Zimanên sámî

Sámî (bi zimanê samî: sámegielat), hin zimanên ji malbata zimanên ûralî û yukaxîrî ne û nêzî hev in. Îro ji hêla derdora 24 000 axiveran ve, bi piranî li Sápmi, tê axaftin. Qada ziman ji navenda Norwêc û Swêdê li seranserê bakurê Fînlendayê heya nîvgirava Kolayê li bakurê rojavayê Rûsyayê dirêj dibe. Li bajarên mezin ên Skandînavya û Rûsyayê jî hejmareke zêde ya axaftvanan dijîn. Ji ber ku sámî xwe di çar welatan de wekî yek gel dibînin, ew bi xwe pir caran "zimanê samî" diaxivin, tewra gava ku ew behsa tevahiya komê dikin û têgihîştina hevdu di navbera axiverên zimanên sámî yên cihêreng de di pir rewşan de ne gengaz e.

Di lêkolînên herî kevin de jî, zimanên cihê bi gelemperî wekî "zarava" dihatin binavkirin. Kevintirîn belgeya zimanî ya naskirî ya zimanê samî lîsteyek ji 95 peyv û hevokên samiya Kildin û wergerên wan ên îngilîzî ye, ku deryavan Stephen Borough di sala 1557an de di dema mayîna xwe de li xelîca Iokanga bi alîkariya agahîderên Samî nivîsî.