Matera is een stad in de Zuid-Italiaanse regio Basilicata en tevens hoofdstad van de gelijknamige provincie.

Matera ligt in het dal van de rivier Gravina di Matera, op 46 kilometer afstand van de Ionische Zee. De stad is vooral bekend vanwege de Sassi, een wijk die bestaat uit huizen die deels uit de bergen uitgehouwen zijn. De oorsprong van Matera ligt in de prehistorie toen men begonnen is met het uithakken van woningen in de kloven in de streek.

De stad bestaat uit twee delen; de Sassi nabij de kloof en de moderne stad op de vlakte. De Sassi werden tot 1952 nog door 15.000 mensen bewoond toen de Italiaanse regering dit verbood in verband met de slechte hygiënische en sanitaire omstandigheden. In het centrum van de Sassi staat op het hoogste punt de kathedraal uit 1230. Naast deze kerk tellen de Sassi 155 grotkerken, vanaf enkele vierkante meters groot.