Προϊστορία

Η περιοχή της σύγχρονης Γεωργίας κατοικείται συνεχώς από τη παλαιολιθική περίοδο. Σχετικώς πρόσφατα στη Νότια Γεωργία βρέθηκαν δύο κρανία Homo erectus τα οποία χρονολογούνται περίπου πριν από 1,6-1,8 εκατομμύρια χρόνια. Το αρχαιότερο δείγμα ύπαρξης κρασιού βρέθηκε στη Γεωργία, όπου ανακαλύφθηκε δοχείο κρασιού χρονολογούμενο από το 6000 π.Χ.[1]. Οι πρωτογεωργιανές φυλές εμφανίστηκαν αρχικά στη γραπτή ιστορία κατά τον 12ο αιώνα π.Χ., ενώ διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα και αναφορές αποκαλύπτουν στοιχεία πρώιμων πολιτειακών σχημάτων με ανεπτυγμένη μεταλλουργία και τεχνικές χρυσοχοΐας που χρονολογούνται από τον 7ο αιώνα π.Χ.

Τα βασίλεια της Κολχίδος και της Ιβηρίας  Η Μήδεια, κόρη του Αιήτου, βασιλιά της Κολχίδας, βοήθησε τον Ιάσονα να αποκτήσει το χρυσόμαλλο δέρας και, ως σύζυγός του, τον συνόδευσε στην Ιωλκό.

Κατά τους 9ο και 8ο π.Χ. αιώνες η περιοχή αποτελούσε τμήμα του βασιλείου της Χαλδαϊκής αυτοκρατορίας.

Κατά την κλασική αρχαιότητα εμφανίστηκαν διάφορα κράτη στην περιοχή. Έκτοτε η ιστορία της Γεωργίας έχει συνδεθεί επανειλημμένως με την ιστορία του Ελληνισμού. Έτσι, κατά τους 6ο και 5ο π.Χ. αιώνες οι Έλληνες, και κυρίως οι Μιλήσιοι, ίδρυσαν πολλές αποικίες κατά μήκος των ανατολικών ακτών του Ευξείνου Πόντου[2]. Τα δύο πρώτα βασίλεια στην περιοχή κατά την ύστερη αρχαϊκή περίοδο ήταν γνωστά στους αρχαίους Έλληνες και στους Ρωμαίους στα παράλια του Εύξεινου Πόντου στα δυτικά ως Κολχίδα, γνωστή τοπικά ως Εγκριζιάν (Εγρισία) ή Λάζικα, και στην ανατολική σημερινή Γεωργία ως Ιβηρία, γνωστή και ως Κάρτλι (Κάρθλιο).

Ο όρος Κολχίδα πρωτοεμφανίζεται τον 6ο π.Χ. αιώνα με σημαντική πόλη τη Διοσκουριάδα (σήμερα Σουχούμι). Κατά την ελληνική μυθολογία (όπως περιγράφεται στα Αργοναυτικά του Απολλώνιου του Ροδίου) στην Κολχίδα βρισκόταν το χρυσόμαλλο δέρας που αναζήτησε ο Ιάσονας με τους Αργοναύτες του. Το δέρας πιθανώς αναφέρεται στην τοπική τεχνική χρήσης δερμάτων για τη συλλογή χρυσού από τα ποτάμια. Ο Στράβων αναφέρει για τους Σβανέτιους ότι «τοποθετούσαν δορές προβάτων στις κοίτες ποταμών, ώστε τα ψήγματα χρυσού που έφερνε το νερό του ποταμού να κολλούν στο μαλλί». Η τεχνική αυτή για τη συλλογή χρυσού διατηρήθηκε στο Σβανέτι μέχρι σχετικά πρόσφατα.

Στο μεταίχμιο του 4ου και 3ου π.Χ. αιώνα, το 302 π.Χ., ιδρύθηκε από τον βασιλιά Παρναβάζ (Φαρνάβαζος, σύγχρονος του Μεγ. Αλεξάνδρου) το Βασίλειο της Ιβηρίας (Κάρτλι) με πρωτεύουσα τη Μτσχέτα. Στα χρόνια του Παρναβάζ καθιερώθηκαν το αλφάβητο και η γεωργιανή γραφή. Τους τελευταίους αιώνες της προχριστιανικής περιόδου, η περιοχή της Γεωργίας επηρεαζόταν στη δύση από τους Έλληνες και στην ανατολή από τους Πέρσες.

 Η Κολχίδα και η Ιβηρία από το 600 μέχρι το 150 π.Χ.

Όταν ο Ρωμαίος Ύπατος Πομπήιος, το 66 π.Χ., νίκησε τον βασιλιά Μιθριδάτη ΣΤ΄ τον Ευπάτορα υπέβαλε τους κατοίκους του Μιθριδατικού Βασιλείου σε φορολογία. Μετά την ολοκλήρωση της κατάκτησης του Καυκάσου από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η χώρα αποτέλεσε ένα υποτελές στη Ρώμη κράτος για σχεδόν 400 χρόνια, από τον 1ο π.Χ έως τον 3ο μ.Χ. αιώνα.

Το 337 μ.Χ. ο βασιλιάς Μίριαν Γ΄, υπό την επήρεια της ιεραποστόλου Νίνας από την Καππαδοκία, καθιέρωσε τον Χριστιανισμό ως επίσημη θρησκεία, γεγονός που προήγαγε την άνθηση των τεχνών, της λογοτεχνίας και συνέβαλε στην ενοποίηση της χώρας. Η αποδοχή του χριστιανισμού από το επίσημο κράτος, το οδήγησε σε ισχυρούς δεσμούς με τη γειτονική Βυζαντινή Αυτοκρατορία, η οποία επηρέασε την πολιτιστική εξέλιξη της χώρας για περισσότερα από 800 χρόνια.

Η περιοχή του Νοτίου Καυκάσου ήταν συχνά πεδίο μαχών ή ουδέτερη ζώνη μεταξύ των ανταγωνιστών Βυζαντινών και Περσών, με εναλλαγή του ελέγχου της εξουσίας αρκετές φορές μεταξύ της Ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (Βυζαντινής) και της αυτοκρατορίας των Σασσανιδών. Την εποχή αυτή αναφέρονται ο Ιβηρικός πόλεμος (Iberian War, 524-531 μ.Χ.) και ο Λαζικός πόλεμος (Lazic War, 541-562 μ.Χ.). Το 571, λόγω των Περσικών εισβολών, η Ιβηρία ζήτησε την προστασία του αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ιουστίνου Β΄, ο οποίος, διόρισε ως ηγεμόνα τον Γκούραμ, στον οποίο και έδωσε τον τίτλο του κουροπαλάτη. Επί Στεφάνου Α΄, γιού του Γκούραμ, η Γεωργία κατελήφθη από τους Πέρσες, τους οποίους έδιωξε από εκεί ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Φλάβιος Ηράκλειος (βασ: 610-641), όταν το 627 κατανίκησε τους Πέρσες επί βασιλείας Χοσρόη Β΄[3].

Μεσαίωνας

Στις αρχές του Μεσαίωνα τα πρώτα βασίλεια παρήκμασαν σε ένα σύνολο φεουδαρχικών μονάδων, γεγονός που διευκόλυνε τους Άραβες στην κατάκτηση της Γεωργίας τον 7ο αιώνα. Οι Άραβες μέχρι και τον 10ο αιώνα πραγματοποίησαν επανειλημμένες εισβολές στην περιοχή. Αν και κατέλαβαν την πρωτεύουσα Τιφλίδα το 645, το βασίλειο της Ιβηρίας απέκτησε σημαντική αυτονομία από τους τοπικούς Άραβες ηγεμόνες.

Το 813, ο πρίγκιπας Άσοτ Α΄ κουροπαλάτης ήταν ο πρώτος του οίκου των Μπαγκρατιόνι (Βαγρατιδών) που ανέβηκε στην εξουσία και εδραίωσε μία δυναστεία η οποία διοίκησε μεγάλο τμήμα της σημερινής χώρας για περίπου 1000 χρόνια. Η Γεωργία, δεν ήταν ενιαίο κράτος, αλλά παρέμενε ένα άναρχο συνονθύλευμα από φέουδα ως τον 11ο αιώνα. Τότε ο βασιλιάς της Γεωργίας Δαβίδ Γ' ο Κουροπαλάτης, από την οικογένεια των Βαγρατιδών του Τάο, ο οποίος είχε συμμαχήσει με τον φίλο του τον Βάρδα Φωκά κατά του Βασίλειου Β΄ του Βουλγαροκτόνου, υποχρεώθηκε, μετά την αποτυχία του κινήματος του Βάρδα, να παραχωρήσει τη διαδοχή της επικράτειάς του στον Βασίλειο Β΄. Υπό την ηγεσία του Μπαγκράτ του Γ΄ (Bagrat III), γιού του Γκούργκεν της Ιβηρίας και απογόνου του Άσοτ, η Γεωργία έγινε ένα ισχυρό βασίλειο. Ο Μπαγκράτ Γ΄ βασίλευσε κατ’αρχή στην Αμπχαζία από το 978, ενώ το 1008 επέτυχε τη συνένωση όλων των υπόλοιπων περιοχών της Γεωργίας με πρωτεύουσα το Κουτάισι. Πέθανε το 1014, αφήνοντας στο Βασίλειό του την ονομασία Σακάρτβελο (όλη η Γεωργία). Το 1014 ο Βασίλειος Β΄ Βουλγαροκτόνος, επικαλούμενος τη συμφωνία με τον Δαβίδ Γ΄, διόρισε βασιλιά τον Γεώργιο Α΄ (βασ.1014-1027), αλλά όταν ο Γεώργιος εισέβαλε στις ασιατικές κτήσεις του Βυζαντίου, τον τιμώρησε σκληρά[4].

Τον Γεώργιο Α΄ διαδέχθηκε ο γιός του, ο Μπαγκράτ Δ΄ (Παγκράτιος 4ος, βασ:1027-1072), ο οποίος κατάφερε να διατηρήσει την ανεξαρτησία της χώρας του από τις βλέψεις των Βυζαντινών και των Σελτζούκων. Είχε στενές σχέσεις με τους Βυζαντινούς, οι οποίοι του απένειμαν τους τίτλους του νωβελίσσιμου, και του κουροπαλάτη. Καθώς οι Βυζαντινοί προσπαθούσαν να διατηρούν τις περιοχές της Γεωργίας ως ένα είδος προτεκτοράτου, χορηγούσαν τίτλους στους ηγέτες της περιοχής, αλλά συμφωνούσαν και σε αμοιβαία επωφελείς γάμους μεταξύ των ηγεμονικών οίκων. Πρώτη σύζυγος του Μπαγκράτ Δ΄ ήταν η Ελένη Αργυρή / Αργυροπούλαινα, ανεψιά του Ρωμανού Γ΄ Αργυρού, η οποία ήταν μόλις 14 ετών το 1032 όταν παντρεύτηκε τον Μπαγκράτ, αλλά απεβίωσε ένα χρόνο μετά τον γάμο της χωρίς να αφήσει απογόνους. Σε δεύτερο γάμο με την Μπορένα την Αλανή, ο Μπαγκράτ απέκτησε γιό, τον Γεώργιο Β΄, ο οποίος τον διαδέχθηκε, καθώς και μια κόρη, την Μάρθα Μπαγκρατιόνι, της οποίας την ομορφιά και τα χαρίσματά της περιγράφει η Άννα Κομνηνή στην Αλεξιάδα. Η Μάρθα[5] το 1065 παντρεύτηκε τον πρωτότοκο γιο του Κωνσταντίνου Ι΄ Δούκα και κατοπινό αυτοκράτορα, τον Μιχαήλ Ζ΄ Δούκα, που ανέλαβε τον θρόνο της Κωνσταντινούπολης από το 1071 μέχρι το 1078. Η Μάρθα μετά την ανάρρησή της στον αυτοκρατορικό θρόνο μετονομάστηκε σε Μαρία (στο Βυζάντιο την αποκάλεσαν, κατά λάθος, Μαρία Αλανή). Η Μαρία από αυτόν τον πρώτο της γάμο με τον Μιχαήλ απέκτησε γιό, τον Κωνσταντίνο Δούκα, τον οποίο αργότερα όρισε ως συναυτοκράτορά του ο Αλέξιος Α΄ Κομνηνός. Ήλθε όμως η Μαρία και σε δεύτερο γάμο, όταν την επέλεξε ως σύζυγό του ο στασιαστής που εκθρόνισε τον Μιχαήλ Ζ΄, ο Νικηφόρος Γ΄ Βοτανειάτης.

 Ο βασιλιάς Δαβίδ Δ΄ ο Χτίστης αγιοποιήθηκε από τη Γεωργιανή Ορθόδοξη Εκκλησία

Μετά τη Μάχη του Μαντζικέρτ (1071) οι Σελτζούκοι επεκτάθηκαν πέραν της Μικράς Ασίας, στην Αρμενία και στη Γεωργία, λεηλατώντας και καταστρέφοντας. Τον επόμενο αιώνα ο Δαβίδ Δ΄ ο Χτίστης (1089-1125) δημιούργησε τις προϋποθέσεις για τη Γεωργιανή χρυσή εποχή καθώς απώθησε τους Σελτζούκους Τούρκους από τη χώρα και επέκτεινε την πολιτιστική της επιρροή νότια στην Αρμενία και ανατολικά μέχρι την Κασπία θάλασσα. Επίσης το 1122 ο βασιλιάς Δαβίδ μετέφερε την πρωτεύουσα στην Τιφλίδα. Θεωρείται ο πιο δημοφιλής και επιτυχημένος Γεωργιανός ηγέτης στην ιστορία.

 Μέρος τοιχογραφίας από τη Μονή Βάρτζια, που απεικονίζει τη βασίλισσα Ταμάρ (βασ:1184-1213)

Έτσι κατά τον 12ο και 13ο αιώνα, κατά τη βασιλεία του Δαβίδ του Χτίστη και της εγγονής του, της βασίλισσας Ταμάρ, το Βασίλειο έφτασε στην ακμή του, περίοδος που αναφέρεται και ως «η χρυσή εποχή της Γεωργίας».

 Το βασίλειο της Γεωργίας στα χρόνια της ακμής του (1184-1230)

Η εγγονή του Δαβίδ, Ταμάρ, πέτυχε να εξουδετερώσει κάθε αντίσταση και να εφαρμόσει μία ενεργητική εξωτερική πολιτική, η οποία επωφελήθηκε από την εξασθένηση του Βυζαντίου και των Σελτζούκων. Με την υποστήριξη μίας ισχυρής στρατιωτικής ελίτ, η Ταμάρ κατάφερε να συνεχίσει τις επιτυχίες των προκατόχων της και να εδραιώσει μία αυτοκρατορία που περιελάμβανε μέρη του σημερινού Αζερμπαϊτζάν, της Αρμενίας, της ανατολικής Τουρκίας καθώς και του βορείου Ιράν. Η περίοδος αυτή χαρακτηρίστηκε από την άνθηση ρομαντικών και ιπποτικών παραδόσεων, φιλοσοφικών αναζητήσεων και μία σειρά πολιτικών καινοτομιών στην κοινωνία και την οργάνωση του κράτους, όπως η θρησκευτική και εθνοτική ανοχή. Κληρονομιά της εποχής αυτής είναι σημαντικοί ναοί, λογοτεχνία και ρομαντική ποίηση, με χαρακτηριστικό δείγμα το έπος του εθνικού ποιητή Ρουσταβέλι «Ο ιππότης με δέρμα πάνθηρα», που συνοψίζει την ιστορία της Γεωργίας στα χρόνια της βασίλισσας Ταμάρ. Η Ταμάρ πέθανε το 1213, ενώ το μεγάλο αυτό κράτος του Καύκασου διατηρήθηκε για ακόμη δύο δεκαετίες μετά τον θάνατό της, μέχρι την κατάρρευσή του από τις επιθέσεις των μογγολικών φυλών.

Τον 13ο και 14ο αιώνα κατά τη Μογγολική επίθεση, η Γεωργία δέχθηκε κύματα προσφύγων από τη γειτονική Ασιατική Σαρματία, μια χώρα στα Βόρεια του Καυκάσου. Επί βασιλείας του Γεωργίου Ε΄ εισέβαλαν στη Γεωργία οι Μογγόλοι του Ταμερλάνου, το 1386 και το 1393. Το 1413 ο Αλέξανδρος Α΄ απελευθέρωσε τη χώρα του και την ανασυγκρότησε, αλλά διέπραξε το σφάλμα να την μοιράσει στους τρεις γιούς του και έτσι δημιουργήθηκαν τρία βασίλεια. Οι καταστροφικές επιδρομές των Τουρκομάνων συνεχίσθηκαν και μετά τον Ταμερλάνο, ιδίως στις νότιες περιοχές, με αποτέλεσμα να προκληθεί αναρχία και διαμελισμός της χώρας σε πολλές ανεξάρτητες και ημιανεξάρτητες επικυριαρχίες.

Η άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 μ.Χ. απομόνωσε τη Γεωργία από τον χριστιανικό κόσμο, ενώ το 1510 ο Οθωμανικός στρατός εισέβαλε στη χώρα και λεηλάτησε την τότε πρωτεύουσα Κουτάισι. Το μέχρι τότε ανεξάρτητο κράτος κατακλύστηκε από τους Οθωμανούς στις περιοχές της δυτικής Γεωργίας και από τους Πέρσες στις περιοχές της ανατολικής Γεωργίας.

Σύγχρονη ιστορία

Οι αλλεπάλληλες εισβολές Οθωμανών και Περσών, αποδυνάμωσαν καταλυτικά το Βασίλειο της Γεωργίας και το 1724, με τη συνθήκη της Κωνσταντινούπολης, η χώρα διαμοιράσθηκε μεταξύ των Περσών και των Οθωμανών. Όταν αργότερα, το 1795, οι Πέρσες ανακατέλαβαν ολόκληρη σχεδόν τη χώρα, ο τότε βασιλιάς της Ηράκλειος ο Β΄ (βασ: 1744-1798) κατέφυγε στα βουνά, ενώ ο γιός του Γεώργιος ΙΒ΄ παραιτήθηκε υπέρ του Τσάρου της Ρωσίας Παύλου Α΄. Ο Τσάρος Παύλος στις 22 Δεκεμβρίου του 1800, προσάρτησε τη χώρα στη Ρωσική Αυτοκρατορία, καταργώντας τόσο τη χιλιόχρονη δυναστεία των Μπαγκρατιόνι, όσο και την Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Γεωργίας. Η προσάρτηση επιβεβαιώθηκε και από τον Τσάρο Αλέξανδρο Α΄ στις 12 Σεπτεμβρίου 1801, ενώ το 1829 με την προσάρτηση της επαρχίας Κάρτλι ολοκληρώθηκε η Ρωσική κυριαρχία σε ολόκληρη τη Γεωργία, η οποία έκτοτε και για πολλά χρόνια κυβερνήθηκε ως Ρωσική επαρχία μέχρι το 1917.

Μετά την επανάσταση του Φεβρουαρίου 1917, που οδήγησε στην ανατροπή της τσαρικής απολυταρχίας, άρχισαν να εξαπλώνονται οι ιδέες του διαφωτισμού και να εμφανίζονται χωριστικά εθνικιστικά κινήματα. Οι λαοί του νοτίου Καυκάσου, τον Σεπτέμβριο του 1917 ίδρυσαν στην Τιφλίδα την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Υπερκαυκασίας (Γεωργία, Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν), η οποία όμως λίγους μήνες αργότερα, τον Μάιο του 1918 διαλύθηκε.[6] Ενδιαφέρον από ελληνική άποψη έχει το γεγονός ότι τον Μάιο του 1917 πραγματοποιήθηκε στην Τιφλίδα η Εθνική Συνέλευση των Ελλήνων της Υπερκαυκασίας, όπου συζητήθηκαν αιτήματα εκπαιδευτικής, κοινοτικής και εκκλησιαστικής αυτοδιοίκησης, καθώς και η εκπροσώπησή τους στο Συνέδριο των Ελλήνων της Ρωσίας, στο Ταγκανρόγκ. Σημασία για τη διαπίστωση της τότε δυναμικότητας των Ελλήνων της Γεωργίας, έχει και η ίδρυση στο Μπατούμι Ελληνικού Δημοκρατικού Κόμματος[7]. Όμως όλες οι παραπάνω κινήσεις ξεχάστηκαν σύντομα, με το ξέσπασμα του εμφυλίου πολέμου, που δίχασε και τους Έλληνες της Γεωργίας και κατέληξε στη νίκη των μπολσεβίκων.

Η Γεωργία έζησε μια μικρή περίοδο ανεξαρτησίας υπό σοσιαλδημοκρατική ηγεσία από το 1918 μέχρι το 1921. Τότε μετά από ένα πόλεμο με τους Αρμένιους, για περιοχές που κατοικούνταν κυρίως από Αρμένιους, η Γεωργία αποδυναμώθηκε. Το γεγονός κατέληξε σε εμπλοκή της Αγγλίας, καθώς τα Βρετανικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν στο Μπατούμι στις 27 Δεκεμβρίου 1918 και έθεσαν τη Γεωργία υπό Βρετανική προστασία μέχρι το 1920.

Το 1921, μια τουρκική προέλαση προκάλεσε ξανά την είσοδο των Ρώσων στη χώρα, οι οποίοι, αφού απέσπασαν την Αζαρία από τους Οθωμανούς, ενέταξαν τη χώρα στην Υπερκαυκασιανή Σοβιετική Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία, μαζί με τις όμορες χώρες της Αρμενικής ΣΣΔ και της Αζερικής ΣΣΔ, καθεστώς που διατηρήθηκε από το 1922 μέχρι το 1936. Η Ομοσπονδία της Υπερκαυκασίας ήταν μία από τις τέσσερεις Σοβιετικές Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες (μαζί με τη Ρωσική ΣΟΣΔ, τη Λευκορωσική ΣΣΔ και την Ουκρανική ΣΣΔ) που το 1922, ίδρυσαν την Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών. Στις 5 Δεκεμβρίου 1936, με τη διάλυση της Ομοσπονδίας, ιδρύθηκε η Γεωργιανή Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία.

Πρόσφατα γεγονότα

Το 1991 η Γεωργία αποσχίσθηκε από την ΕΣΣΔ. Αμέσως ενεπλάκη σε πολέμους με τις περιοχές της Νότιας Οσετίας, της Αζαρίας και της Αμπχαζίας, οι οποίες, αν και διοικητικά εντός τους γεωργιανού κράτους, δεν επιθυμούσαν να παραμείνουν σε αυτό. Οι πόλεμοι αυτοί πάγωσαν, με τις τρεις περιοχές να ανακηρύσσονται αυτόνομες. Από τις περιοχές αυτές έφυγαν χιλιάδες πρόσφυγες. Το 2003 η χώρα μπαίνει σε φιλοδυτική τροχιά, με την εκλογή του προέδρου Μιχαήλ Σαακασβίλι, ωστόσο η Μόσχα αμφισβήτησε το αποτέλεσμα των εκλογών. Ακολουθεί περίοδος οικονομικής άνθησης. Το επόμενο έτος, με πραξικόπημα οργανωμένο από τον Γεωργιανό πρόεδρο, η Αζαρία επαναπροσαρτάται στη Γεωργία με τη μορφή αυτόνομης περιοχής. Το 2007 ξεσπά κρίση στη Νότια Οσετία, η οποία οδηγεί στην επανάκτηση από τους Γεωργιανούς αρκετών οσετικών χωριών. Το 2008 στη σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι οι Γεωργιανοί ζητούν ένταξη στον οργανισμό μαζί με την Ουκρανία, κάτι που απορρίπτεται από τα κράτη της Παλαιάς Ευρώπης.

Ο Μιχαήλ Σαακασβίλι κέρδισε τις προεδρικές εκλογές του 2008 και τις βουλευτικές εκλογές του ίδιου χρόνου.

Την 8η Αυγούστου του 2008 γεωργιανά στρατεύματα εισέβαλαν στη Νότια Οσετία, με σκοπό την ανατροπή της de facto κυβέρνησης και επανένταξη της περιοχής στη Γεωργία. Με πρόφαση τη δολοφονία στρατιωτών της ρωσικής ειρηνευτικής δύναμης που σταθμεύει στην περιοχή, η Μόσχα κατηγόρησε τη Γεωργία για γενοκτονία και στη συνέχεια εισέβαλε στη Νότια Οσετία και κατόπιν και σε τμήμα των εδαφών της υπόλοιπης Γεωργίας. Οι συγκρούσεις που ακολούθησαν και οι βομβαρδισμοί από πλευράς Ρώσων, οδήγησαν στην καταστροφή του γεωργιανού στρατού και τον εξαναγκασμό της κυβέρνησης σε παράδοση. Ακολούθησε ανασύνταξη των Ρώσων στις θέσεις που κατείχαν πριν το 1999.

Η επέμβαση στη Γεωργία έγινε αφορμή για κλιμάκωση στις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ και διχασμό στους κόλπους του ΝΑΤΟ.

Η Γεωργία έχει ενισχυμένη γεωπολιτική θέση, λόγω της διέλευσης από το έδαφος της σημαντικών αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου, με μεγαλύτερο τον αγωγό «Μπακού-Τιφλίδα-Τσεϊχάν», τον δεύτερο μεγαλύτερο σε μήκος παγκοσμίως.

Απόπειρα πραξικοπήματος 2009

Στις 5 Μαΐου του 2009 η κυβέρνηση ανακοίνωσε την αποτροπή σχεδίου στρατιωτικού πραξικοπήματος, το οποίο αποκαλύφθηκε όταν ξέσπασε στάση στη στρατιωτική βάση Μουχροβάνι.[8] Ο πρόεδρος Μιχαήλ Σαακασβίλι ανακοίνωσε ότι η κατάσταση ετέθη υπό έλεγχο.[9] Είναι άγνωστο ακόμα πόσοι στρατιώτες και αξιωματικοί έλαβαν μέρος στην ανταρσία.[10] Αργότερα την ίδια ημέρα, το Υπουργείο Εσωτερικών της Γεωργίας ανακοίνωσε ότι οι στασιαστές είχαν παραδοθεί. Μερικοί από τους πρωταίτιους της ανταρσίας συνελήφθησαν ενώ άλλοι κατάφεραν να διαφύγουν.[11]

Η Γεωργία έστειλε τανκς στην εν λόγω βάση και αρχικά κατηγόρησε τη Μόσχα ότι υποκινεί τη στάση, την παραμονή της διεξαγωγής των στρατιωτικών ασκήσεων της Γεωργίας με το ΝΑΤΟ.[9] Η Ρωσία αρνήθηκε οποιαδήποτε δική της ανάμιξη στο πραξικόπημα[12]. Αργότερα, η Γεωργία απέσυρε τους ισχυρισμούς της περί εμπλοκής της Μόσχας σε απόπειρα ανατροπής του προέδρου.[13]