ព្រះពុទ្ធ

ទំព័រគំរូ:ព្រះពុទ្ធសាសនា ប្រទេសកម្ពុជា មហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចពិភព ព្រះពុទ្ធ ទួនសុចអាយុ80ឆ្នាំ​

ស​

មណគោតម (ប្រសូត​មក​ប្រហែល​ជា ៥៦៣/៤៨០ - បានចូលបរិនិពា្វនប្រហែលជា ៤៨៣/៤០០ មុន គ.ស.) ត្រូវបានគេស្គាល់ផងដែរថាជា សិទ្ធាថ៌ គៅតម (सिद्धार्थ गौतम) នៅក្នុងភាសាសំស្ក្រឹត ឬ សិទ្ធត្ថ គោតម (शिद्धत्थगोतम) នៅក្នុងភាសាបាលី ឬព្រះពុទ្ធ ជាព្រះសង្ឃ មេដឹកនាំស្ម័គ្រចិត្ត ទស្សនវិទូ គ្រូបង្រៀននិង មេដឹកនាំសាសនាដែលត្រូវបានគេចាត់ទុក្ខជាអ្នកបង្កើតពុទ្ធសាសនា​ ​​ ។​​ ព្រះអងត្រូវបានគេជឿថាបានរស់នៅនិងបង្រៀនភាគច្រើននៅភាគឦសាន​នៃ​ប្រទេសឥណ្ឌាបុរាណនៅរវាងសតវត្សទី៦ និងទី៤ មុន គ.ស.​ ​​ ។​ល។​

ព្រះ​សមណគោតម​បានបង្រៀនមាគ៌ាកណ្តាលមួយរវាងចំណង់ចំណូលចិត្ដត្រេកអរនិងភាពស៊ីជម្រៅដែលបានរកឃើញនៅក្នុងចលនា ស្រមណៈ (នៅភាសាសំស្ក្រឹត श्रमण ឝ្រមណ ម្នាក់ដែលខំប្រឹងធ្វើការឬប្រឹងប្រែងដោយខ្លួនឯងចំពោះគោលបំណងខ្ពស់ជាងឬសាសនា) ដែលជាទូទៅនៅក្នុងតំបន់របស់លោក ​​ ។​ ក្រោយមកគាត់បានបង្រៀននៅតំបន់ផ្សេងៗទៀតនៃប្រទេសឥណ្ឌាភាគខាងកើត​ ដូចជាមគធៈនិងកោសល​ ​​ ។​

ព្រះ​សមណគោតម​ គឺ​ជាតួ​អង្គ​សំខាន់​នៃ​ពុទ្ធសាសនា​ ​​ ។​​ ពុទ្ធសាសនិកជន​ទុក​ព្រះ​អង្គ​ជា​គ្រូបង្រៀន​ ដែល​បាន​ត្រាស់​ដឹង​​ ដែល​បានសម្រេច​ពុទ្ធភូមិ​ពេញ​ទំហឹង​ ហើយបាន​ចែក​ចាយ​ការ​យល់​ដឹង​របស់​ព្រះ​អង្គ​​ ដើម្បី​ជួយ​សត្វ​មាន​ជីវិត​បញ្ចប់​ការ​កើត​និង​ការ​ឈឺ​ចា​ប់​ ​​ ។​ គណនេយ្យនៃជីវិតរបស់គាត់, សុន្ទរកថានិងវិន័យសង្ឃត្រូវបានជឿដោយពុទ្ធសាសនិកត្រូវបានសង្ខេបបន្ទាប់ពីការសោយទិវង្គតរបស់​ព្រះ​អង្គ​និងការ​ចង​ចាំ​ដោយ​ពួក​អ្នក​គាំ​ទ្ររបស់​ព្រះ​អង្គ​ ​​ ។​​ ការ​ប្រមូល​ផ្តុំ​នៃ​ការ​ប្រៀន​ប្រដៅ​​ ដែល​បាន​សន្មត​ ថា​ ត្រូវ​បាន​គេ​ហាម​ឃាត់​ដោយ​ប្រពៃណី​ផ្ទាល់មាត់​និង​ដំបូង​បង្អស់​ក្នុង​ការ​សរសេរ​ប្រហែល ៤០០ ឆ្នាំ​ក្រោយ​មក ​​ ។​