centrum miasta opodal Kremla (oficjalnej siedziby prezydenta Rosji). Ma 330 m długości i 70 m szerokości.
Pierwotnie plac Czerwony otaczała drewniana zabudowa, lecz z powodu niebezpieczeństwa pożaru usunięto ją na mocy edyktu Iwana III z 1493. Nowo otwarte miejsce było nazywane „Pożar” lub „Wypalone” i służyło za największe z moskiewskich targowisk. Następnie było wykorzystywane do uroczystości publicznych; czasem miały na nim miejsce koronacje rosyjskich carów.
W czasach ZSRR plac Czerwony był najważniejszym reprezentacyjnym ośrodkiem życia publicznego tego państwa. Wybudowano tam mauzoleum Lenina, gdzie spoczywa zabalsamowane ciało wodza rewolucji październikowej. Odbywały się tu manifestacje pierwszomajowe i świąteczne parady wojskowe, co było powodem przebudowy placu i rozebrania soboru Kazańskiej Ikony Matki Bożej oraz Kaplicy Iwerskiej z Bramą Zmartwychwstania. Istnieje też wersja, uznawana za legendę miejską, o planie rozebrania charakterystycznego soboru Wasyla Błogosławionego, demonstrowanym Stalinowi przez Łazara Kaganowicza, który na makiecie nowego placu usuwał miniaturę tej budowli. Stalin miał wtedy polecić: Zostaw ją na [swoim] miejscu.
Dwie najbardziej znane parady wojskowe na placu Czerwonym odbyły się – pierwsza w 1941, kiedy prosto z defilady żołnierze Armii Czerwonej maszerowali na front znajdujący się tuż pod Moskwą, oraz druga w 1945 jako Defilada Zwycięstwa przypieczętowująca tryumf nad niemiecką III Rzeszą i jej sojusznikami – w jej trakcie rzucano zdobyczne hitlerowskie sztandary na bruk przed mauzoleum Lenina.
28 maja 1987, w dniu święta rosyjskich sił obrony powietrznej, nieopodal placu Czerwonego wylądował niemiecki pilot Mathias Rust.
W 1990, jako pierwszy obiekt w Rosji, plac Czerwony został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO.
Dodaj komentarz