Etnolekt śląski

Etnolekt śląski (śl. ślōnskŏ gŏdka, ślōnsko godka, ślůnsko godka), także jako język śląski, w dialektologii polskiej dialekt śląski – zespół gwar śląskich, być może łączących się w kilka dialektów, którym posługuje się rdzenna ludność Górnego Śląska. Na kształtowanie się słownictwa etnolektu miały wpływ zapożyczenia z języków: literackiego polskiego, czeskiego (szczególnie z narzecza morawskiego, traktowanego niekiedy jako odrębny język), niemieckiego (najczęściej z germańskiego dialektu śląskiego) oraz częściowo słowackiego. W mowie tej konsekwentnie dominuje dzisiaj fonologia i morfologia słowiańska i przeważa takiż źródłosłów. Dyskusyjna jest kwestia statusu mowy śląskiej. W publikacjach językoznawczych śląszczyzna uznawana jest za dialekt języka polskiego. Jednakże znaczna część wyrażeń bliższa jest językowi staropolskiemu niż współczesnej polszczyźnie standardowej. Zdarzają się źródła mówiące, że śląski wywodzi się z języka czeskiego. W Narodowym Spisie Powszechnym w 2002 r. używanie śląskiego w kontaktach domowych zadeklarowało 56,6 tys. osób. W spisie z 2011 było już 529 tys. takich deklaracji, a w spisie z 2021 – 458 tys. Język śląski został uwzględniony w normie ISO 639-3, gdzie Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna – ISO przydzieliła mu kod: „SZL”.

W obrębie dialektu śląskiego można wyróżnić zarówno gwary oddalone od polszczyzny standardowej, jak i formy bliskie językowi ogólnemu, odróżniające się cechami akcentu. Współcześnie istnieje ruch promujący ustanowienie śląskiego standardu językowego, zwiększenie prestiżu gwar śląskich i wyodrębnienie ich jako odrębnego języka. Trwają także prace kodyfikacyjne, mające na celu ustanowienie śląskiej ortografii.