Context of Malta

Malta, bi fermî Komara Maltayê (bi maltayî: Repubblika ta' Malta, bi înglîzî: Republic of Malta), dewlet giravekî li başûrê Ewropayê di deryaya navînê de ye. Welat ji komgiraveke di navbera Îtalya û Lîbyayê de pêk tê. Girava Maltayê 80 kîlometre ji başûrê Sîsîlya (Îtalya), 284 kîlometre rojhilatê Tûnis, û 333 kîlometre bakurê Lîbyayê e. Zimanên fermî maltayî û inglîzî ne, û 66% ji nifûsê herî kêm bi îtalî dizanin.

Bi nifûsa xwe bi qasî 516,000 (2023) li ser rûberek 316 kîlometre çargoşe, Malta ji hêla rûberê ve dehemîn welatê herî piçûk ê cîhanê ye û çaremîn welatê serwerî yê herî qelebalix e. Paytexta welêt Valleta ye, ku ji hêla rûber û nifûsê ve li yekîtiya Ewropayê paytexta herî piçûk a neteweyî ye. Li gorî daneyên sala 2020an ji hêla Eurostat ve, qada bajarvanî ya fonksîyonel û herêma metropolê tevahiya giravê girtiye û nifûsa wê 480,134 e, û li gorî Neteweyên Yekbûyî, ESPON û konsera Ewropayê, "tevahiya axa Malta herêmek bajarî ya yekane pêk ...زیاتر بخوێنه‌وه‌

Malta, bi fermî Komara Maltayê (bi maltayî: Repubblika ta' Malta, bi înglîzî: Republic of Malta), dewlet giravekî li başûrê Ewropayê di deryaya navînê de ye. Welat ji komgiraveke di navbera Îtalya û Lîbyayê de pêk tê. Girava Maltayê 80 kîlometre ji başûrê Sîsîlya (Îtalya), 284 kîlometre rojhilatê Tûnis, û 333 kîlometre bakurê Lîbyayê e. Zimanên fermî maltayî û inglîzî ne, û 66% ji nifûsê herî kêm bi îtalî dizanin.

Bi nifûsa xwe bi qasî 516,000 (2023) li ser rûberek 316 kîlometre çargoşe, Malta ji hêla rûberê ve dehemîn welatê herî piçûk ê cîhanê ye û çaremîn welatê serwerî yê herî qelebalix e. Paytexta welêt Valleta ye, ku ji hêla rûber û nifûsê ve li yekîtiya Ewropayê paytexta herî piçûk a neteweyî ye. Li gorî daneyên sala 2020an ji hêla Eurostat ve, qada bajarvanî ya fonksîyonel û herêma metropolê tevahiya giravê girtiye û nifûsa wê 480,134 e, û li gorî Neteweyên Yekbûyî, ESPON û konsera Ewropayê, "tevahiya axa Malta herêmek bajarî ya yekane pêk tîne". Malta her ku diçe wekî dewlet-bajar tê binav kirin, û di nav rêzên li ser bajaran an deverên metropolan de jî teyê navnîş kirin.

Malta ji sala 5900 berî zayînê vir ve tê niştecîhkirin. Cihê wê li navenda Deryaya Navîn di dîrokê de girîngiyek stratejîk a mezin daye wê wekî bingehek deryayî, digel rêzek hêzên ku li giravan hevrikî kirine û hikûm kirine, di nav wan de wek gelên fînîk, Kartacayî, yewnan, roma, ereb, norman, aragon, frans, brîtan û hinek din. Dema ku Xiristiyanî ji dema Xiristiyanên destpêkê ve heye, Malta di serdema navîn de bi giranî welatek misilman di bin serweriya Ereban de bû. Desthilatdariya misilmanan bi îşgala Normanan li ser Maltayê ji hêla Roger I ve di sala 1091an de bi dawî bû. Malta di sala 1813an de bû koloniyekî brîtanî, wekî navenda fîloya Deryaya navîn a Brîtanî bû. Ev di dema şerê cîhanî yê yekem de ji hêla hêzên Eksê ve hate dorpêç kirin û bingehek girîng a Hevalbendan ji bo operasyonên li bakurê Afrîkayê û Deryaya navîn bû. Parlemenê Brîtanyayê di sala 1964an de qanûna serxwebûna Maltayê pejirand û serxwebûna Maltayê da û Elizabeth II wekî keyîtîyê wê bû. Welat di sala 1974an de bû sîstemekî komarî. Ji dema serxwebûnê û vir ve welat endamê rêxistinên Neteweyên Yekbûyî û Hevkariya Gelan ye û di sala 2004an de tevlî yekîtiya Ewropayê bû; di sala 2008 de diravê welêt bi Ewro bû.

Katolîkî ola dewletê ye, lê destûra bingehîn a Maltayê bi azadiya wijdan û îbadeta olî garantî dike. Aboriya Malta bi giranî bi geştyariyan ve girêdayî ye, ku bi avhewaya xwe ya germtir li gorî welatên din yên Ewropayê, gelek deverên werzîşê, û abîdeyên avahîsazî û dîrokî, di nav de sê cihên mîrateya cîhanê ya UNESCOyê: Ħal Saflieni, Valletta, û heft perestgehên megalîtîk ku yek ji kevintirîn avahiyên serbixwe yên cîhanê ne.

More about Malta

Basic information
  • Calling code +356
  • Internet domain .mt
  • Mains voltage 230V/50Hz
  • Democracy index 7.68
Population, Area & Driving side
  • Population 465292
  • Area 316
  • Driving side left
مێژوو
  • Li girava Malta ji nêzî 5900 salî jîyan berdewam dike. Malta rojê 21'ê îlonê 1964 serbixwe bû. Roja 1'ê gulanê 2004 Malta ket nav Yekîtiya Ewropayê.

Where can you sleep near Malta ?

Booking.com
489.311 visits in total, 9.196 Points of interest, 404 Destinations, 138 visits today.