British Isles
Context of British Isles
ဗြိတိသျှကျွန်းများ သည် ဥရောပတိုက်၏ အနောက်မြောက်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းရှိ မြောက်အတ္တလန္တိတ်သမုဒ္ဒရာအတွင်းရှိ ကျွန်းစုများဖြစ်ပြီး ဗြိတိန်၊ အိုင်ယာလန်၊ လူကျွန်း၊ အတွင်းပိုင်းကျွန်းများ ပါဝင်သည်။ နှင့် Outer Hebrides၊ မြောက်ပိုင်းကျွန်းများနှင့် ကျွန်းငယ်ပေါင်း ခြောက်ထောင်ကျော်။ ၎င်းတို့တွင် စုစုပေါင်းဧရိယာ 315,159 ကီလိုမီတာ2 (121,684 စတုရန်းမိုင်) နှင့် ပေါင်းစပ်လူဦးရေ 72 သန်းနီးပါးရှိပြီး အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်နိုင်ငံနှစ်ခုဖြစ်သည့် အိုင်ယာလန်သမ္မတနိုင်ငံ (အကြမ်းဖျင်းအားဖြင့် အိုင်ယာလန်၏ ခြောက်ပုံတစ်ပုံခန့်ကို လွှမ်းခြုံထားသည့်)၊ နှင့် ဗြိတိန် နှင့် မြောက်အိုင်ယာလန် တို့ ၊ ပြင်သစ်နိုင်ငံ၏ မြောက်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းရှိ Channel Islands များသည် ကျွန်းစု၏အစိတ်အပိုင်းမဟုတ်သော်လည်း တစ်ခါတစ်ရံတွင် ဗြိတိသျှကျွန်းစု၏ အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် ခေါ်ဆောင်သွားကြသည်။
ရှေးအကျဆုံးကျောက်များသည် သက်တမ်း 2.7 ဘီလီယံရှိပြီး၊ အိုင်ယာလန်၊ ဝေလနယ်နှင့် စကော့တလန် အနောက်မြောက်ပိုင်းတို့တွင် တွေ့ရှိရသည်။ Silurian ခေတ်အတွင်း၊ အနောက်မြောက်ဒေသများသည် သီးခြားတိုက်ကြီးမြေထု၏ အစိတ်အပိုင...ဆက်လက်ဖတ်ရှုပါ
ဗြိတိသျှကျွန်းများ သည် ဥရောပတိုက်၏ အနောက်မြောက်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းရှိ မြောက်အတ္တလန္တိတ်သမုဒ္ဒရာအတွင်းရှိ ကျွန်းစုများဖြစ်ပြီး ဗြိတိန်၊ အိုင်ယာလန်၊ လူကျွန်း၊ အတွင်းပိုင်းကျွန်းများ ပါဝင်သည်။ နှင့် Outer Hebrides၊ မြောက်ပိုင်းကျွန်းများနှင့် ကျွန်းငယ်ပေါင်း ခြောက်ထောင်ကျော်။ ၎င်းတို့တွင် စုစုပေါင်းဧရိယာ 315,159 ကီလိုမီတာ2 (121,684 စတုရန်းမိုင်) နှင့် ပေါင်းစပ်လူဦးရေ 72 သန်းနီးပါးရှိပြီး အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်နိုင်ငံနှစ်ခုဖြစ်သည့် အိုင်ယာလန်သမ္မတနိုင်ငံ (အကြမ်းဖျင်းအားဖြင့် အိုင်ယာလန်၏ ခြောက်ပုံတစ်ပုံခန့်ကို လွှမ်းခြုံထားသည့်)၊ နှင့် ဗြိတိန် နှင့် မြောက်အိုင်ယာလန် တို့ ၊ ပြင်သစ်နိုင်ငံ၏ မြောက်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းရှိ Channel Islands များသည် ကျွန်းစု၏အစိတ်အပိုင်းမဟုတ်သော်လည်း တစ်ခါတစ်ရံတွင် ဗြိတိသျှကျွန်းစု၏ အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် ခေါ်ဆောင်သွားကြသည်။
ရှေးအကျဆုံးကျောက်များသည် သက်တမ်း 2.7 ဘီလီယံရှိပြီး၊ အိုင်ယာလန်၊ ဝေလနယ်နှင့် စကော့တလန် အနောက်မြောက်ပိုင်းတို့တွင် တွေ့ရှိရသည်။ Silurian ခေတ်အတွင်း၊ အနောက်မြောက်ဒေသများသည် သီးခြားတိုက်ကြီးမြေထု၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည့် အရှေ့တောင်-အရှေ့နှင့် တိုက်မိခဲ့သည်။ ကျွန်းများ၏ မြေမျက်နှာသွင်ပြင်သည် ကမ္ဘာ့စံချိန်စံညွှန်းအရ အတိုင်းအတာအားဖြင့် အနည်းငယ်မျှသာဖြစ်သည်။ အမြင့်ဆုံးတောင်ဖြစ်သည့် Ben Nevis သည် 1,345 မီတာ (4,413 ပေ) သာမြင့်ပြီး ကျွန်းအုပ်စုရှိ အခြားရေကန်များထက် သိသိသာသာကြီးသော Lough Neagh သည် 390 စတုရန်းကီလိုမီတာ (151 စတုရန်းမိုင်) ရှိသည်။ ရာသီဥတုသည် သမရိုးကျပင်လယ်ဖြစ်ပြီး အေးမြသောဆောင်းရာသီနှင့် ပူနွေးသောနွေရာသီဖြစ်သည်။ မြောက်အတ္တလန္တိတ်မှ ပျံ့လွင့်မှုသည် သိသာထင်ရှားသော အစိုဓာတ်ကို ယူဆောင်လာပြီး လတ္တီတွဒ်အတွက် ကမ္ဘာ့ပျမ်းမျှအပူချိန်ထက် 11 °C (20 °F) မြင့်တက်စေသည်။ ယင်းကြောင့် လူသားများ၏ လုပ်ဆောင်ချက်သည် သစ်တောဖုံးလွှမ်းမှု အများစုကို ရှင်းလင်းခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် သမမျှတသော မိုးသစ်တောများက ကြာရှည်စွာ လွှမ်းမိုးထားသည့် ရှုခင်းကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ ဂရိတ်ဗြိတိန်သည် ဥရောပတိုက်၏ ကျွန်းဆွယ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် ကျန်ရှိနေသော ဘီစီ ၁၂,၀၀၀ တွင် လေးပုံတစ်ပုံရေခဲပြင်၏ နောက်ဆုံးရေခဲချိန်ကာလပြီးနောက် ပြန်လည်နေထိုင်လာခဲ့သည်။ အိုင်ယာလန်သည် ဘီစီ 14,000 တွင်အဆုံးသတ်သော ရေခဲတံတားဖြင့် ဂရိတ်ဗြိတိန်နှင့်သာ ဆက်သွယ်ထားသော်လည်း BC 8000 နောက်ပိုင်းအထိ လူနေထိုင်ခြင်းမရှိပေ။ ဂရိတ်ဗြိတိန်သည် ဘီစီ 7000 တွင် Doggerland ရေလွှမ်းမိုးမှုနှင့်အတူ ကျွန်းတစ်ကျွန်းဖြစ်လာခဲ့သည်။
ဟိဘာနီ (အိုင်ယာလန်)၊ Picts (ဗြိတိန်မြောက်ပိုင်း) နှင့် ဗြိတိန်သားများ (ဂရိတ်ဗြိတိန်တောင်ပိုင်း) တို့သည် Insular Celtic ဘာသာစကားများကို ပြောဆိုကြပြီး ကျွန်းများတွင် နေထိုင်ကြသည် ဘီစီ ၁ ထောင်စုနှစ်အစတွင်။ Brittonic သိမ်းပိုက်ထားသောဗြိတိန်အများစုသည် အေဒီ ၄၃ မှ ရောမအင်ပါယာမှ သိမ်းပိုက်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ပထမအင်္ဂလိပ်-ဆက်ဆွန်များသည် ၅ ရာစုတွင် ရောမအာဏာဆုတ်ယုတ်လာသည်နှင့်အမျှ နောက်ဆုံးတွင် ၎င်းတို့သည် အင်္ဂလန်နိုင်ငံအများစုကို လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ဗိုက်ကင်းကျူးကျော်ဝင်ရောက်မှုများသည် 9 ရာစုတွင်စတင်ခဲ့ပြီးနောက်တွင်အမြဲတမ်းအခြေချနေထိုင်မှုများနှင့်နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲများ၊ အထူးသဖြင့် အင်္ဂလန်တွင်ဖြစ်သည်။ 1066 ခုနှစ်တွင် အင်္ဂလန်၏ Norman အောင်ပွဲနှင့် 1169 နောက်ပိုင်း Angevin တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အိုင်ယာလန်ကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် ဗြိတိန်နှင့် အိုင်ယာလန်၏ အစိတ်အပိုင်းအများအပြားတွင် Norman အုပ်ချုပ်သူ အထက်တန်းစားအသစ်တစ်ဦးကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။ အလယ်ခေတ်နှောင်းပိုင်းတွင် ဗြိတိန်သည် အင်္ဂလန်နိုင်ငံနှင့် စကော့တလန်နိုင်ငံအဖြစ် ခွဲထွက်ခဲ့ပြီး အိုင်ယာလန်တွင် ဂေလစ်နိုင်ငံများ၊ Hiberno-Norman သခင်များနှင့် အင်္ဂလိပ်တို့ကြီးစိုးသော အိုင်ယာလန်၏ Lordship ကို မကြာမီတွင် The Pale တွင်သာ ကန့်သတ်ထားသည်။ The 1603 Union of the Crowns၊ Acts of Union 1707 နှင့် Acts of Union 1800 တို့သည် ဗြိတိန်နှင့် အိုင်ယာလန်ကို နိုင်ငံရေးယူနစ်တစ်ခုဖြစ်သည့် United Kingdom of Great Britain နှင့် Ireland၊ Isle of Man နှင့် Channel Islands များအဖြစ် ပေါင်းစည်းရန် ရည်မှန်းထားသည်။ မှီခိုမှု။ ဗြိတိသျှအင်ပါယာ ချဲ့ထွင်မှုနှင့် အိုင်ယာလန် ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုနှင့် ကုန်းမြင့်ရှင်းလင်းမှုများပြီးနောက် ရွှေ့ပြောင်းအခြေချမှုများကြောင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ ကျွန်းများ၏ လူဦးရေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအချို့ ပြန့်ကျဲလာပြီး ၁၉ ရာစု၏ ဒုတိယနှစ်ဝက်တွင် အိုင်ယာလန်၏ လူဦးရေ လျင်မြန်စွာ ကုန်ဆုံးသွားခဲ့သည်။ အိုင်ယာလန်နိုင်ငံအများစုသည် အိုင်ယာလန်လွတ်လပ်ရေးစစ်ပွဲအပြီးတွင် ဗြိတိန်မှခွဲထွက်ပြီး နောက်ဆက်တွဲ အင်္ဂလိပ်-အိုင်ယာလန်စာချုပ် (1919-1922) တွင် မြောက်အိုင်ယာလန်အဖြစ် ယူကေတွင် ခရိုင်ခြောက်ခု ကျန်ရှိနေပါသည်။
အိုင်ယာလန်တွင် "ဗြိတိသျှကျွန်းများ" ဟူသော အသုံးအနှုန်းသည် အငြင်းပွားဖွယ်ဖြစ်ပြီး ၎င်း၏အသုံးပြုမှုကို ကန့်ကွက်မှုများလည်း ရှိပါသည်။ အိုင်ယာလန်အစိုးရသည် အဆိုပါအသုံးအနှုန်းကို တရားဝင်အသိအမှတ်မပြုဘဲ လန်ဒန်ရှိ ၎င်း၏သံရုံးက ၎င်း၏အသုံးပြုမှုကို တားမြစ်ထားသည်။ ဗြိတိန်နှင့် အိုင်ယာလန် ကို အစားထိုးဖော်ပြချက်အဖြစ် အသုံးပြုထားပြီး အတ္တလန်တိတ် ကျွန်းစု ကိုလည်း ပညာရပ်ဆိုင်ရာများတွင် အကန့်အသတ်ဖြင့် အသုံးပြုထားသည်ကို တွေ့ရသည်။
More about British Isles
- Population 71891524
- Area 121684