Πρώιμη περίοδος

Η Κύμη ιδρύθηκε κατά τον 8ο αιώνα π.Χ. από αποίκους που προέρχονταν από την Εύβοια, και συγκεκριμένα από τις πόλεις Χαλκίδα και Κύμη, με αρχηγούς τον Ιπποκλή τον Κυμαίο και τον Μενασθένη από τη Χαλκίδα, όπως αναφέρει ο Στράβων[1]. Οι Ευβοείς είχαν αποικίσει αρχικά το απέναντι νησί Ίσκια, το οποίο ονομαζόταν Πιθηκούσσες. Με βάση τις Πιθηκούσσες αποίκησαν στη συνέχεια την απέναντι ακτή[2]. Η πόλη ευδοκίμησε τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής της και λίγα χρόνια μετά ίδρυσε την αποικία Ζάγκλη στη Σικελία, τη μετέπειτα Μεσσήνη. Η κυριαρχία της Κύμης στην περιοχή ενισχύθηκε τα επόμενα χρόνια. Τον 5ο αιώνα π.Χ. ίδρυσε λίγο νοτιότερά της την αποικία Νεάπολη, τη μετέπειτα Νάπολη.

Η άνοδος της Κύμης οδήγησε τις γειτονικές φυλές να συνασπιστούν εναντίον της. Ο συνασπισμός αυτός όμως ηττήθηκε από τους Κυμαίους το 524 π.Χ. Η Κύμη βρισκόταν τότε υπό την ηγεσία του Αριστόδημου του Μαλακού. Οι Κυμαίοι επίσης συμμαχώντας με τους Συρακούσιους νίκησαν τον Ετρουσκικό στόλο στη ναυμαχία της Κύμης το 474 π.Χ.

Κατάκτηση από τους Όσκους και τους Ρωμαίους  Η Σπηλιά της Κυμαίας Σιβύλλας

Η Κύμη τελικά κατέρρευσε το 421 π.Χ. όταν η τοπική φυλή των Όσκων κατέλαβε την πόλη και ερήμωσε τη γύρω περιοχή. Πολλοί κάτοικοι της Κύμης μετά την καταστροφή κατέφυγαν στη γειτονική τους αποικία, Νεάπολη[3]. Η Κύμη στη συνέχεια το 338 π.Χ. πέρασε κάτω από την εξουσία των Ρωμαίων. Κατά τον δεύτερο καρχηδονιακό πόλεμο η Κύμη αντιστάθηκε στον στρατό του Αννίβα[4].

Κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο η πόλη δεν γνώρισε ταραχές, και η ηρεμία αυτή διατηρήθηκε μέχρι τις αρχές του 5ου αιώνα μ.Χ., οπότε η Κύμη δέχτηκε επανειλημμένες επιθέσεις και καταστροφές από τους Γότθους. Τον 6ο αιώνα οι Βυζαντινοί με τον στρατηγό Βελισάριο ανέκτησαν τον έλεγχο της περιοχής για διάρκεια μισού αιώνα περίπου, οπότε και κυριάρχησαν οι Λομβαρδοί. Η Κύμη καταστράφηκε τελικά το 1207 όταν μία δύναμη από τη Νάπολη κατέστρεψε την πόλη που είχε μετατραπεί σε οχυρό ληστών.