Euskara ( Język baskijski )

Język baskijski (nazwy własne, zależnie od dialektu: euskara, euskera, eskuara, üskara) – język Basków, zamieszkujących kilka prowincji i departamentów na pograniczu Hiszpanii i Francji. Posługuje się nim dzisiaj ponad milion osób, z których ok. 90% mieszka w Hiszpanii.

Wyróżnia się dziesięć dialektów języka baskijskiego. Ze względu na duże różnice pomiędzy nimi powstała ustandaryzowana odmiana języka baskijskiego (euskara batua), kumulująca cechy największych dialektów języka baskijskiego, oparta zwłaszcza na dialekcie gipuzkoańskim. Norma ta nauczana jest w szkołach. Literatura w tym języku powstaje od XVI wieku. Pierwszą drukowaną książkę w języku baskijskim wydano w 1545 roku.

Jego przynależność genetyczna nie została do tej pory ustalona, ale z pewnością nie jest to język indoeuropejski. Zwykle uważany jest za język izolowany, lecz istnieją przypuszczenia, że jest on spokrewniony z językami kartwelskimi czy chamickimi, bywa też zaliczany do hipotetycznych rodzin językowych – waskońskiej czy dene-kaukaskiej(czasem łączy się obie wersje, uznając baskijski za język waskoński, przy czym rodzinę waskońską zalicza się do dene-kaukaskiej). Na pewno był spokrewniony z językiem akwitańskim. W języku baskijskim występują liczne zapożyczenia z łaciny, hiszpańskiego i francuskiego.