芸妓 ( Geisha )

Een geisha (Japans: 芸者; /ˈgeːʃa/), geiko (芸子) of geigi (芸妓) is traditioneel een Japanse muze voor artiesten. De term geisha wordt over het algemeen gebruikt om een gezelschapsdame aan te duiden die gekleed is in de typische, streng gestileerde kledij en die met klassieke Japanse muziek, zang en dans de avond van een gezelschap aangenaam opluistert. Letterlijk betekent geisha "kunstpersoon".

In de 18e en 19e eeuw waren geisha's heel gebruikelijke entourage bij zulke gelegenheden. Kenmerkend voor de geisha zijn de kunstige pruik van zwart haar, het witgemaakte gezicht met de rode lippen en een opvallend versierde kimono of zijden kleed dat op een bepaalde manier om het lichaam geknoopt is. Geisha's werden beschouwd als toonbeelden van schoonheid en verfijnde cultuur.

In het verleden werden geisha's vaak (en in de regel ten onrechte) geassocieerd met prostitutie. Er bestond naast de wereld van de geisha's een wereld van courtisanes (Tayuu/Oiran) waar prostitutie voorkwam. Hoewel toen het recht om de maagdelijkheid van een geisha te ontnemen kon worden gekocht, waren ze niet verplicht om seks te hebben met klanten, ook niet met degene die betaalde voor een maagdelijke geisha.

Een meisje kwam op vroege leeftijd als maiko in dienst, en volgde dan enkele jaren een opleiding van een ervaren geisha, die zich bekwaamde in de klassieke Japanse muziek, zang en dans. Geisha's waren actief in bepaalde uitgaanswijken van grote steden, zoals Yoshiwara in Edo (Tokio) en Gion in Kioto, en waren vaak verbonden aan een bepaald huis waardoor hun standing in de hiërarchie werd bepaald. Ook vandaag zijn er in Japan nog enkele tientallen geisha's actief, zij het uitsluitend als in de klassieke Japanse kunsten gevormde gezelschapsdames. Hun vroegere plaats in de Japanse maatschappij is met de westerse naoorlogse invloed geleidelijk aan ingenomen door escortbureaus.