Պատմություն Հիմնադրում

Գրադարանի պատմությունը թվագրվում է 14-15-րդ դարեր[1]։ Քրիստոնեական և իսլամական հավաքածուները համարվում են Կոսովոյի գրադարանի ամենահին արխիվները[2]։ Որպես Կոսովոյի ինստիտուցիոնալ գրադարան՝ հիմնադրվել է 1944 թվականի դեկտեմբերին Պրիզրենում, որն այդ ժամանակ եղել է երկրի մայրաքաղաքը[3]։ 1982 թվականին գրադարանը տեղափոխվել է Պրիշտինայում կառուցված ներկայիս շենք։

Տարիներ ի վեր գրադարանի անվանումը պայմանավորված է եղել Կոսովոյի քաղաքական դիրքորշմամբ[4]։

Տարեթիվ Անվանում[Ն 1]1944-1952 Կոսովոյի ինքնավար մարզի տարածքային գրադարան 1956-1961 Կոսովոյի և Մետոխիայի ինքնավար մարզերի գրադարանային կենտրոն 1961-1970 Ազգային մարզային գրադարան 1970-1990 Կոսովոյի ազգային և համալսարանական գրադարան 1990-1999 Կոսովոյի և Մետոխիայի ազգային և համալսարանական գրադարան 1999-2014 Կոսովոյի ազգային և համալսարանական գրադարան 2014- Կոսովոյի ազգային գրադարան 1989-1999

1989-1999 թթ. ժամանակահատվածը հայտնի է որպես Կոսովոյի օկուպացիոն ժամանակահատված, երբ Կոսովոյի ինքնավար կարգավիճակը վերացվեց Հարավսլավիայի կողմից, ալբանացի աշխատակիցները Սերբիայի իշխանությունների կողմից ազատվեցին աշխատանքից, իսկ ալբանացի աշակերտներին արգելվեց հանրային կրթությունը։ Այս ժամանակահատվածում գրադարանի հավաքածուի մեծ մասն այրվեց ու ոչնչացվեց։

ՆԱՏՕ-ի միջամտությունից հետո Սերբիայի բանակը Կոսովոյի ազգային գրադարանը օգտագործել է որպես հրամանատարական և վերահսկման կենտրոն և գրադարանի նյութերը գողացել են, կոտրել ընթերցասրահի կահույքը, քարտային գրացուցակները թափել են նկուղում, գրադարանի աշխատակիցները մեկ շաբաթ մնացել են դրսում, մինչև Կոսովոյի զինված ուժերի խաղաղապահները ստուգել են՝ արդյոք շենքում պայթուցիչներ կան[2]։

Ըստ ազգային և միջազգային կազմակերպությունների՝ ալբաներեն շուրջ 100.000 գրքեր ուղարկվել են Լիպլյանի թղթի գործարաններ, որոնց մեջ եղել են ազգային ժառանգության մաս կազմող հավաքածուներ, որոնք պարունակում էին տեղեկություններ ազգի ծագման ու պատմության մասին[6]։

Վերակազմակերպում

Կոսովոյի պատերազմից հետո սկսվեց գրադարանային շենքերի վերականգնումն ու գրադարանային ծառայությունների վերահաստատումը։ Այս ամենը կատարվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի փորձագետների խմբի, Եվրախորհրդի և Գրադարանների միջազգային ընկերակցության և կառույցների (IFLA) աջակցությամբ[7]։

Փորձագետների խմբի կողմից կազմակերպվել են տարբեր վերապատրաստումներ հետևյալ թեմաներով՝ օրենսդրություն և վարչարարություն, շարժական գրադարան, վերակառուցում, գիրք և ընթերցանություն, տեղեկատվական տեխնոլոգիաներ, մշակութային ժառանգություն, երեխաներ և պատանիներ, նախաձեռնության աջակցություն, թվինինգ[8]։ Վերականգնման գործընթացի ժամանակ Կոսովոյի ազգային գրադարանին մեծ աջակցություն են ցուցաբերել տարբեր կառույցներ՝ ԱՄՆ դեսպանատունը, ԵԱՀԿ, Ցյուրիխի կենտրոնական գրադարանը (Zentralbibliothek Zürich), Գերմանացի արվեստագետների ընկերակցությունը, Raiffeisen Bank (եվրոպական կորպորատիվ բանկեր)[9]։

↑ BKUK (2009)։ «65-vjet të Biblotekës Kombëtare dhe Universitare të Kosovës»։ Bibloletra 2: 1։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-05-01-ին։ Վերցված է 2016-02-10  ↑ 2,0 2,1 Riedlmayer Andras։ «Libraries and archives in Kosova: a postwar report»։ Fine Arts Library, Harvard University։ Bosnian Institute։ Արխիվացված է օրիգինալից 2017-09-15-ին։ Վերցված է 2016-02-10  ↑ BKUK (2004)։ «60 vjet të Biblotekës Kombëtare dhe Universitare të Kosovës»։ Bibloletra 3: 1։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-03-10-ին։ Վերցված է 2016-02-10  ↑ BKUK (2009)։ «65-vjet të Biblotekës Kombëtare dhe Universitare të Kosovës»։ Bibloletra 2: 10։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-05-01-ին։ Վերցված է 2016-02-10  ↑ «Արխիվացված պատճենը»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-05-01-ին։ Վերցված է 2016-02-10  ↑ Carsten Frederiksen, Frode Bakken (April 2000), Libraries in Kosovo, IFLA/FAIFE Report  ↑ Carsten Frederiksen, Frode Bakken (April 2000), Libraries in Kosovo, IFLA/FAIFE Report, p. 4  ↑ Carsten Frederiksen, Frode Bakken (April 2000), Libraries in Kosovo, IFLA/FAIFE Report, p. 10  ↑ BKUK (2009)։ «65-vjet të Biblotekës Kombëtare dhe Universitare të Kosovës»։ Bibloletra 2: 12։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-05-01-ին։ Վերցված է 2016-02-10 

Քաղվածելու սխալ՝ <ref> tags exist for a group named "Ն", but no corresponding <references group="Ն"/> tag was found