نوروز ( Noroez )

Noroez (Perzisch: نوروز, Koerdisch: نەورۆز, Azerbeidzjaans-Turks: Novruz bayramı, betekenis: [De] nieuwe dag) (andere transliteraties: Nowruz, Nowrouz, Nooruz, Nevruz, Navruz, Nauroz, Newroz of Nawroz Nowroez) is een overwegend Perzisch nieuwjaars- en voorjaarsfeest.

Het festival wordt op of rond 21 maart gevierd. Sinds 2009 staat Noroez vermeld op de lijst van meesterwerken van het orale en immateriële erfgoed van de mensheid. In 2010 heeft de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties 21 maart erkend als de Internationale Dag van Noroez en beschreven als een lentefeest van Perzische oorsprong.

Het feest wordt in onder meer Iran (Perzië), Koerdistan, Azerbeidzjan, Tadzjikistan en Afghanistan gevierd op de dag van de lentenachtevening. Op het noordelijk halfrond is dat het begin van de lente. In de genoemde landen is Noroez het grootste feest van het jaar. Het is de dag dat mensen nieuwe kleren aantrekken, lekkere hapjes eten, bij elkaar op bezoek gaan en cadeautjes weggeven. Het is een feest waarvoor de huizen grondig worden schoongemaakt en versierd met bloemen, slingers en allerlei mooie voorwerpen.

Noroez dateert van lang voor de komst van de islam. Van oorsprong is het een zoroastristische feestviering waarvan aannemelijk is dat Zarathustra de grondlegger ervan is. Het is een nationale feestdag in landen als Iran, Afghanistan, Oezbekistan, Tadzjikistan, India, Kirgizië, Pakistan, Azerbaijan en Kazachstan. Tevens wordt het gevierd door Koerden in Irak, Turkije en Syrië. Noroez is ook een heilige dag voor volgelingen van het zoroastristisch soefisme en het bahaigeloof.

Noroez betekent de terugkeer van de zon en van het licht. Het betekent een nieuw begin, net als het nieuwjaarsfeest op 1 januari in onder meer Europa. En net als hier de dag voor het nieuwjaarsfeest vaak wordt gebruikt om het afgelopen jaar te herdenken, wordt ook in die landen en daarbuiten de tijd voor Noroez gebruikt om te denken aan de overledenen. Noroez is daarom meer dan een nieuwjaarsfeest; het is ook een moment van loutering en verzoening, van dood en leven, en van de hoop op een nieuw begin en een beter leven.

Rondom Noroez bestaan verschillende festiviteiten. Het springen over zeven vuren een aantal dagen vóór Noroez, de feesten van Noroez zelf en het vieren van Siezda Bedar (dertiende dag) zijn onderdelen daarvan.