Վարթբուրգը 1900-ական թվականներին

Վարթբուրգ դղյակը պատկանել է Լյուդովինգների ազնվական տոհմին։ Տոհմի հիմնադիր Լյուդվիգ Մորուքավոր կոմսը (մահացել է 1056 թվականին) կրում էր գրեթե անհայտ ֆոն Ռինեկ (von Rieneck) ազգանունը։ Նրան հովանավորում էր Մայնցի արքեպիսկոպոսը։ Նրա որդի (կամ թոռ) Լյուդվիգը 1073 թվականին Վարթբուրգ լեռան վրա հիմնում է իր ամրոցը[1]։ Դղյակն առաջին անգամ հիշատակվում է 1080 թվականին, երբ արքա Հենրի IV-ի ջոկատները հարձակվում են ամրոցի վրա։ 1113 թվականին, Լյուդվիգը, ձախողվելով Հենրի V արքայի դեմ կազմակերպված ապստամբությունում, իր ազատության դիմաց ստիպված զիջում է դղյակը։ Այդ փաստը վկայում է դղյակի ռազմական նշանակության մասին։

Լինելով Մայնցի արքեպիսկոպոսների կողմնակիցները` Լյուդովինգները շուտով ձեռք են բերում իշխանություն ու ճանաչում։ 1131 թվականին Լյուդվիգի որդի Լյուդվիգ I-ը Լոտար III արքայից ստանում է դերկոմսի, ապա նաև հերցոգի կոչում։ Այդ ժամանակաշրջանում դղյակը փայտից էր։ Դղյակի` այդ շրջանի տեսքը չի պահպանվել։

Դղյակը զգալիորեն բարեկարգում է Լյուդվիգ II-ը (1140-1172)։ Նրա իշխանության օրոք` 1156-1162 թվականներին, ամրոցում կառուցվում է պալատ, որը պատմամշակութային մեծ արժեք ուներ։ Ամրոցի արևելյան պատը նույնպես 12-րդ դարից է հասել մեր օրերը։

 

Դղյակի բակերից մեկը, 1900

Վերջին Լյուդովինգը` Հենրին, կառավարել է 1227-1247 թվականները։ Վարթբուրգի դղյակը եղել է նրա գլխավոր և հիմնական նստավայրը։ Նրա մահից հետո` 1247 թվականին, ժառանգության համար պայքարի արդյունքում դղյակն անցնում է Վետիններին (գերմ.՝ Wettiner): Ավելի ուշ Թյուրինգիան անցնում է Մայսենի կոմսին, իսկ Վարթբուրգը դառնում է նրա նստավայրը։

1318 թվականին դղյակը խիստ տուժել է հրդեհից։ 1319 թվականին սկսվում են դղյակի վերականգնման աշխատանքները։ Այդ ժամանակ են կառուցվում ջեռուցվող մեծ շինությունը և ամրոցի հարավային աշտարակը։

15-րդ դարում դղյակը կորցնում է իր նախկին շքեղությունն ու նշանակությունը։ Դա ազդում է նաև դղյակի ճարտարապետական տեսքի վրա. քարե շինությունների փոխարեն կառուցվում են ավելի էժան փայտե կոնստրուկցիաներով շինություններ։

Վարթբուրգը ճարտարապետական նշանակալից փոփոխություններ է կրել 19-րդ դարում։ Սկսած 1950-ական թվականներից` դղյակում կատարվել են վերականգնողական լուրջ աշխատանքներ։