Context of ហ្វីលីពីន

ប្រទេសហ្វីលីពីន (ភាសាហ្វីលីពីន៖ Pilipinas) ដោយមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា សាធារណរដ្ឋហ្វីលីពីន (ភាសាហ្វីលីពីន៖ Republika ng Pilipinas) គឺជាប្រទេសប្រជុំកោះមួយស្ថិតនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ប្រទេសនេះមានទីតាំងនៅក្នុងតំបន់ភាគខាងលិចនៃមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក និងមានកោះប្រហែល ៧,៦៤០ កោះដែលត្រូវបានចាត់ថ្នាក់តាមបំណែងចែកភូមិសាស្ត្រសំខាន់ៗចំនួនបីពីខាងជើងទៅត្បូងរួមមាន៖ លូហ្ស៊ុន ប៊ីសាយ៉ា និងមីនដាណាវ។ ប្រទេសហ្វីលីពីនត្រូវបានហុំព័ទ្ធជុំវិញដោយសមុទ្រហ្វីលីពីនខាងលិចនៅភាគខាងលិច សមុទ្រហ្វីលីពីននៅខាងកើតនិងសមុទ្រសេឡេបេសនៅភាគនិរតី និងមានព្រំដែនសមុទ្រជាមួយតៃវ៉ាន់នៅភាគខាងជើង ជប៉ុននៅភាគឦសាន ប៉ាឡូនៅភាគខាងកើតនិងអាគ្នេយ៍ ឥណ្ឌូណេស៊ីនៅភាគខាងត្បូង ម៉ាឡេស៊ីនៅភាគនិរតី វៀតណាមនៅភាគខាងលិច និងចិននៅភាគពាយព្យ។ ប្រទេសហ្វីលីពីនបានគ្របដណ្តប់លើផ្ទៃក្រឡាសរុប ៣០០,០០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ហើយគិតត្រឹមឆ្នាំ២០២០ ប្រទេសមួយនេះមានប្រជាជនប្រហែល ១០៩ លាននាក់ ដែលធ្វើឱ្យវាក្លាយជាប្រទេសដែលមានចំនួនប្រជាជនច្រើនជាងគេលំដាប់ទីដប់បីនៅលើពិភពលោក។ ហ្វីលីពីន​ជា​រដ្ឋ​ចម្រុះ​ជាតិសាសន៍ ដែល​មាន​ជនជាតិ និង​វប្បធម៌​ចម្រុះ​នៅ​គ្រប់ជ្រុងជ្រោយនៃ​កោះ​របស...អាន​បន្ថែម

ប្រទេសហ្វីលីពីន (ភាសាហ្វីលីពីន៖ Pilipinas) ដោយមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា សាធារណរដ្ឋហ្វីលីពីន (ភាសាហ្វីលីពីន៖ Republika ng Pilipinas) គឺជាប្រទេសប្រជុំកោះមួយស្ថិតនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ប្រទេសនេះមានទីតាំងនៅក្នុងតំបន់ភាគខាងលិចនៃមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក និងមានកោះប្រហែល ៧,៦៤០ កោះដែលត្រូវបានចាត់ថ្នាក់តាមបំណែងចែកភូមិសាស្ត្រសំខាន់ៗចំនួនបីពីខាងជើងទៅត្បូងរួមមាន៖ លូហ្ស៊ុន ប៊ីសាយ៉ា និងមីនដាណាវ។ ប្រទេសហ្វីលីពីនត្រូវបានហុំព័ទ្ធជុំវិញដោយសមុទ្រហ្វីលីពីនខាងលិចនៅភាគខាងលិច សមុទ្រហ្វីលីពីននៅខាងកើតនិងសមុទ្រសេឡេបេសនៅភាគនិរតី និងមានព្រំដែនសមុទ្រជាមួយតៃវ៉ាន់នៅភាគខាងជើង ជប៉ុននៅភាគឦសាន ប៉ាឡូនៅភាគខាងកើតនិងអាគ្នេយ៍ ឥណ្ឌូណេស៊ីនៅភាគខាងត្បូង ម៉ាឡេស៊ីនៅភាគនិរតី វៀតណាមនៅភាគខាងលិច និងចិននៅភាគពាយព្យ។ ប្រទេសហ្វីលីពីនបានគ្របដណ្តប់លើផ្ទៃក្រឡាសរុប ៣០០,០០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ហើយគិតត្រឹមឆ្នាំ២០២០ ប្រទេសមួយនេះមានប្រជាជនប្រហែល ១០៩ លាននាក់ ដែលធ្វើឱ្យវាក្លាយជាប្រទេសដែលមានចំនួនប្រជាជនច្រើនជាងគេលំដាប់ទីដប់បីនៅលើពិភពលោក។ ហ្វីលីពីន​ជា​រដ្ឋ​ចម្រុះ​ជាតិសាសន៍ ដែល​មាន​ជនជាតិ និង​វប្បធម៌​ចម្រុះ​នៅ​គ្រប់ជ្រុងជ្រោយនៃ​កោះ​របស់​ខ្លួន។ ម៉ានីលគឺជារដ្ឋធានី ខណៈដែលទីក្រុងធំបំផុតមានឈ្មោះថាទីក្រុងកេហ្ស៊ុន។

ហ្វីលីពីនធ្លាប់ស្ថិតនៅក្រោមអាណានិគមអេស្ប៉ាញ និង ក្រោយមកអាមេរិក។ ហ្វីលីពីនបានទទួលឯករាជ្យពេញលេញពីអាមេរិក​នៅថ្ងៃទី៤ មិថុនា ១៩៤៦ បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមប៉ាស៊ីហ្វិកបញ្ចប់ តាមរយៈសន្ឋិសញ្ញាម៉ានីល។ ក្រោយមកហ្វីលីពីនក្លាយជាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ​យ៉ាងសន្តិភាព រហូតដល់ការកាន់កាប់អំនាច​របស់លោក ហ្វឺឌីណាន់ ម៉ារកូស ដែលបាននាំទៅដល់ការទំលាក់តំនែងលោក​ដោយបដិវដ្ដន៍កំលាំងប្រជាជន។ បន្ទាប់ពីនោះមក​ស្ថានភាពនយោបាយមានភាពឡើងចុះ ប៉ុន្តែប្រកបដោយសន្ដិភាព។

បច្ចុប្បន្ន ហ្វីលីពីនមានលក្ខណៈស្រដៀងនឹងបស្ចិមប្រទេស ដែលភាគច្រើនក្លាយមកពីវប្បធម៌អេស្ប៉ាញ អាមេរិកឡាទីន និង សហរដ្ឋអាមេរិក។ សាសនារ៉ូម៉ាំងកាតូលិក បានក្លាយជាសាសនាធំជាងគេក្នុងប្រទេស និងក្រៅពីនេះគឺសាសនារបៀបអេស្ប៉ាញ និងឥស្លាម។ ភាសាផ្លូវការនៅហ្វីលីពីនគឺភាសាហ្វីលីពីន និងភាសាអង់គ្លេស។

More about ហ្វីលីពីន

Basic information
  • Calling code +63
  • Internet domain .ph
  • Mains voltage 220V/60Hz
  • Democracy index 6.56
Population, Area & Driving side
  • Population 109035343
  • Area 343448
  • Driving side right
ប្រវត្តិ
  • ជនជាតិដើមនៅហ្វីលីពីនជាជនជាតិនេហ្គ្រីតូសដែលជាជនជាតិនៅក្នុងអំបូរអូស្ត្រូឡូ-មេឡានេស៊ី បានមកដល់ហ្វីលីពីន​តាំងពី ៣០០០០ឆ្នាំមុនមកម៉្លេះ។ នៅស.វទី៩ដល់ទី១២ ហ្វីលីពីនធ្លាប់មានទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម​ជាមួយចិននិងជប៉ុន​ និងមានចំនងវប្បធម៌រឹងមាំជាមួយឥណ្ឌា តាមរយៈប្រទេសជិតខាងសព្វថ្ងៃ ម៉ាឡេស៊ី និង ឥណ្ឌូនេស៊ី។

    សាសនាឥស្លាម​ត្រូវបាននាំមកហ្វីលីពីនដោយពួកឈ្មួញ​និងពួកអ្នកនិយមប្ដូរសាសនា មកពីម៉ាឡេស៊ី និង ឥណ្ឌូនេស៊ី។ ឥស្លាមនីយកម្មរបស់ហ្វីលីពីនគឺបណ្ដាលមកពីឥទ្ឋិពលឥណ្ឌា ដែលពេលនោះជាប្រទេសមូស្លីម។ មកទល់ស.វទី១៣ សាសនាឥស្លាម​បានចាក់ឫសនៅកំរងកោះស៊ូលូ និងបានសាយភាយទៅកោះមិនដាណាវ និងទៅដល់ម៉ានីល​នៅឆ្នាំ១៥៦៥។ ទោះបីជាសាសនាឥស្លាមបានរីកសាយភាយរហូតទៅដល់កោះលូសុង ក៏ដោយ ក៏សាសនាព្រលឹង ព្រាហ្មណ៍ និងព្រះពុទ្ឋសាសនានិកាយវជ្ជរាយាន នៅតែជាសាសនាចំបងនៅហ្វលីពីន។ អ្នកចំនូលស្រុកមូស្លីម​បាននាំមកនូវគំនិតនយោបានក្នុងការរៀបចំប្រទេសអោយដឹកនាំដោយ រាជា ឬ ស៊ុលតង់។

    ពួកអេស្ប៉ាញបានមកដល់ហ្វីលីពីននៅស.វទី១៦។ អ្នករុករកសញ្ជាតិព័រទុយហ្គាល់ឈ្មោះ ហ្វឺឌីណាន់ ម៉ាហ្គែល្លាន់ (Ferdinand Magellan) និងកូនចៅរបស់គាត់ ដែលបំរើការអោយអេស្ប៉ាញ បានចេញដំនើរនៅថ្ងៃទី២០ កញ្ញា ១៥១៩ និងមកដល់កោះសាម៉ារនៅថ្ងៃទី១៧ មិនា ១៥១២។ នៅថ្ងៃបន្ទាប់ពួកគេបានមកដល់កោះហូម៉ុនហុន និងទៅដល់កោះលីម៉ាសាវ៉ានៅថ្ងៃទី២៨ មិនា ១៥១២។ នៅថ្ងៃទី៧ មេសា ១៥១២ ពួកគេបានទៅដល់កោះសេប៊ូ និងបានក្លាយជាមិត្តជាមួយរាជាហ៊ូម៉ាបុន(Rajah Humabon) ហើយបានធ្វើអោយក្រុមញាតិវង្សនិងជនជាតិសេប៊ូ៧០០នាក់ផ្សេងទៀត ក្លាយជាអ្នកកាន់សាសនាគ្រឹស្ត។ ប៉ុន្តែក្រោយមក ម៉ាហ្គែល្លាន់ ត្រូវបានសំលាប់ក្នុងសមរភូមិម៉ាកតាន់ ដោយអ្នកចំបាំងជនជាតិភាគតិចដែលដឹកនាំដោយឡាពូឡាពូ (Lapu-Lapu) (គូប្រជែងរបស់ហ៊ូម៉ាបុន)។

    ចំនាប់ផ្ដើមនៃរបបអាណានិគមធ្វើឡើងនៅពេលស្តេច ហ្វីលីពទី២ របស់អេស្ប៉ាញបញ្ជាអោយមានការរុករកបន្តទៀត និងបានអោយលោក មីហ្គែល ឡូប៉េ ឌឺ ឡេហ្គាស្ពី(Miguel López de Legazpi) មកបោះទីតាំងអេស្ប៉ាញនៅសេប៊ូ​ក្នុងឆ្នាំ១៥៦៥។ នៅឆ្នាំ១៥៧១ គាត់បានយកក្រុងម៉ានីលធ្វើជារដ្ឋធានីរបស់ដែនដីអាណានិគមថ្មីនេះ។

    ...អាន​បន្ថែម

    ជនជាតិដើមនៅហ្វីលីពីនជាជនជាតិនេហ្គ្រីតូសដែលជាជនជាតិនៅក្នុងអំបូរអូស្ត្រូឡូ-មេឡានេស៊ី បានមកដល់ហ្វីលីពីន​តាំងពី ៣០០០០ឆ្នាំមុនមកម៉្លេះ។ នៅស.វទី៩ដល់ទី១២ ហ្វីលីពីនធ្លាប់មានទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម​ជាមួយចិននិងជប៉ុន​ និងមានចំនងវប្បធម៌រឹងមាំជាមួយឥណ្ឌា តាមរយៈប្រទេសជិតខាងសព្វថ្ងៃ ម៉ាឡេស៊ី និង ឥណ្ឌូនេស៊ី។

    សាសនាឥស្លាម​ត្រូវបាននាំមកហ្វីលីពីនដោយពួកឈ្មួញ​និងពួកអ្នកនិយមប្ដូរសាសនា មកពីម៉ាឡេស៊ី និង ឥណ្ឌូនេស៊ី។ ឥស្លាមនីយកម្មរបស់ហ្វីលីពីនគឺបណ្ដាលមកពីឥទ្ឋិពលឥណ្ឌា ដែលពេលនោះជាប្រទេសមូស្លីម។ មកទល់ស.វទី១៣ សាសនាឥស្លាម​បានចាក់ឫសនៅកំរងកោះស៊ូលូ និងបានសាយភាយទៅកោះមិនដាណាវ និងទៅដល់ម៉ានីល​នៅឆ្នាំ១៥៦៥។ ទោះបីជាសាសនាឥស្លាមបានរីកសាយភាយរហូតទៅដល់កោះលូសុង ក៏ដោយ ក៏សាសនាព្រលឹង ព្រាហ្មណ៍ និងព្រះពុទ្ឋសាសនានិកាយវជ្ជរាយាន នៅតែជាសាសនាចំបងនៅហ្វលីពីន។ អ្នកចំនូលស្រុកមូស្លីម​បាននាំមកនូវគំនិតនយោបានក្នុងការរៀបចំប្រទេសអោយដឹកនាំដោយ រាជា ឬ ស៊ុលតង់។

    ពួកអេស្ប៉ាញបានមកដល់ហ្វីលីពីននៅស.វទី១៦។ អ្នករុករកសញ្ជាតិព័រទុយហ្គាល់ឈ្មោះ ហ្វឺឌីណាន់ ម៉ាហ្គែល្លាន់ (Ferdinand Magellan) និងកូនចៅរបស់គាត់ ដែលបំរើការអោយអេស្ប៉ាញ បានចេញដំនើរនៅថ្ងៃទី២០ កញ្ញា ១៥១៩ និងមកដល់កោះសាម៉ារនៅថ្ងៃទី១៧ មិនា ១៥១២។ នៅថ្ងៃបន្ទាប់ពួកគេបានមកដល់កោះហូម៉ុនហុន និងទៅដល់កោះលីម៉ាសាវ៉ានៅថ្ងៃទី២៨ មិនា ១៥១២។ នៅថ្ងៃទី៧ មេសា ១៥១២ ពួកគេបានទៅដល់កោះសេប៊ូ និងបានក្លាយជាមិត្តជាមួយរាជាហ៊ូម៉ាបុន(Rajah Humabon) ហើយបានធ្វើអោយក្រុមញាតិវង្សនិងជនជាតិសេប៊ូ៧០០នាក់ផ្សេងទៀត ក្លាយជាអ្នកកាន់សាសនាគ្រឹស្ត។ ប៉ុន្តែក្រោយមក ម៉ាហ្គែល្លាន់ ត្រូវបានសំលាប់ក្នុងសមរភូមិម៉ាកតាន់ ដោយអ្នកចំបាំងជនជាតិភាគតិចដែលដឹកនាំដោយឡាពូឡាពូ (Lapu-Lapu) (គូប្រជែងរបស់ហ៊ូម៉ាបុន)។

    ចំនាប់ផ្ដើមនៃរបបអាណានិគមធ្វើឡើងនៅពេលស្តេច ហ្វីលីពទី២ របស់អេស្ប៉ាញបញ្ជាអោយមានការរុករកបន្តទៀត និងបានអោយលោក មីហ្គែល ឡូប៉េ ឌឺ ឡេហ្គាស្ពី(Miguel López de Legazpi) មកបោះទីតាំងអេស្ប៉ាញនៅសេប៊ូ​ក្នុងឆ្នាំ១៥៦៥។ នៅឆ្នាំ១៥៧១ គាត់បានយកក្រុងម៉ានីលធ្វើជារដ្ឋធានីរបស់ដែនដីអាណានិគមថ្មីនេះ។

    ការគ្រប់គ្រប់របស់អេស្ប៉ាញបាននាំមកនូវការបង្រួបបង្រួមនយោបាយនៅលើកំរងកោះនេះ ដែលនៅមុននេះបន្តិចជាកោះនិងសហគមន៍ឯករាជ្យនិងដាច់ដោយឡែកពីគ្នា។ អេស្ប៉ាញបាននាំមកនូវអារ្យធម៌បស្ចិមប្រទេសដូចជា ក្រមច្បាប់ របៀបបោះពុម្ព និង ប្រក្រតិទិនជាដើម។ ហ្វីលីពីនត្រូវបានគ្រប់គ្រងក្នុងឋានៈជាដែនដី អេស្ប៉ាញថ្មី ពីឆ្នាំ១៥៦៥ដល់ឆ្នាំ១៨២១ និងស្ថិតនៅក្រោមរដ្ឋបាលផ្ទាល់ពីក្រុងម៉ាឌ្រីដ បន្ទាប់ពីឯករាជ្យម៉ិកស៊ិក។ ក្នុងកំឡុងពេលនោះ ក្រុងជាច្រើនត្រូវបានបង្កើត ហេដ្ឋារចនាសំព័ន្ឋត្រូវបានស្ថាបនា ប្រភេទដំនាំដាំដុះនិងសត្វពាហនៈថ្មីៗត្រូវបាននាំចូលមក ហើយជំនួញក៏មានភាពសកម្មឡើង។ នៅស.វទី១៦ នាវា ម៉ានីឡា ហ្គាល្លេអុន (Manila Galleon) ដែលតភ្ជាប់ម៉ានីលនិងអាកាពុលកូ បើកដំនើរការម្ដងដងទៅ២ដងក្នុង១ឆ្នាំ ដើម្បីដឹកជញ្ជូន សូត្រ គ្រឿងទេស ភ្លុកនិងប៉រសឺឡែន ទៅទ្វីបអាមេរិក ហើយដឹកជញ្ជូនប្រាក់មកហ្វីលីពីនវិញ។ ទាហានអេស្ប៉ាញបានវាយប្រយុទ្ឋជាមួយអ្នកបះបោរក្នុងស្រុកជាច្រើន ក៏ដូចជាជាមួយប្រទេសប៉ុនប៉ងដាក់អាណានិគមពីក្រោជាច្រើនមាន អង់គ្លេស ចោរសមុទ្រចិន ហុល្លង់ និង ព័រទុយហ្គាល់។ បេសកជនរ៉ូម៉ាន់កាតូលិក​ជាច្រើនបានបំលែងប្រជាជនភាគច្រើនមកកាន់សាសនាគ្រឹស្ត និងបានកសាងសាលារៀន សាកលវិទ្យាល័យនិងមន្ទីរពេទ្យជាច្រើន។ នៅឆ្នាំ១៨៦៣ ព្រះរាជក្រិត្យពីអេស្ប៉ាញបានបញ្ជាអោយបង្កើត វិស័យអប់រំសាធារណៈ ដោយផ្តល់ការបង្ហាត់បង្រៀនដោយឥតគិតថ្លៃ ជាភាសាអេស្ប៉ាញ។

    នៅចុងស.វទី១៩ ចលនាឃោសនានយោបាយដែលមានអ្នកជាតិនិយមហ្វីលីពីនឈ្មោះចូសេ រីហ្សាល់ (ពេលនោះជានិស្សិតសិក្សានៅអេស្ប៉ាញ)ចូលរួម បានផុសផុលឡើងនៅអេស្ប៉ាញ ដើម្បីទាមទារអោយមានកំនែទំរង់រដ្ឋាភិបាលអយុត្តិធម៌នៅហ្វីលីពីននិងបំបាត់អំពើរំលោភបំពានទៅលើអ្នកកាន់សាសនាគ្រឹស្ត។ ដោយមិនអាចសំរេចបំនងបាន រីហ្សាល់ក៏ត្រលប់មកហ្វីលីពីនវិញ និងបានបំផុសអោយមានកំនែទំរង់ក្នុងស្រុក។ រីហ្សាល់ត្រូវបានគេចាប់ខ្លួននិងកាត់ទោសពីបទក្បត់ជាតិនៅថ្ងៃទី១០ ធ្នូ ១៨៩៦។ នៅដើមឆ្នាំដដែលនោះ មានចលនាបដិវដ្តន៍មួយផ្សេងទៀតរបស់ពូកកាទីពូណាន់ ដែលដឹកនាំដោយលោក អង់ដ្រេស បូនីហ្វាស្យូ(Andrés Bonifacio) និងក្រោយមកដោយលោក អេមីល្យូ អាហ្គីណាល់ដូ(Emilio Aguinaldo) បានបង្កើតអោយមានរដ្ឋាភិបាលបដិវត្តន៍មួយ។ ចលនានេះត្រូវបានអេស្ប៉ាញបង្ក្រាបវិញនៅថ្ងៃទី១៧ មិនា ១៨៩៧។

    សង្គ្រាមអេស្ប៉ាញ-អាមេរិកបានផ្ទុះឡើងនៅគុយបានៅឆ្នាំ១៨៩៨ និងបានរាលដាលមកដល់ហ្វីលីពីន នៅពេលដែលឧត្តមនាវីត្រី ចច ដេវី (Commodore George Dewey) យកឈ្នះលើកងពលអេស្ប៉ាញនៅឆកម៉ានីល។ ដោយចាញ់សង្គ្រាម អេស្ប៉ាញបានប្រគល់ជាផ្លូវការទៅអោយអាមេរិកនូវហ្វីលីពីន, គុយបា, ហ្គាំ និង ពែរតូ រីកូ។ លោកអាហ្គីណាល់ដូ បានប្រកាសឯករាជ្យអោយហ្វីលីពីននៅថ្ងៃទី១២ មិថុនា ១៨៩៨។ និងបានឡើងធ្វើជាប្រមុខរដ្ឋ។ នៅឆ្នាំ១៨៩៩ សាធារណរដ្ឋហ្វីលីពីនទី១ ត្រូវបានបង្កើតនៅម៉ាឡូឡូស និង ប៊ូឡាកាន់ ប៉ុន្តែត្រូវបានរំលាយចោលវិញដោយកងកំលាំងអាមេរិក ហើយភ្លើងសង្គ្រាមហ្វីលីពីន-អាមេរិក រវាងកងទ័ពអាមេរិកនិងអ្នកបដិវដ្ដន៍ហ្វីលីពីនបានឆេះឡើង។ អាមេរិកឈ្នះសង្គ្រាមនោះ ដោយបានចាប់ខ្លួនលោកអាហ្គីណាល់ដូនៅថ្ងៃទី២៣ មិនា ១៩០១។ ក៏ប៉ុន្តែចលនាបដិវដ្ដន៍មិនទាន់ចប់ភ្លាមៗទេ ដោយអូសបន្លាយរហូតដល់ឆ្នាំ១៩១៣ និងបានឆក់យកអាយុជីវិតជនជាតិហ្វីលីពីនជាង១លាននាក់។ ឋានៈគ្រាន់តែជាដែនដីមួយ បានផ្លាស់ប្ដូរនៅពេលហ្វីលីពីនក្លាយជា ខំមិនវ៉ែលនៃហ្វីលីពីន នៅឆ្នាំ១៩៣៥ ដែលផ្ដល់នូវស្វ័យភាពជាងមុន។ គំរោងការទៅរកឯករាជ្យបរិបូណ៌ត្រូវបានអាក់ខាន ដោយសារសង្គ្រាមលោកលើកទី២ នៅពេលជប៉ុនបានឈ្លានពានកាន់កាប់កំរងកោះនេះ។ បន្ទាប់ពីជប៉ុនចាញ់សង្គ្រាម ហ្វីលីពីនបានទទួលឯករាជ្យពីអាមេរិកនៅថ្ងៃទី៤ កក្កដា ១៩៤៦ ដើម្បីជាការសងគុណដល់កងទ័ពហ្វីលីពីនដែលបានចូលរួមនឹងកងទ័ពអាមេរិក​ក្នុងការវាយរំដោះហ្វីលីពីនពីឆ្នាំ១៩៤៤ដល់ឆ្នាំ១៩៤៥។

    តាំងពីឆ្នាំ១៩៤៦ ហ្វីលីពីនបានជួបនិងអស្ថេរភាពនយោបាយ ដោយសារមានក្រុមបះបោរជាច្រើនក្រុមកើតឡើង។ ទ.វឆ្នាំ៦០និង៧០ ជាពេលដែលសេដ្ឋកិច្ចហ្វីលីពីនរីកចំរើន (លេខ២នៅអាស៊ី បន្ទាប់ពីជប៉ុន)។ ប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតនៅពេលនោះគឺលោក ហ្វឺឌីណាន់ ម៉ារកូស។ ដោយត្រូវបានគេហាមមិនអោយលោកកាន់តំនែងនៅអាណត្តិទី៣ ម៉ារកូសបានប្រកាសប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹកនៅថ្ងៃទី២១ កញ្ញា ១៩៧២ ដោយយកលេសថាអស្ថេរភាពនយោបាយនិងកុបកម្មរបស់ពួកកុម្មុយនីសនិងមូស្លីម ហើយបានដឹកនាំប្រទេសតាមរបៀបប្រើប្រាស់ក្រឹត្យ (ផ្ដាច់ការ)។

    អ្នកដឹកនាំបក្សប្រឆាំងលោក បេនីញូ អាគីណូ (Benigno Aquino) ត្រូវបានគេលួចធ្វើឃាតនៅថ្ងៃទី២១ សីហា ១៩៨៣ បន្ទាប់ពីត្រលប់មកពីការនិរទេសខ្លួន។ នៅខែមករា ១៩៨៦ លោក ម៉ារកូសបានអនុញ្ញាតអោយមានការបោះឆ្នោតយ៉ាងទាន់ហន់ បន្ទាប់ពីមានការទាមទារយ៉ាងធំពីប្រជាជន។ ការបោះឆ្នោតនោះប្រកបដោយភាពទុច្ចរិត បន្លំសន្លឹកឆ្នោត និងបាននាំទៅដល់ការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាង​ពលទាហានបះបោរនិងពលទាហានស្ម័គ្រស្មោះនឹងរដ្ឋាភិបាល។ ក្រុមអ្នកតវ៉ារួមជាមួយមន្ត្រីសំខាន់ៗក្នុងជួរគណរដ្ឋមន្ត្រីលាលែងពីតំនែង បានគាំទ្រទាហានបះបោរ។ ទីបំផុត អ្នកស្រី កូរ៉ាហ្សូន អាគីណូ (Corazon Aquino) ភរិយារបស់លោក បេនីញូ អាគីណូ ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាបានឈ្នះការបោះឆ្នោតលើកនោះ។ បន្ទាប់ពីបដិវដ្ដន៍កំលាំងប្រជាជន អ្នកស្រីអាគីណូបានឡើងជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាល និងបានបើកសន្និបាតរដ្ឋធម្មនុញ្ញមួយ ដើម្បីធ្វើពង្រាងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី។ លោក ម៉ារកូសនិងគ្រួសារបានគេចខ្លួនទៅកាន់កោះហាវ៉ៃបាត់ទៅ។

    ការត្រលប់មកវិញនូវរបបប្រជាធិបតេយ្យនិងកំនែទំរង់រដ្ឋាភិបាលបន្ទាប់ពីព្រឹត្តិការណ៍ឆ្នាំ១៩៨៦ ត្រូវបានរារាំងរំខានដោយបញ្ហាមួយចំនួនធំជាពិសេស បំណុលជាតិដ៍សំបើម អំពើពុករលួយក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល ការប៉ុនប៉ងធ្វើរដ្ឋប្រហារ កុបកម្មរបស់ពួកកុម្មុយនីស និង ចលនាបំបែកខ្លួនរបស់ពួកមូស្លីម។ សេដ្ឋកិច្ចរីកលូតលាស់ក្រោមអំនាចលោក ហ្វីដែល វ៉ាល់ដេ រ៉ាម៉ូស (Fidel Valdez Ramos) ដែលបានជាប់ឆ្នោតនៅឆ្នាំ១៩៩២។ ប៉ុន្តែការរីកចំរើនផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនេះត្រូវបានបង្អាក់ដំនើរដោយសារវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីឆ្នាំ១៩៩៧។ បដិវដ្ដន៍EDSAឆ្នាំ២០០១ បាននាំអោយប្រធានាធិបតី ចូសេហ្វ អេស្ត្រាដា (Joseph Estrada) ធ្លាក់ពីតំនែង។ រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នរបស់លោកស្រី ហ្គ្លូរីយ៉ា ម៉ាកាប៉ាហ្គាល់ អាររ៉ូយ៉ូ (Gloria Macapagal Arroyo) ត្រូវបានគេរិះគន់ថាបានប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ និង កេងបន្លំសន្លឹកឆ្នោតក្នុងការបោះឆ្នោត។

    Read less

Where can you sleep near ហ្វីលីពីន ?

Booking.com
487.342 visits in total, 9.186 Points of interest, 404 Destinations, 27 visits today.